Pozytywnie, czyli miesięczny zwrot o 180 stopni...

Po bardzo słabym maju w czerwcu nastąpił zwrot o 180 stopni w nastawieniu inwestorów. Uczestnicy rynku liczyli na to, że obawy geopolityczne, w szczególności dotyczące eskalacji konfliktu między USA a Chinami, zostaną rozwiane na szczycie G20. Z kolei napływające słabe dane z gospodarki realnej oraz wskaźniki wyprzedzające koniunkturę w USA inwestorzy zaczęli odczytywać jako silny argument za luzowaniem polityki monetarnej.
W reakcji rentowności obligacji w USA i Europie znacząco spadały, a bardziej ryzykowne klasy aktywów powróciły znowu do łask inwestorów.

Globalny indeks MSCI ACWI wzrósł o 6,4%, a MSCI EM o 5,7% w ujęciu dolarowym. Dobrze zachowywały się wszystkie główne indeksy – amerykański indeks S&P500 wzrósł o 6,9%, japoński Nikkei zanotował wzrost o 3,3% w ujęciu dolarowym, a niemiecki DAX o 5,7% również w ujęciu dolarowym.
W drugim kwartale globalny indeks MSCI ACWI wzrósł o 2,9%. Relatywnie słabo na tle globalnym radziły sobie gospodarki rozwijające się w kontekście globalnych zawirowań. Widać, że inwestorzy z dużą dozą ostrożności podchodzą do tej klasy aktywów. MSCI EM spadł w kwartale o 0,3% w ujęciu dolarowym. Najjaśniejszą gwiazdą w kwartale okazał się niemiecki DAX, którego notowania wzrosły aż o 8,9% w ujęciu dolarowym. Bardzo dobrze również zachowywały się indeksy Eurostoxx 50 ze strefy euro oraz amerykański S&P500, które wzrosły w kwartale kolejno o 4,9% i 3,8% w ujęciu dolarowym. Japoński Nikkei zamknął kwartał płasko w walucie lokalnej jednak z uwagi na aprecjację do dolara w ujęciu dolarowym wzrósł o 3%.

Globalny optymizm nie ominął giełdy surowcowej, gdzie rosły ceny głównych produktów eksportowych tj. ropy oraz miedzi. Cena baryłki ropy wzrosła w czerwcu o 4,4%, a cena miedzi o 2,8%. Najbardziej podrożało złoto - cena uncji wzrosła aż o niemal 8%. W ujęciu kwartalnym natomiast najlepiej zachowywało się złoto, które deklasowało inne surowce. Uncja złota podrożała aż o 9,1% podczas gdy cena baryłki ropy spadła o 4,2% a tona miedzi o 7,6% w ujęciu dolarowym.

W regionie półrocze na plus

Czerwiec przyniósł odbicie na rynkach regionu. Najwięcej w miesiącu wzrósł rynek turecki. W powtórzonych wyborach na Prezydenta Stambułu ponownie zwycięstwo odniósł kandydat opozycji. Tym razem zwycięstwo nie budziło już żadnych wątpliwości i zostało zaakceptowane przez obóz rządzący. To najbardziej przyjazny scenariusz dla rynku. Władza jest bardziej podzielona i wchodzimy w spokojniejszy okres jeśli chodzi o krajową politykę (następne wybory dopiero w 2023 roku). W tym momencie rynek skupia się na rozwiązaniu problemu instalacji tarczy antyrakietowej od Rosji. Po rozmowach Prezydentów Turcji oraz USA podczas szczytu G20, rynek zaczyna wyceniać pozytywny scenariusz braku bądź niewielkich sankcji ze strony USA. Gdyby tak rzeczywiście się stało, pozwoliłoby to na ustabilizowanie waluty, spadek inflacji i duże luzowanie monetarne w drugiej połowie roku.

Relatywnie słabiej zachowywały się rynki w Czechach i na Węgrzech. Wskaźniki wyprzedzające wskazują na spowolnienie wzrostu gospodarczego. W Czechach wskaźnik ESI spadł do najniższego poziomu od sierpnia 2014.

Także wskaźniki PMI dla obu tych rynków znajdują się w trendzie spadkowym. Duży wpływ na indeks węgierski miało słabsze zachowanie banku OTP, po tym jak upadł temat przejęcia słoweńskiego banku Abanka (3 największy bank na tamtym rynku).

Po mocnym pierwszym kwartale, drugi przyniósł lekką realizację zysków przez inwestorów. Niemniej jednak pierwsze półrocze inwestorzy mogą zaliczyć do udanych. Jedynie w Turcji w USD stopa zwrotu jest lekko ujemna. Na zachowanie się tamtego rynku największy wpływ miała po raz kolejny polityka. Powtarzane wybory lokalne oraz nierozwiązana sprawa instalacji tarczy antyrakietowej od Rosji i związane z tym ryzyka sankcji ze strony USA.

Rynek polski

Po miesięcznej przerwie na warszawskim parkiecie zagościły wzrosty. Wszystkie główne indeksy mieniły się na koniec czerwca kolorem zielonym, a największe zwyżki stały się udziałem spółek o dużej kapitalizacji – indeks WIG20 wzrósł o 3,95%. Wzrostem o 3,3% zakończył miniony miesiąc indeks mWIG40, z kolei relatywnie słabiej zachowywały się spółki małe – indeks sWIG80 wzrósł w czerwcu o 2,1%. Indeks szerokiego rynku, WIG, wzrósł o 3,9%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Drugi kwartał roku należy ocenić neutralnie. Po udanych pierwszych trzech miesiącach, uczestnicy rynku przystąpili w wielu przypadkach do realizacji zysków, a te dotyczyły głównie spółek o średniej i małej kapitalizacji. Indeksy mWIG40 oraz sWIG80 zakończyły kwartał spadkami (odpowiednio o 1,6% i 0,6%), choć i tak mogą się pochwalić wysokimi stopami zwrotu od początku roku: odpowiednio +5% i +12,6%. Indeks WIG20 zakończył drugi kwartał 2019 wzrostem o 0,7%, a indeks WIG o 0,9%.

Prawdziwymi gwiazdami całego kwartału, ale też czerwca, były spółki telekomunikacyjne. Inwestorzy pozytywnie odebrali komunikację kolejnych spółek z sektora odnośnie wprowadzanych podwyżek za swoje usługi. Tym samym, istotnie zmalały obawy o kontynuację wojny cenowej w ramach sektora. Wszystkie trzy największe spółki sektora, Orange Polska, Play i Cyfrowy Polsat, zakończyły czerwiec i cały kwartał wyraźnymi wzrostami. W skali miesiąca rosły o odpowiednio 29,8%, 23,3% i 17,6%. Warto odnotować, akcje spółki Play w całym kwartale wzrosły o 45,5% (!), a inwestorzy już wcześniej pozytywnie reagowali na wyniki spółki za I kwartał roku.

Po drugiej stronie rynku znalazły się spółki subindeksu WIG-paliwa, który spadł w czerwcu o blisko 5,9% i 7,8% w kwartale. W tym przypadku nie pomagało zachowanie się zarówno spółek rafineryjnych – spadek PKN Orlen w czerwcu o 7,0%, Grupy Lotos o blisko 3,6% – jak i Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (-5,2%). Tej ostatniej spółce ciążyło otoczenie rynkowe (relatywnie wysokie ceny ropy naftowej względem cen gazu), które budzi obawy o poprawę wyników segmentu obrotu i magazynowania spółki.

Rynek długu

Wzrost oczekiwań dotyczący łagodnej polityki monetarnej w USA i strefie euro oraz obawy o wzrost gospodarczy spowodowały, że rentowności obligacji skarbowych na tych rynkach – niemieckiego Bunda oraz amerykańskiego US Treasury – spadły istotnie odpowiednio o 13 pkt. oraz 12 pkt. do poziomów -0,33% oraz 2,00%. Bund wyznaczył tym samym historyczne minima, przebijając dołki z 2016 r.

Na świecie, pod względem danych gospodarczych drugi kwartał 2019 r. nadal stał pod znakiem spowolnienia. Indeksy koniunktury dla krajów publikujących ankiety PMI znajdowały się w drugim kwartale na nieco niższym poziomie niż w pierwszym, zarówno te dotyczące przemysłu, jak i usług. Co za tym idzie oczekiwania wzrostu gospodarczego w mijającym kwartale są niższe niż w pierwszym kwartale, w szczególności dla strefy euro, USA oraz szeregu gospodarek otwartych, narażonych na zmniejszający się popyt globalny.

Większość klas aktywów osiągnęła zadowalający zwrot w drugim kwartale. Europejski rynek obligacji high-yield zyskał ponad 2,4%, amerykański indeks high-yield ponad 2,2%, US Treasuries ponad 3,8% oraz niemiecki Bund ponad 2,32%. Szczególnie interesujące było jednoczesne zyskiwanie na wartości aktywów ryzykownych – jak obligacje high-yield – oraz bardzo bezpiecznych, jak US Treasuries, szczególnie w okolicznościach spowalniającego wzrostu gospodarczego.

W Polsce, podobnie jak globalnie, zanotowaliśmy silne spadki rentowności – w przypadku 10-letnich obligacji skarbowych rentowność obniżyła się do 2,39%, co oznaczało spadek o 25 pkt. Spread między niemieckimi i polskimi obligacjami zawęził się o 12 pkt. bazowych do 272 pkt.

W drugim kwartale 2019 r. sytuacja makroekonomiczna w Polsce była stabilna, a dane nadchodzące z gospodarki realnej były generalnie lepsze od oczekiwań i dopiero pod koniec kwartału niektóre dane negatywnie zaskakiwały analityków. Nic nie pozostało po negatywnej reakcji obligacji skarbowych na pakiet fiskalny rządu. W pierwszym kwartale obligacje skarbowe zareagowały na plany rządu wzrostem rentowności, wyceniając tym samym wyższe tempo wzrostu gospodarczego niż oczekiwano oraz większy deficyt budżetowy. Średnio w pierwszym kwartale rentowność 10-letnich obligacji wynosiła 2,7%, natomiast na koniec czerwca obniżyła się do 2,39% podążając za globalnymi trendami spadków rentowności.

Powrót tematu wojen handlowych...

Maj przyniósł mocne schłodzenie nastrojów wśród inwestorów na globalnych rynkach akcji. Na pierwszy plan znów powróciły obawy związane z wojną handlową pomiędzy USA a Chinami wywołane załamaniem rozmów pomiędzy stronami. Powodem była decyzja Stanów Zjednoczonych o podniesieniu taryf do 25% na importowane chińskie dobra o wartości 200 mld USD, oraz obłożeniu sankcjami chińskiego giganta technologicznego firmy Huawei. Dodatkowo seria nie najlepszych danych z realnej gospodarki – niskie odczyty PMI w USA, Chinach oraz Europie – sprawiły, że wśród inwestorów ponownie pojawiły się obawy o spowolnienie cyklu gospodarczego, co znalazło odzwierciedlenie w wycenie ryzykownych aktywów zarówno na rynkach krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się.

Globalny indeks MSCI ACWI spadł o 6,2%, a MSCI EM o 7,5% w ujęciu dolarowym. Słabo zachowywały się wszystkie główne indeksy – amerykański indeks S&P500 spadł o 6,6%, japoński Nikkei zanotował spadek o 4,8% w ujęciu dolarowym, a niemiecki DAX o 5,5% w ujęciu dolarowym. Jednym z niewielu indeksów który wyróżnił się pozytywnie w maju był rosyjski indeks Micex, który wzrósł o 3,2% w ujęciu dolarowym.

Przecena nie ominęła również giełdy surowcowej, gdzie spadły ceny produktów eksponowanych na potencjalne spowolnienie gospodarcze, tj. ropy oraz miedzi. Cena baryłki ropy spadła w maju o 11,4%, a cena miedzi o 9,7%, jednocześnie uncja złota zdrożała o 1,7%.

W regionie dominował kolor czerwony

Na rynkach regionu w maju dominowały spadki. Największy spadek odnotował indeks wiedeński ATX (prawie 10% w EUR). Dużo spółek z tamtego rynku ma ekspozycję globalną (szczególnie na rynki rozwijające się), co przy eskalacji wojen handlowych negatywnie wpływało na ich wyceny. Oprócz tego w Austrii po skandalu politycznym (do dymisji podał się lider partii koalicyjnej, jednocześnie doszło do rozwiązania koalicji rządzącej) ma dojść do przedterminowych wyborów. Obraz nie powinien się jednak znacząco zmienić bo partia rządzącą cieszy się cały czas dużym poparciem, czego potwierdzeniem był bardzo dobry wynik wyborczy do europarlamentu.

Relatywnie mniej spadł w miesiącu rynek w Czechach. Dobrze zachowywał się bank Moneta po dobrych wynikach za pierwszy kwartał i podniesieniu prognoz dywidendy. Wygląda też na to, że rozwiązała się kwestia ewentualnego podatku bankowego. By uniknąć ogólnej bardziej restrykcyjnej regulacji, 4 największe banki z kapitałem zagranicznym zgodziły się „dobrowolnie“ uiścić jednorazową opłatę do Państwowego Funduszu Rozwoju (inwestującego w infrastrukturę publiczną) w 2020 w łącznej kwocie 6 mld CZK.

W Turcji kluczowym dla zachowania tamtejszego rynku jest rozwiązanie, problematycznej dla USA, instalacji systemu antyrakietowego, który Turcja zakupiła od Rosji. W ostatnim czasie Stany Zjednoczone, zdaniem tureckich mediów, złagodziły nieco swoje stanowisko zgadzając się na utworzenie wspólnej grupy mającej na celu rozwiązanie problemu by nie wpływał on na możliwości obronne NATO w regionie. Sprawa nadal jest nierozwiązana (Turcji grożą sankcje ze strony USA), ale ten ostatni krok w celu poszukania kompromisu pozwolił rynkowi na krótkoterminowe odbicie w drugiej połowie miesiąca. Oprócz tego rząd przedstawił nowe regulacje dla funduszy emerytalnych, w których obliguje je do inwestowania większych kwot na rynku akcji. Łącznie napływy z tego tytułu mają wynieść 1,1 mld TL.

Rynek polski

Maj nie był udanym miesiącem dla inwestujących swoje oszczędności w akcje na warszawskiej giełdzie. Rodzimy parkiet nie oparł się kiepskim nastrojom panującym na światowych giełdach. Dodatkowo, czynnikiem sprzyjającym stronie podażowej rynku była z pewnością kwartalna rewizja indeksów MSCI. W konsekwencji wszystkie główne indeksy zakończyły miniony miesiąc spadkami: WIG20 zniżkował o blisko 4,1%, mWIG40 o 4,5%, a sWIG80 o 3,6%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Tylko cztery spośród dwudziestu komponentów indeksu blue chipów odnotowało wzrosty. Największy był dziełem spółki Play (wzrost o 11,3%), która pochwaliła się dobrymi wynikami za pierwszy kwartał roku i, obok Orange Polska (wzrost o 4,3%), ciągnęła w górę cały sektor telekomów (subindeks WIG Telekom wzrósł o 2,3%). Warto odnotować również dobre zachowanie się akcji Grupy Lotos, które mimo początkowego spadku o prawie 15% do blisko połowy miesiąca, ostatecznie zakończyły miesiąc wzrostem o 5,6%. Tu pomagało odbicie marż rafineryjnych, przede wszystkim na benzynie.

Po drugiej stronie barykady znalazły się spółki odzieżowe: kapitalizacja LPP skurczyła się o 14,3%, a CCC o blisko 24,5%. Tej ostatnie spółce nie pomagały rozczarowujące wyniki za pierwszy kwartał roku i wskazywana przez zarząd podczas konferencji powynikowej niezadowalająca sprzedaż w maju. Dodatkowo, w połowie miesiąca Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że decyzja Komisji Europejskiej w sprawie zakazu wprowadzenia podatku od sprzedaży detalicznej w Polsce była niesłuszna, co otwiera ponownie furtkę dla opodatkowania sklepów wielkopowierzchniowych.

W ostatnim tygodniu maja pojawił się projekt ustawy, która ma zlikwidować otwarte fundusze emerytalne.
W projekcie znajduje się nowy element, nie sygnalizowany we wcześniejszych zapowiedziach zmian. Chodzi o nowy mechanizm suwaka na 5 lat przed przejściem na emeryturę i w konsekwencji dostosowanie odpowiednio w czasie struktury aktywów w portfelu, co przełoży się na dodatkową podaż polskich akcji w porównaniu z wcześniej znaną propozycją projektu.

Rynek długu

W maju ogólnoświatowa ucieczka do aktywów bardziej bezpiecznych powodowała, że rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych – niemieckiego Bunda oraz amerykańskiego US Treasury – spadły istotnieo odpowiednio 22 pkt. oraz 38 pkt. do poziomów -0,20% oraz 2,12%.

W strefie euro indeksy koniunktury w maju, w szczególności PMI w przemyśle pokazały kolejny miesiąc pogorszenia się nastroju w tym sektorze. Odczyty PMI w przemyśle poniżej 50 punktów zanotowały Włochy, Niemcy oraz Austria, a cała strefa euro na poziomie 47,7 vs. 47,9 w kwietniu.

W Stanach Zjednoczonych rewizja odczytu PKB za pierwszy kwartał pokazała, że tempo wzrostu gospodarki było nieco niższe niż wskazywał początkowy odczyt – 3,1% r/r vs. 3,2% r/r. Na rewizje złożyła się lepsza dynamika konsumpcji oraz słabsza inwestycji.

W Polsce, podobnie jak globalnie, zanotowaliśmy bardzo silne spadki rentowności – 10-letnie obligacje skarbowe zyskały 37 pkt. i ich rentowność obniżyła się do 2,64%. Spread między niemieckimi i polskimi obligacjami zawęził się o 15 pkt. bazowych do 285 pkt.

Ciąg dalszy wzrostów...

Za nami czwarty miesiąc handlu na globalnych rynkach akcji z dodatnią stopą zwrotu. Kwiecień przyniósł jeszcze większe wzrosty indeksów akcyjnych. Tym razem strona popytowa była wspierana przede wszystkim dobrymi danymi o PKB za pierwszy kwartał 2019 w Stanach Zjednoczonych oraz dobrymi danymi w przemyśle w Chinach. Dodatkowo, spływające wyniki ze spółek za pierwszy kwartał w USA, Europie oraz Japonii wypadają całkiem przyzwoicie, bijąc oczekiwania rynkowe.

Globalny indeks MSCI ACWI wzrósł o 3,2%, a MSCI EM o 2% w ujęciu dolarowym. Analizując główne indeksy giełdowe, tym razem najlepiej zachowywał się niemiecki indeks Dax, który odrabiał straty z poprzednich miesięcy i wzrósł o 7,1% w ujęciu dolarowym. Nikkei wzrósł o 5%, a Eurostoxx 50 o 4,9% w ujęciu dolarowym. Najniższy wzrost odnotował S&P500, który wzrósł „jedynie” o 3,9%.

Na giełdzie surowcowej ropa wciąż pozostaje w trendzie wzrostowym. Cena baryłki wzrosła w kwietniu o 6,6%. Cena miedzi spadła o 1%, a uncja złota potaniała o 0,7%.

W regionie Turcja relatywnie słabsza

Kwiecień był dość dobrym miesiącem na rynkach regionu. Największy wzrost odnotował rynek austriacki w ślad za mocnymi rynkami Europy Zachodniej, dodatkowo wspierany ogłoszeniem przez Kanclerza zapowiedzi obniżek podatków, które dla tych najmniej zarabiających miałyby wejść w życie już od stycznia przyszłego roku. W 2021 roku obniżone mają być podatki dla pozostałych grup ludności oraz od 2022 roku również dla firm. Łącznie szacuje się, że w ciągu trzech lat pakiet obniżek podatkowych ma wynieść około 6,5 mld EUR (1,7% PKB).

Relatywnie słabiej w ostatnim miesiącu wypadł rynek czeski oraz turecki. W dużej mierze wpływ na to miały wydarzenia polityczne. W Czechach kolejny raz rozgorzała debata nad wprowadzeniem podatków sektorowych - bankowego oraz telekomunikacyjnego. Pomysł ten jest mocno forsowany przez koalicjanta partii rządzącej. Ta, póki co odrzuca te pomysły, choć już nie tak stanowczo jak wcześniej, co negatywnie wpływało na notowania czeskich banków. Jak na razie partia rządząca zdecydowała się na podniesienie podatków tylko na tytoń i papierosy.

W Turcji wciąż największy wpływ na notowania ma polityka. Ciągle niewyjaśnione pozostają kwestie implementacji systemu antyrakietowego z Rosji (co rodzi ryzyko sankcji ze strony USA) oraz wyborów lokalnych w Stambule. 6 maja br. Państwowa Komisja Wyborcza podjęła nieoczekiwaną decyzję o powtórzeniu wyborów na Prezydenta Stambułu (po tym jak wygrał kandydat opozycyjny), powołując się na nieprawidłowości w przeprowadzeniu wyborów. Odbędą się one w dniu 23 czerwca.

Rośnie ryzyko protestów społecznych oraz presja na turecką walutę, spowodowana wzrostem niepewności i masowym wymienianiem przez ludność liry na USD. Dodatkowo nie pomagał Bank Centralny, który na ostatnim posiedzeniu wprawdzie nie zmienił stóp procentowych, ale dokonał pewnych zmian w komunikacji sugerujących zmianę polityki pieniężnej w stronę mniej restrykcyjnej. W tej sytuacji wyniki finansowe spółek za pierwszy kwartał schodzą niejako na drugi plan. Póki co, w sektorze poza bankowym są one dość przyzwoite. Zwłaszcza jeśli chodzi o duże i eksportowe spółki korzystające na osłabieniu tureckiej waluty.

Rynek polski

Trwa dobry okres dla inwestujących w akcje na warszawskiej giełdzie. W kwietniu ponownie stroną nadającą ton wydarzeń byli kupujący. Niemalże wszystkie główne indeksy zakończyły miesiąc wzrostami i jedynie indeks średnich spółek, mWIG40, odnotował niewielki spadek o 0,3%. Indeks WIG20 oraz sWIG80 wzrosły solidarnie po 0,96%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zyskał w kwietniu 0,8%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Spośród spółek z indeksu WIG20 kolejny dobry miesiąc za producentem gier, spółką CD Projekt (wzrost o 7,5% w kwietniu i o 47,6%! od początku roku). Przyczyny wzrostu można upatrywać w pozytywnych rekomendacjach brokerskich, jakie napłynęły na rynek. Analitycy oraz inwestorzy z nadzieją wyczekują czerwcowych targów komputerowych E3 w Los Angeles i kolejnych informacji na temat produkcji Cyberpunk 2077.

Po drugiej stronie rynku znalazły się akcje Tauron Polska Energia (spadek o 14,4%), w reakcji na pogorszający się obraz bilansu spółki i generalnie słabe wyniki za czwarty kwartał 2018 roku. Cały subindeks WIG Energia znajdował się w minionym miesiącu pod presją podażową – spadł o 6,9%, a na wartości traciły także akcje największej składowej subindeksu, Polskiej Grupy Energetycznej (spadek o 4,2%).

Poza energetyką, silne spadki odnotowało Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (spadek o 7,3%). Bieżące otoczenie (wysokie ceny ropy naftowej, niskie ceny gazu) nie sprzyja generowaniu dobrych wyników segmentu obrotu i magazynowania (podstawową działalność segmentu stanowi obrót gazem ziemnym) spółki. Jak wynika z szacunkowych danych za pierwszy kwartał 2019 roku, PGNiG w tym segmencie odnotowało kolejny kwartał z rzędu stratę na poziomie wyniku EBITDA, tym razem 0,07 mld zł.

Warto również zwrócić uwagę na informację Idea Banku o zawiązaniu rezerw i odpisów obciążających wyniki czwartego kwartału 2018 roku kwotą blisko 1,5 mld zł. W konsekwencji bank zaraportował 1,7 mld zł straty netto w ostatnim kwartale 2018 roku, a poziom jego kapitałów nie spełnia wymogów kapitałowych CRR oraz KNF.

Rynek długu

Niewielkie zmiany rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych - niemiecki Bund wzrósł o 4 pkt. bazowe do poziomu 0,01%. US Treasuries tak samo, jak miesiąc wcześniej - na poziomie 2,5%.

W strefie euro indeksy koniunktury w kwietniu, w szczególności PMI oraz m.in. indeks Ifo w Niemczech, pokazały kolejny miesiąc rozstrzału pomiędzy nastrojami w przemyśle i usługach. Odczyty PMI w przemyśle poniżej 50 punktów zanotowały Włochy, Niemcy oraz Austria, a cała strefa euro na poziomie 47,9 vs. 47,5 w marcu br. Najgorzej sytuacja wygląda w Niemczech, tam wskaźnik PMI wyniósł w kwietniu 44,4 i jest to tylko niewielki wzrost w porównaniu z marcem br. Relatywne umocnienie zanotowały po raz kolejny gospodarki peryferyjne, w tym Grecja, Hiszpania oraz Irlandia. Dużo lepszy obraz wspólnego obszaru walutowego pokazały PMI usługowe, które w strefie euro pomimo spadku w ujęciu miesięcznym do 52,8 pkt. z 53,3 pkt., są nadal główną siłą napędową wspólnego obszaru walutowego. Odczyt wzrostu PKB za pierwszy kwartał roku 2019 był lepszy od oczekiwań i wyniósł 0,4% k/k oraz 1,2% r/r.

Inflacja HICP w strefie euro w kwietniu wzrosła do poziomu 1,7% r/r (1,4% r/r wcześniej), a inflacja bazowa wzrosła do poziomu 1,2% r/r, co w dużej mierze odzwierciedliło wyższą dynamikę cen usług w związku ze Świętami Wielkanocnymi

W USA, odczyt PKB za pierwszy kwartał pokazał, że tempo wzrostu gospodarki było wyższe od oczekiwań analityków i wyniosło 3,2% r/r. Na dużo lepszy odczyt złożyły się jednak zmienne czynniki – zapasy oraz eksport netto – których wkład do wzrostu PKB nie powinien się utrzymać na takim samym poziomie w następnych kwartałach. Relatywnie słabsze były komponenty konsumpcji prywatnej i inwestycji.

Indeksy ISM i PMI były słabsze od oczekiwań i w większości znajdowały się na niższych poziomach niż w marcu br., ale tak czy inaczej odczyty były zdecydowanie lepsze niż w Europie, choć w przypadku usług różnica się mocno zawęziła.

W Polsce zanotowaliśmy dość silne wzrosty rentowności, gdzie rentowność 10-letnich obligacji skarbowych wzrosła o 14 pkt. do 3,01% po silnych danych o inflacji. Spread między niemieckimi i polskimi obligacjami rozszerzył się o 10 pkt. bazowych do 300 pkt.

Udany I kwartał roku

Marzec był trzecim miesiącem z rzędu dodatniej dynamiki cen na globalnych rynkach akcji. Pomimo słabnących danych z gospodarki realnej w USA i Europie, strona popytowa nadal przeważała, jednak nie tak znacząco jak na początku tego roku. Nieustanne zapewnienia rynku o dobrych efektach negocjacji na linii USA-Chiny oraz lepsze dane z Chin przesądziły o pozytywnym nastawieniu rynkowym. W efekcie, globalny indeks MSCI ACWI wzrósł w marcu o 1%, natomiast MSCI EM o 0,7% w ujęciu dolarowym. Najlepiej zachowywał się S&P 500, który wzrósł o 1,8%. Najgorzej natomiast radził sobie DAX, który w ujęciu dolarowym spadł o 1,3%, głównie z powodu wzrostu cen dolara względem euro.

Pierwszy kwartał roku inwestorzy na rynku akcji mogą uznać za bardzo udany. W ujęciu dolarowym globalny indeks MSCI ACWI wzrósł aż o 11,6%, a MSCI EM o 9,6%. Solidnym wsparciem dla globalnego sentymentu były publikowane dane za czwarty kwartał 2018 w Stanach Zjednoczonych. Ponad 60% spółek z S&P500 pokazało przychody jak i zyski lepsze od oczekiwań rynkowych. Indeks S&P 500 na tle najważniejszych indeksów zachował się najlepiej notując wzrost o 13,1%. W Europie w ujęciu dolarowym Eurostoxx 50 wzrósł o 9,4%, a niemiecki DAX o 7,1%. Najbardziej odstawał japoński Nikkei, który wzrósł zaledwie o 5,6%.

Na giełdzie surowcowej kolejny miesiąc rosły notowania ropy. Jej cena wzrosła o 1,9%. Cena miedzi spadła o 0,4%, a za uncje złota płacono w marcu o 1,6% mniej niż w poprzednim miesiącu. W całym pierwszym kwartale 2019 r. cena ropy -wzrosła aż o 25,6%, miedzi o 8,7%, a złota nieznacznie wzrosła o 0,77%.

W regionie Turcja na pierwszym planie...

Marzec był bardzo burzliwym miesiącem w Turcji. Tamtejszy rynek spadł w USD o prawie 15%. W ostatni weekend marca odbyły się tam wybory samorządowe. Przed wyborami w obawie o wzrost niepewności, inwestorzy lokalni masowo wymieniali lokalną walutę na USD (łącznie depozyty w USD w ciągu zaledwie dwóch tygodni wzrosły aż o 8,3 mld USD). W tym samym czasie dość mocno (o 6,3 mld USD) spadły, i tak już niskie, rezerwy Banku Centralnego co sugeruje, że "bronił" on waluty przed większym osłabieniem, mogącym mieć wpływ na zaufanie konsumentów i wynik wyborów. Ta informacja zbiegła się w czasie z podpisaniem przez Prezydenta USA Donalda Trumpa dekretu, w którym uznał zwierzchnictwo Izraela nad Wzgórzami Golan (teren syryjski okupowany przez Izrael), co wywołało dość ostre komentarze m.in. ze strony tureckiej. W efekcie w ciągu jednego dnia miał miejsce duży spekulacyjny atak na turecką walutę (osłabiała się prawie o 5%). W odpowiedzi Bank Centralny Turcji, w celu ustabilizowania waluty i wyeliminowania spekulujących na duże osłabienie liry, ograniczył bardzo istotnie płynność w lokalnej walucie dla tureckich banków, a te zaprzestały również pożyczania liry na rynku w Londynie. Doprowadziło to do bardzo istotnego wzrostu kosztu finansowania w lirze (do ponad 300%), co zmusiło wielu inwestorów zagranicznych do pozyskania tureckiej waluty (potrzebnej do realizacji swoich zobowiązań kontraktowych) ze sprzedaży swoich tureckich aktywów (akcji oraz obligacji). W ciągu kilku dni akcje spadły o 15%, a rentowności obligacji skarbowych wzrosły (ich cena spadła) o prawie 3 punkty procentowe. Po wyborach sytuacja zaczyna się już normalizować, płynność systematycznie jest zwiększana, inwestorzy lokalni nie wymieniają już masowo waluty na USD, a koszt pożyczania w lirze spada. Wraz z normalizacją powinny też zacząć odrabiać straty mocno przecenione tureckie aktywa. Są jednak dwa istotne ryzyka, które powodują, że niektórzy inwestorzy decydują się na wstrzymywanie zakupów. Pierwszy to wynik wyborów lokalnych, gdzie partia rządząca według wstępnych wyników przegrała wybory na Prezydentów 3. dużych miast: w Izmirze (oczekiwane), Ankarze oraz Stambule. Różnica w Stambule jest minimalna i partia rządząca kwestionuje ważność dość sporej ilości głosów mogących mieć wpływ na wynik. W ciągu miesiąca mają być one dokładnie sprawdzone i wynik wyborów podany do oficjalnej wiadomości. Istnieje ryzyko, że w przypadku nieuznania zwycięstwa kandydata opozycji, może doprowadzić to do większych protestów społecznych (w skrajnym przypadku podobnych do tych w 2013 roku). Drugim ryzykiem jest natomiast pogorszenie relacji ze Stanami Zjednoczonymi w związku z zakupem przez Turcję systemu tarczy antyrakietowej od Rosji. Stany Zjednoczone wstrzymały w związku z tym dostawy myśliwców F-35 i grożą Turcji sankcjami gdyby ta zdecydowała się na implementację tego systemu. Rozmowy i negocjacje cały czas trwają.

Na innych rynkach w marcu było dużo spokojniej. Austria oraz Czechy zakończyły miesiąc na minimalnych minusach. Rynek węgierski, dzięki mocnemu zachowaniu banku OTP, zamknął nawet miesiąc na plusie. Wyniki za czwarty kwartał 2018 r. były rekordowe, aczkolwiek zgodne z oczekiwaniami. Inwestorzy pozytywnie przyjęli założenia banku na rok 2019, w którym spodziewa się on utrzymania kosztów ryzyka na niskim poziomie. Ważnym wydarzeniem w regionie była informacja o wysokości podatku bankowego w Rumunii. Wejdzie on w dużo łagodniejszej formie niż pierwotnie proponowana. Jego wysokość ma być również uzależniona od wzrostu akcji kredytowej (im wyższa tym niższy podatek).

W Czechach bank Moneta ostatecznie wycofał się z przejęcia dwóch banków, co zostało pozytywnie odebrane przez rynek (akwizycje postrzegane jako drogie i zwiększające ryzyko banku).

To był dobry kwartał dla inwestujących w regionie. W lokalnej walucie wszystkie rynki zakończyły go na plusie. Najwięcej wzrósł rynek w Wiedniu, mocny był także rynek w Czechach. Na obu tych rynkach pozytywnie wyróżniały się banki. Rynek węgierski wspierany podniesieniem ratingu przez agencję S&P oraz ogłoszeniem nowego programu socjalnego wspierającego konsumpcję. Duża zmienność w Turcji, bardzo mocne pierwsze dwa miesiące bieżącego roku oraz spadek w marcu (szerzej opisywany powyżej) przez co ostatecznie rynek zakończył pierwszy kwartał na lekkim minusie (w USD).

Rynek polski

W marcu nie słabło zainteresowanie spółkami o średniej i małej wielkości. Indeksy mWIG40 oraz sWIG80 zyskały odpowiednio 0,4% oraz 2,3% i odnotowały wyraźnie lepszą statystykę miesiąca niż indeks WIG20, skupiający spółki o dużej kapitalizacji (spadek o 0,9%). Indeks szerokiego rynku, WIG, spadł w marcu o 0,4%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Cały pierwszy kwartał roku wypadł po myśli inwestujących w akcje na warszawskiej giełdzie. Wszystkie główne indeksy zakończyły go z dodatnimi stopami zwrotu, a na uwagę zasługuje odwrócenie się tendencji, jakie obserwowaliśmy w 2018 roku. Mianowicie, w pierwszym kwartale 2019 inwestorzy zwrócili się w stronę średnich i małych spółek, szukając w tych segmentach okazji inwestycyjnych. Indeks mWIG40 zyskał 6,1%, sWIG80 aż 12,6% - wyraźnie lepiej od indeksu WIG20, który zakończył pierwszy kwartał wzrostem o 1,6%. Indeks WIG wzrósł o 3,4% w okresie trzech miesięcy.

Spośród komponentów indeksu WIG20, najbardziej dochodową inwestycją pierwszego kwartału 2019 r. okazały się akcje producenta gier, spółki CD Projekt (wzrost o 37%). Walorom w dalszym ciągu towarzyszy spore zainteresowanie związane z wyczekiwaniem inwestorów na premierę nowej gry, Cyberpunk 2077. Potencjany popyt na akcje spółki uwolnić mogła również pozytywna rekomendacja jednego z zagranicznych brokerów. Dobrze zachowywały się także walory Dino, które, po wzroście o 13,1% w marcu, zakończyły kwartał zwyżką o 26,2%. Notowaniom akcji tej spółki z pewnością pomogło wejście do indeksu WIG20, jak również ogłoszenie w lutym kolejnego, planowanego stymulowania fiskalnego ze strony partii rządzącej. Po drugiej stronie rynku znalazły się walory PKN Orlen, tracące 9,7% w kwartale. Zwyżka notowań ropy negatywnie przekłada się na realizowane marże rafineryjne oraz petrochemiczne.

W samym marcu, spośród spółek blue chip, najlepiej radziły sobie akcje CCC (wzrost o 17,3%). Punktem zapalnym dla wzrostu kapitalizacji spółki było podsumowanie 2018 roku oraz przedstawienie perspektyw na najbliższe kwartały przez Zarząd spółki. O 10% wzrosła w marcu kapitalizacja Play. Zainteresowaniu akcjami telekomu pomagają kolejne zakupy dokonywane przez głównych akcjonariuszy spółki. Największe spadki odnotowały z kolei spółki energetyczne - zarówno PGE (spadek o 14,3%), jak i Tauron (spadek o 13,1%), a subindeks WIG-Energia stracił na wartości 12,6%.

Rynek długu

W strefie euro indeksy koniunktury w marcu, w szczególności PMI oraz szereg regionalnych wskaźników, pokazały kolejny miesiąc rozstrzału pomiędzy nastrojami w przemyśle i usługach. Odczyty PMI w przemyśle poniżej 50 punktów zanotowały Włochy, Niemcy oraz Francja. Najgorzej sytuacja wygląda w Niemczech, tam wskaźnik PMI wyniósł w marcu 44,1 pkt. i jest to najgorszy wynik od ponad 7 lat. Relatywne umocnienie zanotowały gospodarki peryferyjne, w tym Grecja, Hiszpania oraz Irlandia. Dużo lepszy obraz wspólnego obszaru walutowego pokazały PMI usługowe, które w strefie euro wzrosły w ujęciu miesięcznym do 53,3 pkt. z 52,8 pkt. Potwierdzenie relatywnej siły usług pokazuje sprzedaż detaliczna w Niemczech, która po wzroście w styczniu o 3,3% m/m, wzrosła również w lutym, tym razem o 0,9% m/m. Mieszane dane napływają z sektora samochodowego, który nadal jest pod presją słabszego popytu zagranicznego. Odbicie w faktycznej produkcji aut kontrastuje ze słabością nowych zamówień w tym sektorze, co może sugerować niezbyt dynamiczną aktywność w następnych miesiącach.

Duże spadki zanotowały rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych - niemiecki Bund spadł o ponad 25 pkt. do negatywnego poziomu -0,07%. US Treasuries zakończyły miesiąc 31 pkt. niżej, na poziomie 2,41%.

W USA, rewizja odczytu PKB za czwarty kwartał pokazała, że tempo wzrostu gospodarki było nieco niższe niż wskazywały na to pierwsze dane. Na gorszy odczyt złożyła się słabsza dynamika konsumpcji prywatnej, w tym szczególnie wydatków na dobra trwałe oraz niższe inwestycje.

Indeksy ISM i PMI były raczej słabsze od oczekiwań i w większości znajdowały się na niższych poziomach niż w lutym, ale tak czy inaczej odczyty były zdecydowanie lepsze niż w Europie.

Pod względem danych gospodarczych pierwszy kwartał 2019 r. nadal stał pod znakiem globalnego spowolnienia. Negatywnie wyróżniała się aktywność przemysłowa, w szczególności w Europie i Azji oraz w mniejszym stopniu w USA. Jest to pokłosie wielu czynników, w tym najważniejsze z nich to spowolnienie w gospodarce Chin, problemy sektora motoryzacyjnego w Niemczech oraz niepewność związana protekcjonistycznymi politykami USA, a także pośrednio z wyjściem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Dużo bardziej odporne okazują się rynki wewnętrzne w USA i strefie euro wspierane silną aktywnością usługową, co z kolei odzwierciedla rosnące dochody, lepszą sytuację na rynku pracy, a także łagodną politykę fiskalną i monetarną. Pod koniec pierwszego kwartału część danych z sektora samochodowego napawa większym optymizmem, podobnie jak lepsze od oczekiwań dane o chińskim PMI, które mogą świadczyć o wyhamowaniu spadku aktywności w Państwie Środka.

W pierwszym kwartale 2019 r. najważniejsze banki centralne na świecie, czyli Rezerwa Federalna USA oraz Europejski Bank Centralny nie pozostały obojętne na spowolnienie ani na rynkach pod ich nadzorem, ani na globalny trend spadku aktywności. FED de facto wycofał się z bardziej "jastrzębiego" nastawienia i zbliżył swoje oczekiwania na politykę monetarną do tych wskazywanych przez rynek finansowy. Nic nie wskazuje na to, aby stopy procentowe w USA miały wzrosnąć w tym roku, co jest gigantycznym zwrotem w porównaniu do końca 2018 r.

Większość klas aktywów osiągnęła zwrot w pierwszym kwartale, który w większości przypadków byłby atrakcyjny jako zwrot w całym roku. Pomógł na pewno efekt wyprzedania z czwartego kwartału, zarówno na akcjach, jak i na obligacjach. Europejski rynek obligacji high-yield zyskał w pierwszym kwartale ponad 5%, amerykański indeks high-yield ponad 7%, US Treasuries oraz niemiecki Bund ponad 2%. Po raz pierwszy od czasu przedkryzysowego mieliśmy do czynienia z odwróceniem się części krzywej dochodowości w USA, czyli wolne od ryzyka stopy krótkoterminowe znalazły się powyżej stóp długoterminowych, co zwykle jest zdarzeniem poprzedzającym spowolnienie gospodarcze.

Spadki rentowności nie ominęły również polskiego rynku, gdzie 10-letnie obligacje skarbowe umocniły się o 12 pkt. do 2,84%. Rentowność niemieckiego Bunda spadła o 13 pkt. bazowych więcej niż polskich obligacji, tym samym spread między dwoma rynkami się rozszerzył.

W Polsce w pierwszym kwartale 2019 r. sytuacja makroekonomiczna była stabilna, a dane nadchodzące z gospodarki realnej były generalnie lepsze od oczekiwań, z wyjątkiem obniżającego się nastroju w przemyśle wskazywanego przez indeks PMI. Sukcesywnie kolejne instytucje podnosiły w trakcie kwartału prognozy PKB na 2019 r., a punktem zwrotnym była publikacja przez rząd planowanego pakietu fiskalnego, który może istotnie podwyższyć aktywność gospodarczą. Obligacje skarbowe zareagowały na plany rządu wzrostem rentowności, wyceniając tym samym wyższe tempo wzrostu gospodarczego niż oczekiwano oraz większy deficyt budżetowy. Gołębie nastawienie banków centralnych na świecie sprawiło, że wzrost rentowności był krótkotrwały.

Ryzykowne aktywa wciąż w grze

Luty przyniósł kontynuację wzrostów akcji. Co prawda nie były one już tak spektakularne jak w styczniu, ale w stosunku do innych klas aktywów pozostawały wciąż atrakcyjne. Gołębie wypowiedzi szefa rezerwy federalnej USA na temat kondycji krajowej gospodarki oraz zapewnienia Donalda Trumpa o co raz bliższym porozumieniu USA-Chiny wspierały popyt na rynku akcyjnym. Dodatkowo, dolar umacniał się do głównych par walutowych. W Eurolandzie mieliśmy do czynienia z kontynuacją mieszanych odczytów PMI oraz niską inflacją.

Globalny indeks rynków rozwiniętych wzrósł o 2,5%, a rynków wschodzących tylko o 0,1% w ujęciu dolarowym. W walucie lokalnej na rynkach rozwiniętych tym razem Europa, pomimo słabszych danych z gospodarki, zachowywała się lepiej od USA i Azji. Eurostoxx 50 wzrósł o 4,4%, a Dax o 3,1%. S&P500 wzrósł o 3,0%, a w Japonii Nikkei o 2,9% w walucie lokalnej.

Na giełdzie surowcowej kolejny miesiąc silnych wzrostów cen ropy - tym razem o 9%. Silna była też miedź, której cena wzrosła o 5,5%. Cena uncji złota spadła o 0,6%.

W regionie korekta...

Po bardzo dobrym styczniu, luty przyniósł lekką korektę na większości rynków regionu. Pozytywnie wyróżniał się rynek czeski, który wzrósł w USD o 2,6%. Pomogły dobre wyniki kwartalne banku Komercni, które okazały się wyższe od oczekiwań dotyczących zysku netto o 7%. Rosły także notowania innego banku - Moneta Money Bank, po tym jak bank poinformował że wycofał się z przejęcia dwóch innych banków (transakcja była postrzegana przez rynek jako droga).

Wraz z poprawą sytuacji makro, agencja kredytowa S&P podniosła rating kredytowy dla Węgier do poziomu BBB (jeden poziom powyżej najniższego poziomu inwestycyjnego). Rząd zaprezentował nowy program wsparcia demograficznego, w którym zamierza dopłacać do zakupu samochodów, kredytów hipotecznych dla rodzin wielodzietnych oraz będzie udzielał dużych ulg podatkowych dla matek. Ma to poprawić złą sytuację demograficzną i powstrzymać uzależnienie od imigracji. Powinno także w najbliższym czasie wspierać tamtejszą gospodarkę.

Uspokojenie na rynku walutowym w Turcji przyniosło lekką poprawę w odczycie inflacji, która w lutym wyniosła 19,6% r/r i była nieco niższa od oczekiwań analityków. Miesiąc upływał pod znakiem wyników spółek za czwarty kwartał, który kolejny raz udowodnił, że duże spółki - liderzy rynkowi potrafią sobie radzić w środowisku kryzysowym. Dobre wyniki zaprezentowały spółki surowcowe oraz niektóre przemysłowe. Gorzej radzą sobie mniejsze firmy oraz banki, gdzie widoczny jest wpływ słabego makro na koszty ryzyka.

Rynek polski

Luty przyniósł mieszane stopy zwrotu z polskich indeksów. Duże spółki, skupione w indeksie WIG20, zachowywały się słabiej, a indeks WIG20 stracił 2%. To przełożyło się na statystykę indeksu szerokiego rynku, WIG, który spadł o blisko 0,8%. Zainteresowaniem kupujących cieszyły się z kolei spółki o średniej i małej kapitalizacji, których indeksy, mWIG40 oraz sWIG80, wzrosły o odpowiednio 1,4% i blisko 5%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Spośród dużych spółek, największe wzrosty odnotował Cyfrowy Polsat (wzrost o 7,7%). Inwestorzy przychylnie ocenili postulat głównego akcjonariusza spółki, Zygmunta Solorza, dotyczący rozważenia zmian polityki dywidendowej. Wg niego Cyfrowy Polsat miałby przez najbliższe trzy lata wypłacić łącznie co najmniej około 1,8 mld zł dywidendy. Na wartości zyskiwały również akcje KGHM (wzrost o 7,6%), w następstwie dobrych nastrojów panujących na globalnym rynku miedzi.

Po drugiej stronie rynku znajdowały się walory Jastrzębskiej Spółki Węglowej (spadek o 15,7%), które, w przeciwieństwie do KGHM i rynku miedzi, zupełnie ignorowały utrzymujące się wysokie ceny węgla koksującego. Warto wspomnieć również o kolejnej spółce surowcowej - walory PGNiG straciły 9,3% w skali miesiąca. Tu przesłanką do przeceny mogła być publikacja rozczarowujących wstępnych wyników za czwarty kwartał roku oraz spadające ceny gazu na światowych giełdach. Te ostatnie z kolei przełożyły się na wzrost zainteresowania spółkami-konsumentami gazu, tj. spółkami chemicznymi: Grupa Azoty oraz Ciech zyskały w lutym odpowiednio 20,3% i 13,6%!

W końcówce miesiąca, na planowaną kolejną stymulację fiskalną ze strony PiS pozytywnie reagowały kursy głównych beneficjentów: m.in. detalistów, ze spółką Dino na czele, która zamknęła luty wzrostem o 6,7%.

Rynek długu

W strefie euro indeksy koniunktury w lutym, w szczególności PMI oraz szereg regionalnych wskaźników, pokazały kolejny miesiąc wyhamowania oczekiwań wzrostu produkcji przemysłowej. Odczyty PMI w przemyśle poniżej 50 punktów zanotowały Włochy, Niemcy oraz po raz pierwszy od ponad 5 lat Hiszpania. Relatywne umocnienie zanotowały gospodarki Grecji oraz Francji. Nieco lepszy obraz wspólnego obszaru walutowego pokazały PMI usługowe, które w strefie euro wzrosły w ujęciu miesięcznym do 52,3 pkt. z 51,2 pkt.

Niewielka zmienność niemieckiego Bunda spowodowała, że rentowność wzrosła o zaledwie 3 pkt. bazowe do 0,18%. US Treasuries zakończyły miesiąc 9 pkt. bazowych wyżej, na poziomie 2,71%.

W USA długo wyczekiwany odczyt PKB za czwarty kwartał pokazał wzrost gospodarki o 3,1% r/r, przy stabilnym wzroście konsumpcji prywatnej (2,7% r/r) oraz przyspieszającej dynamice inwestycji (7,0% r/r z 5,0% r/r w trzecim kwartale), głównie za sprawą inwestycji w wartość intelektualną, przy słabości inwestycji mieszkaniowych.

W Polsce rentowność 10-letnich obligacji skarbowych zanotowała silny wzrost o prawie 23 punkty bazowe do 2,96%, po zapowiedziach partii rządzącej o planowanej, luźniejszej polityce fiskalnej. Rentowność niemieckiego bunda wzrosła o zaledwie 3 pkt. bazowe, co oznaczało rozszerzenie spreadu polskich obligacji do niemieckich o 20 pkt.

Z przytupem w nowy rok...

Styczeń, podobnie jak w zeszłym roku, przyniósł solidne stopy zwrotu dla inwestorów. Mieszane odczyty PMI zarówno w USA jak i Europie nie wpłynęły negatywnie na nastroje inwestorów. Rynki pozytywnie odebrały brak podwyżek stóp procentowych w USA. Dodatkowo łagodzenie relacji handlowych na linii USA-Chiny oraz dobry początek wyników spółek w USA, na początku pierwszego kwartału 2019 roku, wspierały stronę popytową.

Globalny indeks rynków wschodzących wzrósł w styczniu o 8,7%, a rynków rozwiniętych o 7,8% w ujęciu dolarowym. Na rynkach rozwiniętych lepiej niż Europa i Azja, w ujęciu dolarowym, zachowywały się Stany Zjednoczone. S&P500 wzrósł o 7,9%, w Japonii Nikkei o 5,3%. W Europie Eurostoxx 50 wzrósł o 5,2%, a Dax o 5,9%.

Na giełdzie surowcowej również odnotowano wzrosty. Cena baryłki ropy wzrosła o 13,1%. Silna była też miedź oraz złoto, których ceny wzrosły kolejno o 3,4% i 3,0%.

W regionie zielono...

Styczeń był bardzo dobrym miesiącem dla inwestujących w regionie. Najbardziej zyskiwał rynek turecki, czyli ten który w 2018 roku stracił najwięcej. Wraz z ustabilizowaniem się tamtejszej waluty, spadają oczekiwania inflacyjne na ten rok a z nimi rentowności obligacji skarbowych. Niższy koszt kapitału pozytywnie wpływa na wyceny akcji oraz obniża koszt finansowania dla banków, które obok telekomów, były najmocniejszym sektorem w styczniu. Wskaźniki wyprzedzające makro wciąż na kryzysowych poziomach, PMI 44,2 pkt, wskaźnik zaufania konsumentów 58,2 pkt. Są to poziomy niewiele wyższe niż w 2008 roku po upadku Lehman Brothers. Z pozytywów zmniejszył się za to wskaźnik deficytu obrotów bieżących (między innymi dzięki dużemu spadku importu) oraz ustabilizowała się inflacja. Jest ona jednak wciąż na wysokim poziomie 20,4% r/r (odczyt styczniowy).

Wstępne wyniki za rok 2018 przedstawił austriacki bank Erste. Jego zysk ma wynieść rekordowe 1,8 mld EUR. Bank zapowiedział także, że podzieli się dywidendą, która ma wynieść 1,4 EUR na akcję (co daje stopę dywidendy na poziomie 4,5%). Nadal nie wiadomo ile ma wynieść podatek bankowy w Rumunii. Pojawiały się propozycje, że może być to nawet 1,2% aktywów, co zabrałoby prawie całoroczny zysk rumuńskiego banku Erste (drugi największy bank w kraju). Ostatnie wypowiedzi wskazują jednak na wyraźne złagodzenie stanowiska rządu w tej sprawie.

Dobre wyniki w Czechach opublikował bank Moneta. Zysk netto za czwarty kwartał 2018 roku był 8% wyższy niż konsensus rynkowy, głównie dzięki mocnemu przyspieszeniu akcji kredytowej. Ponadto bank zapowiedział podniesienie dywidendy do poziomu 6,25 CZK na akcję, co daje stopę dywidendy na poziomie 7,5%.

Strategię przejęć banków w regionie kontynuuje węgierski bank OTP. Sfinalizował akwizycję w Bułgarii (7. bank według aktywów). Dzięki temu przejęciu OTP stanie się 2. największym bankiem w tamtym kraju. Jest także bliski sfinalizowania przejęcia banku w Mołdawii, również należącego do Societe Generale.

Rynek polski

Nowy rok rozpoczął się pomyślnie dla inwestujących w akcje na warszawskim parkiecie. Po słabszym zachowaniu indeksów w grudniu, styczniowe stopy zwrotu należy zaliczyć do co najmniej zadawalających. Solidarnie rosły wszystkie segmenty rynku poczynając od największych spółek, gdzie indeks WIG20 zyskał 4,5%, poprzez mWIG40, który urósł o 4,3%, a kończąc na sWIG80 ze stopą zwrotu wynoszącą 4,8%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

W ujęciu branżowym jednym z najmocniejszych sektorów była energetyka głównie za sprawą odbicia notowań po grudniowych spadkach. Wspierającym był również generalny trend w alokacji w kierunku defensywnych spółek, do których zaliczają się spółki energetyczne, oraz najnowsze szacunki w zakresie przełożenia rosnących cen prądu na wyniki spółek. Stopa zwrotu z subindeksu WIG Energia wyniosła w styczniu 13,7%. W porównaniu do spółek energetycznych sporo gorzej radziły sobie banki, których subindeks był jednym z najsłabszych wskaźników branżowych i wzrósł "tylko” o 2,3%. Sektorowi bankowemu na pewno nie pomogło wznowienie przez Komisję Sejmową prac nad tzw. ustawą frankową, która w przypadku wejścia w życie istotnie obciąży wyniki instytucji o największych portfelach kredytów hipotecznych w walutach obcych.

Tradycyjnie już w ostatnich dniach stycznia pojawiły się pierwsze sprawozdania finansowe za czwarty kwartał minionego roku. Spośród największych spółek wyniki zaraportowały PKN Orlen oraz Santander Bank Polska i w obu przypadkach rynek zareagował kilkuprocentowymi spadkami notowań. Sprawozdania kolejnych emitentów będą systematycznie publikowane aż do ostatnich dni kwietnia.

Z pozostałych spółek warto zauważyć, że najwyższą stopę zwrotu w styczniu w ramach indeksu WIG20 wygenerowały akcje producenta gier wideo CD Projekt. W skali miesiąca spółka zwiększyła swoją wartość o 30,5%, z czego wzrost o niemal 12% odbył się podczas pojedynczej sesji w efekcie opublikowania pozytywnej rekomendacji przez jednego z zagranicznych brokerów.

Rynek długu

Styczeń okazał się bardzo dobrym miesiącem na rynkach finansowych. W szczególności zyskiwały bardziej ryzykowne aktywa, m.in. akcje, ale również wysokodochodowe obligacje. Tym samym nastąpiło kompletne odwrócenie się złych nastrojów panujących w grudniu. Rynek zaczął na początku stycznia wyceniać łagodniejszą komunikację FED oraz na powrót kupować mocno przecenionew czwartym kwartale walory finansowe. Jerome Powell potwierdził w końcu na styczniowej konferencji, że FED jest gotowy na większą elastyczność w podejściu do polityki monetarnej, w tym polityki dotyczącej bilansu, stóp procentowych oraz rezerw nadobowiązkowych.

W strefie euro indeksy koniunktury w styczniu, w szczególności PMI oraz szereg regionalnych wskaźników, pokazały kolejny miesiąc wyhamowania oczekiwań wzrostu gospodarek europejskich, związane głównie ze spadkiem nowych zamówień oraz produkcji.

Odczyty PMI w przemyśle poniżej 50 punktów zanotowały ponownie Włochy, Francja oraz Niemcy, a poza strefą euro, m.in. Polska. Dane o PKB w strefie euro za czwarty kwartał 2018 r. pokazały mieszany obraz wspólnego obszaru walutowego.

Niewielka zmienność niemieckiego Bunda spowodowała, że rentowność spadła o zaledwie1 pkt. do 0,15%. US Treasuries, pomimo początkowych ruchów w górę, zakończyły miesiąc z taką samą rentownością z jaką zaczęły tj. 2,62%.

W styczniu rentowność 10-letnich obligacji skarbowych zanotowała spadek o 3 punkty bazowe do 2,72%. Tym samym spread do niemieckiego Bunda zawęził się o zaledwie 2 pkt. bazowe.

Słaba końcówka roku

Ostatni miesiąc 2018 roku nie zapisał się najlepiej w pamięci inwestorów na globalnych rynkach akcji. Po pozytywnym odreagowaniu w listopadzie, w grudniu nasiliły się obawy o nadchodzące wyhamowanie globalnego ożywienia gospodarczego, potwierdzane m.in. słabymi odczytami danych z gospodarki chińskiej, gdzie indeks Caixin PMI dla przemysłu spadł do 49,7 pkt. Analogiczne nastroje na rynku amerykańskim były dodatkowo podsycane utrzymującą się wojną handlową z Chinami oraz sygnałami wysyłanymi przez FED w zakresie oczekiwanej tylko jednej podwyżki stóp procentowych w 2019 roku zamiast dwóch sugerowanych jeszcze kilka miesięcy temu. Kolejnym czynnikiem niepewności dla inwestujących na amerykańskiej giełdzie był rozpoczęty w drugiej połowie grudnia "Government shutdown” związany ze sporem politycznym o finansowanie muru na granicy z Meksykiem. Sytuacja polityczna w Unii Europejskiej również nie należała do najprostszych - głosowanie w sprawie Brexitu zostało przełożone, a we Francji trwały protesty tzw. "żółtych kamizelek” przeciwko polityce prezydenta Macrona.

Globalny indeks MSCI spadł w grudniu o 7,2% między innymi za sprawą słabego zachowania rynku amerykańskiego, gdzie indeks S&P 500 spadł o 9,2%. Wysokie spadki były widoczne również na pozostałych rynkach rozwiniętych - indeksy DAX, Eurostoxx 50 oraz Nikkei zmniejszyły swoją wartość o odpowiednio 6,2%, 5,4% oraz 10,5% w walutach lokalnych oraz o 5,2%, 4,3% oraz 7,8% w ujęciu dolarowym. Indeks gospodarek rozwijających się, MSCI Emerging Markets, po ponad 4-procentowym odbiciu w listopadzie spadł w grudniu o 2,9%.

Spośród najważniejszych surowców należy wspomnieć o ropie naftowej, której cena kontynuowała dynamiczne spadki pomimo ustaleń OPEC i jej sojuszników o ograniczeniu wydobycia. Na koniec grudnia cena za baryłkę ropy typu Brent wynosiła 53,8 dolara i była niższa o ponad 9,5% od ceny sprzed miesiąca. Oazą spokoju kolejny miesiąc z rzędu okazało się złoto, którego cena wzrosła w grudniu o 4,9%.

W regionie powrót do spadków...

Po odbiciu w listopadzie, w grudniu rynki regionu wróciły do spadków. Najbardziej zniżkował rynek austriacki, za sprawą spadków cen akcji OMV (spowodowanego spadkiem cen ropy naftowej) oraz banku Erste (w związku z sytuacją w Rumunii, gdzie bank ten jest obecny). Rząd rumuński wprowadził nowe podatki, między innymi podatek bankowy od wysokości aktywów. Pierwotne założenia mówiły o stawce nawet 0,9% aktywów. Ostatecznie skończyło się na poziomie 3 razy mniejszym. Wpływ na bank Erste to 3% wyniku netto całej Grupy bankowej Erste. Oprócz podatku bankowego tamtejszy rząd wprowadził także podatki dla sektora telekomunikacyjnego, użyteczności publicznej oraz zakładów bukmacherskich.

Przejęcia w regionie kontynuuje węgierski bank OTP. Tym razem ogłosił przejęcie czwartego największego banku w Serbii (SocGen Banka Serbija, 8,4% udziału w rynku). Przejęcie to bardzo dobrze wpasowuje się w realizację strategii przejmowania banków na rynkach, gdzie OTP już działa, ale posiada mały udział. Ponadto urząd antymonopolowy w Bułgarii wydał zgodę na przejęcie banku, również od Societe Generale, w Bułgarii (transakcja była ogłoszona wcześniej).

Sytuacja makro w regionie, podobnie jak w Europie, uległa pogorszeniu. W grudniu odczyty wskaźników PMI dla większości krajów spadły poniżej, uznawanego za graniczny, poziomu 50 pkt.

Po dobrym listopadzie, miesięcznym spadkom nie oparł się również rynek turecki. Nieco poprawiła się sytuacja jeśli chodzi o odczyty inflacji. W grudniu spadła ona do poziomu 20,3% (z 21,4% w listopadzie). Pomogła stabilizacja na rynku walutowym oraz spowolnienie makro. Odczyty PMI są na bardzo niskim poziomie 44,2 pkt sygnalizujące recesyjne środowisko w 2019 roku.

Rynek polski

Po miesięcznej przerwie, w grudniu na GPW ponownie dominowały niedźwiedzie. Wszystkie główne indeksy mieniły się kolorem czerwonym, ale rozkład stóp zwrotu pozostał charakterystyczny do tego obserwowanego przez cały 2018 rok - najwięcej na wartości traciły spółki małe i średnie (indeks sWIG80 i mWIG40 spadły odpowiednio 3,4% i 0,9%), relatywnie lepiej zachowywały się blue chipy (indeks WIG20 zniżkował o 0,6%). Indeks szerokiego rynku, WIG, zakończył grudzień spadkiem o blisko 0,9%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

W grudniu w centrum zainteresowania inwestorów znalazły się ponownie spółki energetyczne. W przeciwieństwie jednak do listopadowych silnych wzrostów, tym razem uczestnicy rynku obserwowali wyprzedaż spółek z sektora (subindeks WIG Energia spadł o 9,4%), co należy wiązać z chaosem związanym z trwającym procesem legislacyjnym mającym na celu powstrzymanie podwyżek cen energii elektrycznej dla odbiorców końcowych w 2019 roku i niepewności co do tego, kto i w jakim stopniu poniesie ostateczny koszt wzrostu cen energii. Akcje Polskiej Grupy Energetycznej były najgorszym komponentem indeksu WIG20 w grudniu, ze spadkiem o przeszło 14%.

Najlepszym komponentem indeksu blue chipów były z kolei akcje Grupy Lotos (wzrost o 7,9%). Kolejny miesiąc spadków cen ropy naftowej zwracał uwagę kupujących w stronę spółki rafineryjnej. Warto odnotować udany miesiąc po stronie całego subindeksu WIG Paliwa (wzrost o 1,3%).

Rynek długu

Grudzień był miesiącem aktywnym z perspektywy rynku finansowego, zarówno pod względem zmian cen aktywów, jak i spotkań banków centralnych. Rezerwa Federalna podniosła zgodniez zapowiedziami stopy procentowe o kolejne 25 punktów bazowych, a ECB zakończył swój program skupu aktywów. Z pozoru jastrzębie nastawienie i decyzje banków centralnych kryły dość negatywne nastroje na rynkach finansowych. Rynek akcji w USA miał jeden z najgorszych grudniowych miesięcy w swojej historii, a rynek stopy procentowej przestał wyceniać jakiekolwiek ruchy Fed-u zmierzające do podwyżek stóp w przyszłym roku.

W strefie euro indeksy koniunktury w grudniu, w szczególności PMI oraz szereg regionalnych wskaźników, pokazały kolejny miesiąc wyhamowania oczekiwań wzrostu gospodarek europejskich, związane głównie z niepewnością w światowym handlu i słabością sektora motoryzacyjnego. Odczyty poniżej 50 punktów zanotowały Włochy i Francja, a poza strefą euro, m.in. Polska. Wspólny obszar walutowy jest dużo bardziej zależny od popytu zewnętrznego niż USA, z tego względu słabe dane ze strefy euro mówią równie dużo o problemach zagranicznych (słabość Chin i innych większych gospodarek rozwijających się oraz Wielkiej Brytanii), jak i wewnętrznych. Mniej zmienna sytuacja na rynku pracy wskazuje, że słabe dane w zdecydowanej większości dotyczą przemysłu, a nie całej gospodarki.

Przez cały grudzień rentowność niemieckiego Bunda sukcesywnie spadała do poziomów 0,24%, co oznaczało spadek o ponad 7 punktów bazowych. Spadająca rentowność w większym stopniu dotyczyła US Treasuries, która w grudniu spadła o 30 punktów bazowych do 2,68%.

Rentowność 10-letnich obligacji skarbowych zakończyła grudzień zdecydowanie niżej niż na początku miesiąca - zanotowano spadek o 22 punkty bazowe do 2,83%. Tym samym spread do niemieckiego Bunda zawęził się o ponad 15 pkt. bazowych.

Odreagowanie

Listopad przyniósł wzrost na światowych rynkach akcyjnych. Zwyżkom pomógł szef rezerwy federalnej Jerome Powell, który zasygnalizował, że stopy w USA są nieco poniżej poziomu neutralnego, co mogło zwiastować wolniejsze tempo podwyżek stóp procentowych niż pierwotne założenia rynkowe. W reakcji na te słowa, dolar przecenił się o 0,3% w stosunku do koszyka walut.

Globalny MSCI wzrósł o 1,3%, a MSCI Emerging Markets po kilku miesiącach spadków solidnie odrobił straty – wzrost o 4,1% głównie za sprawą dobrego zachowania indeksu chińskiego. W ujęciu dolarowym najlepiej z rynków rozwiniętych zachowywał się S&P 500, który wzrósł o 1,8% oraz Nikkei o 1,4%. Słabo radziły sobie indeksy zrzeszające akcje ze strefy euro, indeks Eurostoxx 50 spadł o 0,7%. Gorzej DAX -1,6%.

Na giełdzie surowcowej dalszy spadek cen ropy. Po fatalnym październiku cena baryłki spadła o prawie 21%. Tym razem lepiej radziła sobie miedź: 3,4%. Cena złota stabilnie +0,6%.

W regionie przeważał kolor zielony…

Odbicie cen akcji obserwowaliśmy także w regionie. Najmocniej w USD zwyżkowała Turcja, której bardzo pomógł mocny spadek cen ropy. Ma on bardzo pozytywny wpływ na deficyt obrotów bieżących oraz inflację. Ostatni odczyt inflacyjny wreszcie był niższy od oczekiwań analityków i wyniósł -1,44% m/m, co oznacza odczyt +21,4% r/r (poprzednio +25%). Poprawa miała miejsce dzięki umocnieniu lokalnej waluty (w ostatnich dwóch miesiącach Lira zyskała w stosunku do USD prawie 15%), obniżkom podatków na niektóre wyroby oraz szerokiej akcji obniżek cen do której dołączyło sporo prywatnych podmiotów. Na początku grudnia prywatny bank Akbank ogłosił chęć podniesienia kapitału. Łącznie chce pozyskać 3 mld TL. Emisja ma pomóc wzmocnić kapitałowo bank w obliczu rosnących złych kredytów. Niewykluczone, że w ślad za nim pójdą inne banki, mające wyraźnie niższe wskaźniki kapitału.

Drugim najmocniejszym rynkiem w regionie był rynek węgierski, głównie dzięki dobremu zachowaniu się kursu banku OTP, który wzrósł w miesiącu aż o 11%. Również w Czechach najmocniejsze były banki po tym jak opublikowane przez nich wyniki finansowe za trzeci kwartał były powyżej oczekiwań analityków. Podobnie jak w Europie obserwujemy wyhamowanie gospodarek w regionie. Potwierdzają to słabsze od oczekiwań ostatnie dane o sprzedaży detalicznej oraz produkcji przemysłowej w obu tych krajach.

Rynek polski

Zgodnie z nadziejami wyrażonymi w komentarzu za październik, listopad przyniósł poprawę nastrojów na lokalnym rynku akcji. Na wartości zyskiwały niemalże wszystkie główne indeksy, z indeksem WIG20 na czele, który urósł w minionym miesiącu o blisko 6,5%, ciągnąc w górę statystykę miesięczną indeksu WIG (wzrost o 5,2%). Indeks mWIG40 zwyżkował o 3,3% i jedynie spółki indeksu sWIG80 pozostawały poza zainteresowaniem kupujących, a on sam spadł o 0,4% w skali miesiąca.

Na uwagę zasługuje przede wszystkim zachowanie się dwóch subindeksów warszawskiego parkietu: WIG Paliwa i WIG Energia. Pierwszy z nich wzrósł o przeszło 15%, napędzany popytem kierowanym w stronę akcji Grupy Lotos (+18,4%) oraz PKN Orlen (+19,4%). Silna przecena ropy naftowej, jaka miała miejsce w listopadzie, sprzyjała poprawie realizowanych marż rafineryjnych przez spółki. Subindeks WIG Energia zyskał również ok 15% w skali miesiąca. Spółkom energetycznym sprzyjały informacje dotyczące cen uzyskanych w ramach aukcji rynku mocy. Głównym beneficjentem strony popytowej okazały się akcje Tauron Polska Energia, którego kapitalizacja wzrosła w listopadzie o ponad 26%. Był to najlepiej zachowujący się komponent indeksu WIG20 w minionym miesiącu.

Warto również odnotować, że subindeks WIG Banki zakończył listopad na plusie (+3,6%). Wszystko to pomimo zawirowań związanych z podejrzeniem składania propozycji korupcyjnej przez byłego już szefa KNF, Marka Chrzanowskiego Leszkowi Czarneckiemu. Jednocześnie jednak, banki z grupy polskiego biznesmena traciły na wartości (Idea Bank -23,3%, Getin Noble Bank -38,9%) bowiem inwestorzy obawiali się ich słabej sytuacji kapitałowej i płynnościowej.

Liczby listopada

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Rynek długu

Ostatni miesiąc obfitował w spekulacje dotyczące przyszłej polityki największych banków centralnych. W USA było to głównie za sprawą słabszego zachowania się rynków akcji oraz sprzecznej komunikacji wychodzącej z FED. W strefie euro słabszy wzrost gospodarczy oraz znajdująca się poniżej prognoz inflacja bazowa potencjalnie wydłuża okres utrzymywania się stóp procentowych poniżej zera.

Komentarze szefa FEDu J. Powella jeszcze w październiku wskazywały na to, że stopy procentowe znajdują się „daleko” od poziomu neutralnego, jednak jego listopadowe wypowiedzi wydają się temu zaprzeczać. J. Powell tym razem wyraził zdanie, że obecne stopy procentowe nie znajdują się daleko od dolnego przedziału szacunków stopy neutralnej. Informacja ta była stwierdzeniem faktu na podstawie projekcji FOMC, większość rynku odebrała ją jednak jako wycofanie się z poprzedniego jastrzębiego poglądu. W istocie, bardziej gołębi pogląd na stopy w USA jest uzasadniony. Inflacja bazowa PCE jest na niższym poziomie niż kilka miesięcy temu, a w 2019 roku będziemy mieli do czynienia z wolniejszym wzrostem gospodarczym w związku z wygaszaniem efektu impulsu fiskalnego. Niemniej, w krótkim terminie, polityka FED powinna zostać niezmieniona i można spodziewać się podniesienia stóp procentowych o kolejne 25 bp w grudniu.

W strefie euro kolejny miesiąc z rzędu jesteśmy świadkami nieco słabszej aktywności gospodarczej niż na początku tego roku. Komentarze pochodzące z ciała decyzyjnego ECB, w tym od samego Mario Draghiego wskazują, iż spowolnienie w strefie euro było wyższe niż prognozowane, ale gorsze dane nie zmieniają planowanej ścieżki decyzyjnej ECB. Oznacza to, że skup aktywów przez bank centralny zakończy się w tym roku, a stopy nie zostaną podniesione do co najmniej trzeciego kwartału 2019 roku.

Rentowność US Treasuries w sierpniu spadła z około 3,15% do 3,00%, choć na początku listopada zbliżała się do poziomu 3,25%. Długi koniec krzywej dochodowości Bunda spadł w listopadzie do 0,30% z poziomu 0,40%. Dziesięciolatki z tych dwóch głównych rynków kontynuowały umocnienie także na początku grudnia.

W listopadzie rentowności 10-letnich obligacji skarbowych zakończyły miesiąc na poziomie 3,05%, ponad 17 pkt. bazowych niżej niż na koniec października. Obligacje 2-letnie miały na koniec listopada rentowność niższą o zaledwie 1 pkt. bazowy w porównaniu z październikiem, pomimo sporej wyprzedaży w połowie miesiąca związanej z poszukiwaniem płynności przez jeden z banków.

Pogorszenie nastrojów

W październiku mieliśmy do czynienia z pogorszeniem nastrojów na światowych giełdach. Na wartości traciły indeksy zarówno rynków rozwiniętych jak i rozwijających się. Podwyżki stóp procentowych w USA oraz napięcia handlowe na linii USA-Chiny podniosły obawy inwestorów odnośnie spowolnienia wzrostu gospodarczego
w światowej gospodarce i spadki wycen większości klas aktywów.

Globalny indeks MSCI World spadł o 7,3% podczas gdy indeks rynków rozwijających się MSCI EM spadł o 8,7%. Istotne spadki zanotowały indeksy w USA w szczególności technologiczny indeks Nasdaq, który spadł o 9,2%, choć niewiele lepiej wypadły pozostałe amerykańskie indeksy S&P500 i Dow Jones, które zniżkowały odpowiednio o 6,8% i 5,0%.

Spadki w USA spowodowały korektę na pozostałych rynkach rozwiniętych – japoński indeks Nikkei zniżkował o 9,1% w walucie lokalnej i 8,8% w ujęciu dolarowym, a europejskie indeksy DAX
i FTSE spadły odpowiednio o 6,5% i 4,9% w walucie lokalnej oraz 6,9% i 9,0% w ujęciu dolarowym.

W warunkach globalnej awersji do ryzyka na giełdzie surowcowej najjaśniejszą gwiazdą było złoto, którego cena wzrosła o 2%. Po drugiej stronie znajdowała się ropa naftowa której notowania spadły o 11%. W tym samym czasie ceny węgla i miedzi zniżkowały kolejno o 1,3% i 3,6%.

Miesiąc spadkowy w regionie…

Październik był spadkowym miesiącem na rynkach regionu, zwłaszcza w walutach lokalnych. W USD najlepiej poradził sobie rynek turecki. Październik był kolejnym miesiącem umocnienia tamtejszej waluty po tym jak z więzienia zwolniony został amerykański pastor Andrew Brunson, sądzony w Turcji za terroryzm. Wpłynęło to pozytywnie na relacje między USA i Turcją. Stany Zjednoczone zniosły wcześniej nałożone sankcje na tureckich ministrów związanych z tą sprawą. Turcja jest także jednym z 8 krajów zwolnionych z realizacji sankcji na Iran. Waluta turecka odrobiła już bardzo dużą część sierpniowych strat, jako że konflikt ze Stanami Zjednoczonymi został zażegnany oraz Bank Centralny, mimo nacisków politycznych, zdecydował się na 625 punktową podwyżkę stóp. Natomiast obraz makro, póki co nie zmienił się mocno.  

Najważniejszym wydarzeniem na rynku w Czechach było ogłoszone przejęcie dwóch konsumenckich banków przez Moneta Money Bank.Wartość transakcji ma wynieść blisko 20 mld CZK (~3,5 mld PLN). Pozwoli to bankowi umocnić swoją pozycję w segmencie konsumenckim. Bank zakłada że po realizacji synergii jego potencjał dywidendowy powinien wzrosnąć około 10%.

W Austrii dobre wyniki kwartalne opublikował Erste Bank. Wynik netto był 11% powyżej konsensusu dzięki niskim odpisom na złe kredyty. Poniżej oczekiwań wypadł za to w analizie stress testów europejskich banków. Austriacki regulator zasugerował lekkie podniesienie bufora kapitałowego dla banku, co może potencjalnie obniżyć oczekiwaną dywidendę. Gorzej w Austrii wypadły natomiast duże spółki przemysłowe. Powodem było pogorszenie koniunktury na światowym rynku stali i w segmencie motoryzacyjnym.

Ostatni wrześniowy odczyt inflacyjny na Węgrzech wyniósł +3,6% r/r, czyli powyżej celu tamtejszego Banku Centralnego. Jeżeli trend ten się utrzyma, możemy spodziewać się podwyżek stóp procentowych w przyszłym roku.

Rynek polski

W październiku na warszawskiej giełdzie dominował kolor czerwony. Wszystkie główne indeksy zakończyły miesiąc spadkami, na czele z indeksem mWIG40, który zniżkował o 8,4%. Indeks blue chipów, WIG20, spadł o 5,8%, a relatywnie lepiej zachowywały się spółki małe, których indeks, sWIG80, zniżkował o „zaledwie” 4,5%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zakończył październik ze spadkiem o 6,2%.

Słabe otoczenie zewnętrzne tylko po trosze tłumaczy zwiększoną awersję do ryzyka na lokalnym rynku. Warto zwrócić uwagę również na informacje, jakie napływały od samych firm. Spośród mniejszych spółek na pierwszy plan wysuwa się publikacja wstępnych wyników za III kwartał roku Fabryk Mebli Forte. Efektem rozczarowania rynku było prawdziwe tąpnięcie kursu i strata bliska 25% kapitalizacji w dniu publikacji raportu bieżącego (w całym październiku -41,6%).

Rozczarowania miały również miejsce pośród dużych spółek. Kapitalizacja obuwniczego giganta, CCC, spadła o ponad 24% w minionym miesiącu, a przyczyn presji podażowej można doszukiwać się
w publikacji szacunków wyników spółki za trzeci kwartał, jak i wciąż relatywnie ciepłej aurze, poddającej w znak zapytania sprzedaż w pierwszej marży kolekcji jesienno-zimowej.

W ujęciu sektorowym, słaby miesiąc za bankami (subindeks WIG Banki spadł o ponad 7,1%), choć pierwsze publikacje wyników kwartalnych nie przyniosły znacznych odchyleń od oczekiwań. Bezpieczną przystanią w okresie giełdowych turbulencji okazała się energetyka, której subindeks zwyżkował w październiku o blisko 5%.

Warto zwrócić uwagę na poprawę nastrojów na przełomie miesiąca października i listopada, dzięki czemu giełdowe byki z większą dozą optymizmu mogą wypatrywać statystyki przedostatniego już miesiąca roku.

Liczby października

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Rynek długu

Październik był miesiącem który charakteryzował się wyraźnym spadkiem wycen obligacji korporacyjnych z segmentu High Yield. Indeks obligacji tego typu stracił 1% w poprzednim miesiącu (1,2% od początku roku).

Obligacje korporacyjne traciły pomimo relatywnie dobrych wyników kwartalnych które pokazywały przedsiębiorstwa. Dla przykładu, w USA 80% przedsiębiorstw osiągnęła wzrost przychodów rok do roku. Wydaje się, że o słabym zachowaniu obligacji decydowały czynniki globalne takie jak: obniżenie ratingu dla Włoch, spadek poparcia dla rządzącej koalicji w Niemczech oraz brak przełomu w negocjacjach Wielkiej Brytanii dotyczących wyjścia z Unii Europejskiej.

Na rynku długu skarbowego panowały mieszane nastroje. W USA rentowności US Treasuries rosły ze względu na wzrost oczekiwań co do przyspieszenia cyklu podwyżek stóp procentowych. Dane makroekonomiczne w Stanach Zjednoczonych nie należały do najgorszych. Odczyt PKB za trzeci kwartał (3,5% w ujęciu rocznym) okazał się nieco lepszy od oczekiwań. Dane z rynku pracy również były dobre (rekordowy wzrost płac od początku tego cyklu koniunkturalnego).

Odmienna sytuacja niż w Stanach Zjednoczonych panowała w Europie. Rentowności obligacji skarbowych spadały przez większą część miesiąca. Dane gospodarcze były słabe. Wzrost PKB za trzeci kwartał był wyraźnie poniżej oczekiwań (0,2% kw/kw wobec oczekiwanych 0,4% kw/kw). Indeks PMI spadł z 53,2 pkt. do 52,1 pkt czyli najniższego poziomu od ponad 2 lat. Subindeks nowych zamówień spadł poniżej 50 pkt.

Relatywna słabość rynków wschodzących

We wrześniu mieliśmy do czynienia ze stabilizacją stóp zwrotu głównych światowych indeksów. Kolejna podwyżka stóp procentowych w USA zachęcała globalnych inwestorów do lokowania kapitału w dolarze, przez co jego kurs pozostawał relatywnie mocny względem głównych par walutowych. Dodatkowo, na nastroje inwestorów wpływały wciąż eskalacja konfliktu na linii USA-Chiny w sprawie taryf celnych oraz ocieplenie stosunków dyplomatycznych na linii Korea Północna–USA. Ze względu na powyższe, inwestorzy lokowali kapitał na bezpiecznych rynkach, dlatego lepiej zachowywały się rynki rozwinięte niż rynki krajów rozwijających się. MSCI ACWI wzrósł o 0,3%, podczas gdy MSCI EM spadł o 0,8%. Najsilniejsza była Japonia, indeks Nikkei wzrósł o 5,5% w walucie lokalnej i 3,2% w ujęciu dolarowym. W USA najlepiej zachowywał się indeks Dow Jones, który wzrósł o 1,9.% Indeks S&P500 zakończył miesiąc na 0,5% plusie. Gorzej radził sobie indeks Nasdaq, który spadł o 0,4%. Na tle europejskich indeksów wyróżniał się FTSE, który zanotował wzrost o 1,1% w walucie lokalnej oraz 1,7% w ujęciu dolarowym. Słabiej radził sobie DAX, który spadł o 1% w EUR i 0,8% w USD.

Za nami trzeci kwartał roku w handlu. W tym okresie wyraźnie lepiej zachowywały się kraje rozwinięte niż kraje rozwijające się. MSCI ACWI wzrósł kwartalnie o 3%, podczas gdy MSCI EM spadł aż o 6,5%. Na tle wszystkich indeksów, indeksy amerykańskie osiągały wyraźnie lepsze wnyki. Technologiczny Nasdaq wzrósł o 9,5%, Dow Jones o 8,4%, a S&P500 o 7,7%. Relatywnie dobrze zachowywał się indeks Nikkei, który kwartalnie wzrósł o 4,1%. Europejskie indeksy pozostawały pod presją i inwestorzy musieli pogodzić się ze spadkami rzędu 2-3% w walucie lokalnej, a w ujęciu dolarowym 3-4%.

Na giełdzie surowcowej we wrześniu najjaśniejszą gwiazdą okazała się ropa, która drożała o 7%. Dobrze zachowywały się również węgiel oraz miedź, których ceny wzrosły kolejno o 3,1% i 4,7%. Uncja złota pozostawała pod presją i staniała o 0,7%. W ujęciu kwartalnym najlepiej zachowywał się węgiel, który zdrożał o prawie 10%. Silna była również ropa, która podrożała o 8,6%. Na drugim biegunie znalazło się złoto, które potaniało aż o 8%.

W regionie zieleń…

Po słabym sierpniu, wrzesień był dobrym miesiącem dla inwestujących w regionie. Najmocniejszym rynkiem była Turcja, która w USD wzrosła blisko 17%. Przełomowa była nieoczekiwana decyzja Banku Centralnego o podwyżce stóp procentowych aż o 625 punktów bazowych (z 17,75% do 24%). Konsensus, biorąc pod uwagę dużą presję polityczną, zakładał o połowę mniejszą podwyżkę. Biorąc jednak pod uwagę ostatni odczyt inflacji, nawet taka podwyżka może być jeszcze niewystarczająca. Odczyt inflacji za wrzesień kolejny raz zaskoczył bowiem negatywnie i wyniósł 6,5% m/m (przy oczekiwaniach 3,5%). Daje to roczną stopę na poziomie 24,5%. Zdaniem ekonomistów tak wysokie odczyty powinny się utrzymać do połowy przyszłego roku. Dużym i pozytywnym impulsem dla rynku były także spekulacje prasowe oraz wypowiedzi ze strony amerykańskich władz o możliwym uwolnieniu więzionego w Turcji amerykańskiego pastora Andrew Brunsona. Inwestorzy oczekują, że powinno to poprawić słabe relacje między USA i Turcją, a przede wszystkim zmniejszyć ryzyko sankcji ze strony USA.  Sytuacja makro w Turcji uległa wyraźnemu pogorszeniu. Wskaźnik PMI za wrzesień spadł do poziomu zaledwie 42,7 pkt. To najniższy poziom od września 2013 roku. Duże spadki obserwowano również w zakresie wskaźnika zaufania konsumentów.

Bank Centralny na Węgrzech na ostatnim posiedzeniu nie zmienił stóp procentowych. Zapowiedział natomiast większą normalizację polityki monetarnej poprzez wycofanie się z niekonwencjonalnych narzędzi stymulacji, takich jak skup listów zastawnych. Z drugiej strony ogłosił powrót do programu ,,finansowanie wzrostu” (FGS – funding for growth scheme), polegającego na zapewnianiu niskooprocentowanego finansowania dla banków na rozwój akcji kredytowej dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Wartość programu ma wynieść nawet 3 mld USD (~2% PKB).

Szósty raz z rzędu Bank Centralny w Czechach podniósł stopy procentowe o 25 punktów bazowych (do poziomu 1,5%). Tempo podwyżek jest nieco szybsze niż zakładał konsensus i wpływa pozytywnie na wynik odsetkowy czeskich banków. Jeden z nich - Moneta Money Bank - podniósł swoje oczekiwania zysku netto na ten rok o 8% oraz spodziewaną dywidendę z zysku za 2018 rok z 5,0 CZK do 5,5 CZK na akcję, co daje stopę dywidendy na poziomie około 7%.

Mimo bardzo dobrego września rynek turecki był wyraźnie najsłabszym rynkiem w tym kwartale spadając w USD aż o 22% (głównie za sprawą mocnego osłabienia waluty). Inwestorzy negatywnie odebrali wynik wyborów prezydenckich i parlamentarnych, dający w praktyce urzędującemu prezydentowi nieograniczoną władzę. Negatywny wpływ miał także wysoki odczyt inflacji oraz pogorszenie relacji ze Stanami Zjednoczonymi.

Inne rynki regionu odnotowały w trzecim kwartale pozytywne stopy zwrotu w USD, na poziomie 4-5%. Pomagała przede wszystkim sytuacja makro oraz dobre wyniki kwartalne spółek (zwłaszcza banków).

Rynek polski

We wrześniu po raz kolejny na warszawskim rynku akcji przeważała strona podażowa. Wszystkie główne indeksy zakończyły miesiąc mieniąc się kolorem czerwonym. Ponownie najsłabszym indeksem był sWIG80, który zniżkował o blisko 8,6%. Relatywnie lepiej zachowywały się duże spółki oraz spółki o średniej kapitalizacji, których indeksy WIG20 oraz mWIG40 spadły o odpowiednio 2,3% i 1,5%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zakończył miesiąc tracąc 2%.

Podobnie wygląda statystyka całego trzeciego kwartału 2018 roku. Zainteresowanie inwestorów kierowało się wyłącznie w stronę dużych spółek (wzrost indeksu WIG20 o 7%), z kolei małym doskwierały problemy płynnościowe rynku (dodatkowo wyeksponowane falą umorzeń w zakłopotanych aferą spółki Getback Towarzystwach Funduszy Inwestycyjnych). Indeks sWIG80 zakończył kwartał z wynikiem -9,5%. Indeks mWIG40 zniżkował w skali kwartału o 1,2%.

Spośród spółek indeksu WIG20 gwiazdą miesiąca było Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (wzrost o 11,2%). Wzmożone zainteresowanie spółką ze strony inwestorów to pokłosie, z jednej strony, rosnących cen ropy i gazu, a z drugiej projektu uchwał NWZA na 22 października, mającego w swym porządku podjęcie uchwały w sprawie zmiany Statutu Spółki i umożliwienia wypłaty zaliczki na poczet dywidendy na koniec roku obrotowego.

Po drugiej stronie rynku znalazły się walory Jastrzębskiej Spółki Węglowej (-14%). Uczestnikom rynku z pewnością nie spodobało się zamieszanie związane z fotelem Prezesa Spółki, Daniela Ozona.

Ważnym wydarzeniem miesiąca było zakwalifikowanie Polski do grona krajów rozwiniętych z rozwijających się przez FTSE Russel (od dnia 24 września br). Dodatkowo, osiem spółek zostało włączonych do indeksu Stoxx Europe 600 (chodzi o osiem największych pod względem wartości free-floatu spółek notowanych na GPW: PKO BP, Pekao, Orlen, PZU, BZ WBK (obecnie Santander Bank Polska), CD Projekt, KGHM i LPP). Dostosowanie struktury portfela przez fundusze bazujące na indeksach, skutkowało rekordowymi wolumenami obrotu na GPW w dniu 21 września (5,43 mld zł).

Liczby września

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Rynek długu

Wrzesień był miesiącem spotkań rad decyzyjnych największych banków centralnych na świecie. Rezerwa Federalna USA podniosła stopy procentowe o 25 punktów bazowych, do przedziału 2,0-2,25% i potwierdziła w komunikacie, że gospodarka Stanów Zjednoczonych jest w fazie silnej ekspansji, która uzasadnia dalsze podwyżki stóp procentowych. Nowe projekcje makroekonomiczne członków FEDu pokazują silniejszy wzrost gospodarczy w tym i przyszłym roku, jeszcze jedną podwyżkę stóp w tym roku oraz 3 podwyżki w 2019 roku. Europejski Bank Centralny potwierdził decyzję o zakończeniu skupu aktywów do końca bieżącego roku, zmniejszając tempo zakupów już od początku października 2018 r. do 15 mld EUR z 30 mld EUR miesięcznie. Zgodnie z nowymi prognozami makroekonomicznymi EBC wzrost gospodarczy w 2018 i 2019 roku będzie nieco wolniejszy niż wcześniej oczekiwano ze względu na słabszy popyt zagraniczny.

Przez cały wrzesień rentowność niemieckiego Bunda sukcesywnie wzrastała (co oznacza spadek cen) do poziomów 0,47%, co oznaczało wzrost o ponad 14 punktów bazowych. Rosnąca rentowność nie dotyczyła tylko obligacji niemieckich. US Treasuries we wrześniu wzrosła o 20 punktów bazowych do 3,06% i na początku października kontynuowała trend wzrostowy.

We wrześniu rentowność 10-letnich obligacji skarbowych zakończyła miesiąc nieco wyżej niż zaczęła (czyli ceny spadły) – zanotowano wzrost o 6 punktów bazowych do 3,24%. Tym samym spread do niemieckiego Bunda zawęził się o ponad 9 pkt. bazowych.

Polska gospodarka w trzecim kwartale 2018 r. utrzymała wysokie tempo wzrostu, cały czas wspierane głównie silną konsumpcją prywatną, pomimo słabszego otoczenia zewnętrznego na rynkach rozwijających się i w strefie euro. Ankiety koniunktury PMI wskazywały na kontynuację ekspansji, jednak były generalnie niższe od oczekiwań i wskazują, że i do nas dociera spowolnienie gospodarcze widoczne wśród głównych partnerów handlowych Polski

Dwubiegunowość…

W sierpniu ponownie stopy zwrotu na rynkach rozwiniętych okazały się lepsze od rynków rozwijających się. Skala różnicy w stopach zwrotu pogłębiła się znacząco. Indeks MSCI DM wzrósł o 0,6% podczas gdy MSCI EM spadł o 2,9%. Dolar w stosunku do światowych walut lekko się umacniał przy dużej zmienności, co może uzasadniać lepsze zachowanie się DM vs. EM.

Za oceanem najlepiej zachowywał się technologiczny Nasdaq, który wzrósł o 5,7% podczas gdy S&P 500 o 3%, a Dow Jones o 2,2%. Silny był również japoński Nikkei, który zaliczył wzrost o 2% w ujęciu dolarowym, a w walucie lokalnej o 1,4%. Fala przecen dotknęła indeksy europejskie. Eurostoxx spadł o 4,7% w ujęciu dolarowym, a w walucie lokalnej o 1,4%. Fala przecen dotknęła indeksy europejskie. Eurostoxx spadł o 4,7% w ujęciu dolarowym, a w walucie lokalnej o 3,8%, Dax o 4,4% w USD (-3,5% w EUR), a FTSE spadł o 5,3% w USD (-4,1% w GBP).

Za nami praktycznie koniec amerykańskiego sezonu wynikowego za drugi kwartał 2018 roku. Spółki z S&P 500, które do tej pory opublikowały wyniki, poprawiły średnio o 9,5% swoje przychody i aż o 25% swoje zyski. Przychody okazały się średnio o 1,3% lepsze od oczekiwań rynkowych, a zyski o 5,5%.

Na surowcach najlepiej zachowywał się węgiel, którego cena wzrosła o 6%. Mocna była też ropa. Za baryłkę płacono o 4,4% więcej niż miesiąc temu. Słabo zachowywała się miedź, która pogłębiła spadki o 5,2%. Uncja złota również była kolejny miesiąc pod presją i potaniała o 1,9%.

Słabo w regionie…

Sierpień był słabym miesiącem dla rynków w regionie. Ucieczkę kapitału widać w osłabiających się walutach tych krajów. Kolejny raz bardzo negatywnie wyróżniała się lira turecka, która straciła do dolara aż 25%. Powodem tak zmasowanej ucieczki kapitału z tamtego rynku jest głównie konflikt ze Stanami Zjednoczonymi oraz nieefektywna polityka monetarna Banku Centralnego, który mimo bardzo wysokiej inflacji nie decyduje się na podnoszenie stóp procentowych. Sierpniowy odczyt inflacji wyniósł +17,9% r/r. Jest on najwyższy od 15 lat, ale prawdopodobnie jeszcze nie najwyższy w tym roku. Tak duże osłabienie waluty ma swoje przełożenie na notowania tamtejszych spółek. Najbardziej dotkniętym sektorem są banki, które w sierpniu spadały zdecydowanie najmocniej. Inwestorzy obawiają się dużego wzrostu niespłacanych kredytów.

Ucieczka od ryzyka widoczna także w Austrii. Mocno spadały banki oraz spółka paliwowa OMV. Na innych rynkach regionu relatywnie mocniejsze były Czechy oraz Węgry, które w minionym miesiącu odnotowały nawet wzrost. To głównie zasługa dobrego zachowania kursu producenta leków Gedeon Richter, który rósł po dobrych wynikach kwartalnych. Ostatni odczyt inflacji na Węgrzech (za lipiec) wyniósł +3,4% r/r. Mimo to tamtejszy Bank Centralny na ostatnim posiedzeniu pozostawił stopy procentowe bez zmian, wywierając lekką presję na lokalną walutę. Wyprzedzająco zachowuje się za to Bank Centralny w Czechach, który w sierpniu podniósł stopy procentowe po raz piąty z rzędu (do poziomu 1,25%). Tam inflacja jest niższa niż na Węgrzech (+2,3% r/r w lipcu).

Rynek polski

Sierpień nie był już tak udany dla inwestujących na warszawskim parkiecie, jak pierwszy miesiąc trzeciego kwartału roku. W zasadzie jedynie duże spółki cieszyły się zainteresowaniem strony popytowej, dzięki czemu indeks WIG20 zyskał na wartości 1,6% w skali miesiąca, ciągnąc tym samym w górę miesięczną statystykę indeksu szerokiego rynku, WIG – wzrost o 0,4%. Wciąż utrzymuje się słabe zainteresowanie spółkami o małej i średniej kapitalizacji. Ich indeksy, sWIG80 oraz mWIG40, spadły odpowiednio o 3,7% i 2,6%.

Ważną informacją miesiąca był komunikat banków Pekao oraz Alior o odstąpieniu od negocjacji w sprawie połączenia. Po pierwszej, pozytywnej reakcji, jedynie akcje pierwszego z w/w banków zyskały ostatecznie na wartości w skali miesiąca (+4,5% Pekao vs. -6,3% Alior).

Spośród dużych spółek na uwagę zasługuje również zauważalny wzrost akcji Eurocash. Kapitalizacja spółki wzrosła w sierpniu o przeszło 10% (najmocniejszy komponent indeksu WIG20 w minionym miesiącu). Inwestorzy pozytywnie zareagowali na publikację wyników, zwłaszcza na poprawę wyniku w segmencie hurtowym. Pozytywnie na poprawiające się otoczenie rafineryjne reagowały również akcje PKN Orlen oraz Grupy Lotos, których kapitalizacja wzrosła o odpowiednio 6% i 7,2%.

Po drugiej stronie rynku znajdowały się spółki energetyczne. Subindeks WIG Energetyka stracił w sierpniu na wartości 8,2%. Również, pomimo lepszej drugiej części miesiąca, w sierpniu na wartości traciły akcje KGHM (-5,9%), w ślad za topniejącymi notowaniami miedzi.

Liczby sierpnia

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Rynek długu

W sierpniu nie było posiedzeń największych banków centralnych, a zamiast tego szefowie FEDu, EBC i inni przedstawiciele globalnych władz monetarnych spotkali się w Jackson Hole, na dorocznym sympozjum bankierów centralnych. Ich spotkanie nie miało jednak większego wpływu na globalne rynki finansowe.

W większym stopniu uwagę uczestników rynku przykuwały wydarzenia w krajach rozwijających się, w szczególności w Turcji i Argentynie. Rosnące ryzyko polityczne i finansowe było powodem silnej przeceny aktywów i waluty w tym pierwszym kraju, w Argentynie natomiast silny spadek wartości peso do dolara amerykańskiego zmusił bank centralny do podniesienia stóp procentowych do poziomu 60%, a rząd do szybszego niż się spodziewano apelu do Międzynarodowego Funduszu Walutowego o wypłatę transzy pomocowej.

W strefie euro indeksy koniunktury w sierpniu, w szczególności PMI oraz szereg regionalnych wskaźników, pokazały stabilizację oczekiwań wzrostu gospodarek europejskich, choć odczyty nie były jednorodne pomiędzy krajami. Nastroje biznesowe spadły szczególnie mocno we Włoszech, gdzie niepewność polityczna wpływa na przedsiębiorców, a włoskie aktywa finansowe cechują się dużą zmiennością. Mniej negatywne dane napływają z Niemiec, gdzie gospodarka nadal jest silna, choć rośnie w wolniejszym tempie niż w zeszłym roku.

W sierpniu rentowności 10-letnich obligacji skarbowych zakończyły miesiąc na poziomie 3,19%, niewiele ponad 1 pkt. bazowy wyżej niż na koniec lipca. Tym samym spread do niemieckiego bunda rozszerzył się o ponad 13 pkt. bazowych.

Lipcowe odreagowanie…

Lipiec przyniósł odreagowanie na rynkach akcji pomimo wciąż utrzymujących się realnych zagrożeń związanych z wojnami celnymi na arenie międzynarodowej. Dolar w stosunku do światowych walut stabilizował się na poziomach z czerwca co wspierało rynki wschodzące.

Kolejny miesiąc lepiej zachowywały się rynki rozwinięte vs. rozwijające się. Globalny MSCI ACWI wzrósł o 3,1% podczas gdy MSCI EM o 2,3%. Bardzo dobrze zachowywały się indeksy w Europie kontynentalnej jak i w Stanach Zjednoczonych. Słabiej natomiast azjatycki Nikkei oraz brytyjski FTSE. W badanym okresie Eurostoxx wzrósł o 4,0% w walucie lokalnej i 4,2% w USD. Solidne odbicie po słabym czerwcu zanotował niemiecki DAX, którego notowania wzrosły o 4,1% w EUR i 4,3% w USD. Za oceanem najlepiej poradził sobie Indeks Dow Jones, który wzrósł o 4,8%. Indeks S&P 500 wzrósł o 3,7%, słabiej technologiczny Nasdaq, który wzrósł tylko o 2,8% z uwagi na słabsze wyniki spółek z grupy FAANG, głównie Facebooka i Netflixa. W Azji Nikkei wzrósł o 1,1% w walucie lokalnej i 0,2% w USD. Na wyspach FTSE wzrósł o 1,5% w GBP i 1,0% w USD wyraźnie odstając od globalnych indeksów.

Za nami ponad połowa amerykańskiego sezonu publikacji wyników za drugi kwartał 2018 roku. Według FactSet, spośród około 53% spółek z S&P 500, które do tej pory opublikowały wyniki, 83% firm poprawiło swoje zyski, a 77% przychody.

Na rynkach surowców, po kilku miesiącach wzrostów nastąpiły przeceny. Najbardziej staniała ropa i miedź, kolejno o 7,0% i 5,2%. Cena węgla spadła o 3,1%, a za uncję złota płacono o 2,3% mniej niż w zeszłym miesiącu.

Mieszane nastroje w regionie…

Duży wpływ na notowania tureckiej waluty i giełdy znów miała polityka. Pierwsze mocne osłabienie waluty związane było z ogłoszeniem składu nowego rządu, w którym zabrakło miejsca dla postrzeganego pozytywnie przez inwestorów zagranicznych Mehmeta Simseka. Centralną postacią nowego gabinetu został były Minister Energii Berat Albayrak, prywatnie zięć Prezydenta. W składzie rządu jest bardzo dużo lojalnych współpracowników Prezydenta Erdogana, co może sugerować, w którą stronę będzie zmierzać realizowana przez nich polityka. Potwierdza to chociażby ostatnie posiedzenie Banku Centralnego, gdzie mimo dalszej presji na osłabienie waluty, nie zdecydował się on na zmianę stóp procentowych. Skala deprecjacji liry tureckiej ma swoje odzwierciadlenie w wysokiej inflacji. Ostatni roczny odczyt za lipiec to już 15,85%, najwyższy od prawie 15 lat. Drugim negatywnym wydarzeniem, było widoczne pogorszenie relacji ze Stanami Zjednoczonymi, po tym jak te nakazały zamrozić amerykańskie aktywa dwóch tureckich ministrów (sprawiedliwości oraz spraw wewnętrznych), mających największy wpływ na uwięzienie przez Turcję amerykańskiego pastora Andrew Brunsona. Oskarżany jest on o szpiegostwo i wspieranie ruchu terrorystycznego, odpowiedzialnego zdaniem władz tureckich za próbę zamachu stanu sprzed dwóch lat.

Podwyżki stóp procentowych kontynuuje za to czeski Bank Centralny, podnosząc kolejny raz główną stopę o 25 bps (do poziomu 1,25%). Ma to pozytywny wpływ na wynik odsetkowy czeskich banków. Czerwcowy odczyt inflacji wyniósł +2,6% r/r i znajduje się cały czas powyżej środka przedziału celu inflacyjnego (wynoszącego 2%). Bardzo dobre nastroje gospodarcze na Węgrzech. Wskaźnik koniunktury gospodarczej (ESI) wzrósł w lipcu do najwyższego poziomu w historii (124,6 pkt).

Rynek polski pod znakiem wzrostu WIG20

Trzeci kwartał rozpoczął się udanie dla inwestujących swoje oszczędności na rynku akcji w Polsce. Wszystkie główne indeksy odnotowały wzrost, a na uwagę zasługuje wzmożone zainteresowanie spółkami o dużej kapitalizacji - indeks WIG20 zyskał w lipcu 7,8% , mocno podnosząc statystkę indeksu szerokiego rynku, WIG, który zakończył miesiąc zwyżką o 7,2%. Relatywnie gorzej zachowywały się spółki o małej i średniej kapitalizacji. Indeksy sWIG80 oraz mWIG40 wzrosły o niecałe 3% (odpowiednio o 2,8% i 2,9%).

Liczby lipca

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

17 lipca opublikowano kolejną wersję projektu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Co ciekawe, w założeniach polityki inwestycyjnej wskazano, że w części udziałowej co najmniej 50% aktywów ma być lokowane w akcje spółek tworzących indeks WIG20. Można to po części tłumaczyć falę popytu, która przetoczyła się przez blue chipy w minionym miesiącu.

Kolejny raz gwiazdą parkietu były walory spółki CD Projekt, odnotowując wzrost o przeszło 22%. Zyskiwały również banki (subindeks WIG Banki wzrósł o 9,7% w lipcu). W tym przypadku pojawiły się pierwsze raporty kwartalne (m.in. Bank Millennium, BZ WBK), które zwłaszcza w zakresie wolumenów udzielanych kredytów wskazywały na dobre dynamiki (rzędu +5% kwartał do kwartału). Dodatkowo, pośród uczestników rynku odżyły nadzieje na poprawę wskaźnika stopy dywidendy w sektorze bankowym w kolejnych okresach.

Po drugiej stronie rynku znajdowały się walory Eurocashu. W lipcu kapitalizacja spółki obniżyła się o blisko 15%. Ważną informacją dla inwestujących było złożenie rezygnacji przez członka zarządu spółki odpowiedzialnego za biznes detaliczny w Grupie.

Rynek długu i lipcowy wzrost rentowności

Europejski Bank Centralny w lipcowym komunikacie nie zmienił parametrów polityki monetarnej i podtrzymał słowa z poprzednich konferencji o planowanym zakończeniu skupu aktywów do końca roku oraz utrzymaniu niezmienionych stóp procentowych przez co najmniej rok. W strefie euro indeksy koniunktury w lipcu, w szczególności PMI oraz szereg regionalnych wskaźników, pokazały stabilizację oczekiwań wzrostu gospodarek europejskich, przez co podtrzymana została narracja o powrocie do nieco wolniejszej ekspansji we wspólnym obszarze walutowym. Na ostatniej konferencji ECB zostało to potwierdzone przez Mario Draghiego, który upatruje przyczyn spowolnienia w wolniejszym tempie rozwoju eksportu - czynnika, który mocno napędzał gospodarkę strefy euro w zeszłym roku. Ankiety nastrojów biznesowych odzwierciedlają w dużej mierze niepewność eksporterów związaną z protekcjonizmem i nieco mniejszym popytem zagranicznym. Patrząc ze strony konsumenta nie ma powodów do obaw - bezrobocie spada, tworzone są nowe miejsca pracy a płace zaczynają rosnąć w szybszym tempie niż średnio po kryzysie. Planowana na następne lata łagodna polityka pieniężna będzie wspierała polepszające się nastroje konsumenckie. Po sporym spadku rentowności na koniec czerwca do okolic 0,30%, długi koniec krzywej dochodowości (zapadalność obligacji 10-letnich) Bunda wzrósł w lipcu, a w szczególności w drugiej części miesiąca, do 0,45%.

W Stanach Zjednoczonych odczyty ze sfery realnej i indeksy koniunktury nadal pokazują lepszy obraz niż te ze strefy euro, choć w danych o koniunkturze też widać pewne osłabienie. Indeksy ISM i PMI były w lipcu słabsze niż oczekiwano, choć ich odczyty pozostają w mocno ekspansyjnych przedziałach. Odczyt PKB za drugi kwartał 2018 r. potwierdził silny popyt wewnętrzny w USA a wzrost gospodarczy był o 2,8% wyższy niż przed rokiem. Największymi dodatnimi wkładowymi były konsumpcja gospodarstw domowych oraz eksport netto, negatywny wkład miały natomiast zapasy. Dane z rynku pracy w lipcu pokazały kolejny miesiąc wzrostu zatrudnienia - liczba nowych miejsc pracy zwiększyła się o 157 tys., a stopa bezrobocia wyniosła 3,9%. Największą niewiadomą w następnych miesiącach będzie stanowić polityka handlowa Donalda Trumpa oraz jego determinacja we wprowadzaniu ceł handlowych na partnerów z Chin i strefy euro. Dane napływające z gospodarki realnej pozwalają Rezerwie Federalnej realizować scenariusz co najmniej dwóch podwyżek stóp procentowych w tym roku. Rentowność US Treasuries w lipcu wzrosła z 2,86% do prawie 3,00% wracając tym samym do poziomu obserwowanego na początku czerwca.

Inflacja HICP w lipcu w strefie euro wzrosła do poziomu 2,1% r/r (2,0% r/r wcześniej), a inflacja bazowa wzrosła do poziomu 1,1% r/r odzwierciedlając silniejsze ceny usług oraz dóbr przemysłowych.

Z polityką w tle…

W czerwcu rynki wciąż były pod presją zawirowań politycznych, tym razem na wokandę powróciły wojny handlowe między USA, Chinami oraz Europą. Rezultat, to wciąż utrzymująca się podwyższona zmienność na rynkach oraz silny dolar. Kontynuowane były przepływy kapitałów w stronę bezpiecznych aktywów.

Wspomniane wydarzenia sprawiły, że kolejny miesiąc lepiej zachowywały się rynki rozwinięte vs. rozwijające się. Globalny MSCI ACWI stracił 0,7% podczas gdy MSCI EM spadł o 4,6%. Z rynków rozwiniętych najlepiej radziły sobie te uważane za najbezpieczniejsze - USA oraz Japonia. W walucie lokalnej S&P 500 oraz Nikkei urosły po 0,5%. Relatywnie dobrze radziły sobie giełdy "na wyspach” oraz indeks zrzeszający 50 największych spółek w Europie - Euro Stoxx, które zanotowały spadek w ujęciu dolarowym o kolejno 1,2% i 0,3%. Na drugim biegunie znalazł się niemiecki DAX, który stracił 2,3% w dolarze. Za oceanem relatywnie słabiej od S&P 500 poradził sobie Dow Jones, którego wartość spadła 0,5%.

Drugi kwartał handlu był tym razem dużo lepszy dla dojrzałych rynków niż dla rynków rozwijających się. Globalny MSCI ACWI pozostał na właściwie niezmiennym poziomie, podczas gdy MSCI EM spadł aż o 8,5%. Za oceanem S&P wzrósł o 3,%, Dow Jones o 0,7%. W Azji Nikkei w ujęciu dolarowym zanotował wzrost o 1,3%, a w walucie lokalnej o 5,4%. W Europie najlepiej zachował się FTSE, który w ujęciu dolarowym wzrósł o 1,9%, a w walucie lokalnej aż o 8,2%. Relatywnie słabiej zakończyły się notowania indeksów w Niemczech oraz Euro Stoxx 50. W ujęciu dolarowym straciły kolejno 3,4% i 4%, natomiast w walucie lokalnej zakończyły notowania na plusie o kolejno 1,7% i 1%.

Na giełdzie surowcowej kolejny miesiąc z rzędu drożały ropa oraz węgiel - odpowiednio o 2,6% oraz 1,9%. Z kolei miedź oraz cena uncji złota spadła o kolejno 3,3% i 3,5%. W drugim kwartale najwięcej podrożał węgiel, bo o 22%, ropa wciąż pozostawała silna i zanotowała wzrost o 16,7%. Relatywnie gorzej radziła sobie miedź, która potaniała o 1,5% oraz złoto, którego cena spadła o 6%.

Region po raz kolejny na czerwono…

Czerwiec był kolejnym miesiącem spadków w regionie. Najważniejszym wydarzeniem w Turcji były wybory prezydenckie oraz parlamentarne w nowym już systemie. Zakończyły się one dużym zwycięstwem obecnego Prezydenta. Oprócz zwycięstwa w wyborach prezydenckich już w pierwszej turze, dołożył także sukces swojej partii w wyborach parlamentarnych. Wspólnie z koalicjantem zdobyła ona 342 miejsca w 600 osobowym parlamencie. Nowy system i taki układ sił dają w zasadzie nieograniczoną władzę dla Prezydenta Erdogana, który powołuje gabinet i bezpośrednio kontroluje wszystkie najważniejsze instytucje (Bank Centralny, sądownictwo).

Na Węgrzech Bank Centralny zaostrzył nieco kryteria przyznawania kredytów hipotecznych. Zmiany wejdą w życie od 1 października br. Ma to na celu wyhamowanie nieco szybko rosnącej akcji kredytowej. Podobne zmiany zastosował Narodowy Bank w Czechach. Oprócz tego podniósł także kolejny raz stopy procentowe o 25 punktów bazowych (obecny poziom 1,0%), w związku z rosnącą inflacją. W maju przyspieszyła ona do poziomu 2,2%. W maju po długich negocjacjach został w końcu zaprzysiężony mniejszościowy rząd utworzony przez partię Premiera Babisa (ANO) i Czeską Partię Socjaldemokratyczną (CSSD).

Odwrót inwestorów od ryzykownych aktywów widoczny był w pierwszym półroczu również na giełdach regionu Europy Środkowo - Wschodniej. Największy spadek odnotował rynek turecki, mocno targany przez wydarzenia polityczne. Wraz z czerwcowymi wyborami kraj ten przeszedł już całkowicie na system prezydencki, w którym jedna osoba (Prezydent) ma w praktyce nieograniczoną władzę. Tym samym dyskonto dla rynku do innych krajów rozwijających się zwiększyło się do poziomu 40%. Spadkom na rynkach towarzyszyło osłabianie się lokalnych walut. Oprócz tureckiej liry mocno tracił także węgierski forint. Tamtejszy indeks giełdowy był w półroczu drugim najsłabszym indeksem po XU100. Tu również mieliśmy do czynienia z umocnieniem władzy partii rządzącej. W kwietniowych wyborach Partia Fidesz Viktora Orbana wspólnie z KDNP osiągnęła konstytucyjną większość w parlamencie. Relatywnie najmocniejszy był rynek czeski. Tam Bank Centralny systematycznie podnosi stopy procentowe. Relatywnie mocne były lokalne banki, które korzystają na podwyżkach stóp oraz utrzymującym się ciągle mocnym otoczeniu makroekonomicznym.

Rynek polski

Na warszawskim parkiecie kolejny miesiąc słabych nastrojów. Wszystkie główne indeksy zakończyły czerwiec mieniąc się czerwonym kolorem. Po raz kolejny najbardziej traciły na wartości spółki o małej i średniej kapitalizacji, których indeksy, sWIG80 oraz mWIG40, straciły odpowiednio 6,9% i 6,2%. Relatywnie lepiej radziły sobie spółki o dużej kapitalizacji - indeks WIG20 zniżkował o 1%. Indeks szerokiego rynku, WIG, stracił w skali miesiąca 2,3%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Tym samym finał drugiego kwartału wypadł blado. Po wyraźnym odbiciu notowań obserwowanym w kwietniu, maj i czerwiec upłynął pod wyraźną presją podaży. Pomagała jej obserwowana niska płynność i płytki arkusz zleceń, zwłaszcza pośród spółek o mniejszej kapitalizacji. Stąd też utrzymuje się wyraźna relatywna słabość w zachowaniu się tychże spółek. Indeks mWIG40 oraz sWIG80 zniżkowały w II kwartale o odpowiednio 7,4% i 10,5%. Indeks blue chipów zanurkował w tym czasie "zaledwie” 3,4%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zakończył kwartał z wynikiem -4,15%.

Czerwiec to już tradycyjnie okres walnych zgromadzeń akcjonariuszy spółek. W tym roku na uwagę zasługują w wielu przypadkach wielkości uchwalanych dywidend. I to na całej szerokości rynku: wysoką stopą dywidendy pochwalić się mogą zarówno spółki duże (np.: PZU, bank Pekao), jak i mniejsze (np.: Ciech, czy Famur).

W minionym miesiącu po raz kolejny znakomicie zachowywały się akcje producenta gier komputerowych, CD Projekt. Pozytywna ocena pokazanego na targach E3 w Los Angeles gameplay gry Cyberpunk 2077 po raz kolejny podbiła zainteresowanie akcjami, które zakończyły czerwiec z blisko 10% wzrostem. Warto wspomnieć, że CD Projekt to jedyny komponent indeksu WIG20 zyskujący od początku roku -> wzrost kapitalizacji o przeszło 68%!

Na drugim biegunie znalazły się spółki odzieżowe - LPP i CCC spadły w czerwcu o odpowiednio 9,9% i 24,1%. Obydwu przedsiębiorstwom z pewnością nie pomaga umocnienie się dolara względem złotówki. Dodatkowo, CCC rozczarowało uczestników rynku miesięcznym raportem sprzedażowym za miesiąc maj.

Rynek długu

Czerwiec był miesiącem ważnych i spodziewanych decyzji największych banków centralnych na świecie. Rezerwa Federalna USA podniosła stopy procentowe o 25 punktów bazowych, potwierdzając tym samym, że gospodarka jest na drodze do osiągnięcia maksimum zatrudnienia i inflacji nawet powyżej celu, o czym świadczą nowe projekcje makroekonomiczne członków FEDu. Amerykański bank centralny spodziewa się w tym roku silniejszego wzrostu gospodarczego, wyższej inflacji i szybszego tempa podnoszenia stóp procentowych. Europejski Bank Centralny zadecydował o zakończeniu skupu aktywów do końca bieżącego roku, zmniejszając tempo ich zakupów już od września 2018 r. EBC stwierdził również, iż nie spodziewa się zmian w stopach procentowych co najmniej do zakończenia lata 2019 roku. Decyzja ta była mniej więcej zgodna z rynkowym konsensusem.

Do czasu posiedzenia EBC rentowność niemieckiego Bunda wzrastała do poziomów 0,50%, ale zakończyła miesiąc na poziomie 0,30%.

Rynki międzynarodowe przeszły w pierwszym półroczu 2018 r. przez wiele różnych etapów. Na początku roku inwestorom towarzyszyła euforia i wysokie oczekiwania przeniesione z roku 2017. Euro mocno zyskiwało do dolara amerykańskiego i to pomimo coraz większej różnicy w stopach procentowych na niekorzyść strefy euro w tych dwóch obszarach walutowych. Eurodolar osiągnął poziom 1,25, a w tym samym czasie rentowność US Treasuries sięgnęła poziomu prawie 3,00%. Dobre nastroje zostały przerwane przez korektę na amerykańskim rynku akcji oraz słabsze dane gospodarcze ze strefy euro. Większa zmienność rynkowa i ucieczka od ryzykownych aktywów doprowadziła do niewielkich kryzysów i przeceny obligacji, akcji i walut w kilku krajach rozwijających się, m.in. Turcji i Argentynie, co ujawniło słabości rynków rozwijających się się. Było to połączone z rozszerzaniem się spreadów na wysoko rentownych obligacjach oraz obligacjach krajów rozwijających się. Do bieżącej zmienności dokładał się temat wojny handlowej USA z Chinami, Kanadą, Meksykiem oraz Unią Europejską i ten temat stał się wiodącym pod koniec tego półrocza. Eurodolar zakończył czerwiec na poziomie niższym o 8%, US Treasuries na poziomie ponad 45 punktów wyżej, a rozbieżność wzrostu gospodarczego pomiędzy USA i strefą euro powiększała się z każdym miesiącem bieżącego roku.

Podwyższona zmienność…

Maj był miesiącem podwyższonej zmienności ze względu na zawirowania spowodowane sytuacją polityczną we Włoszech oraz w Turcji. Wydarzenia te spowodowały przepływ kapitału w stronę bezpiecznych aktywów i ciążyły rynkom w Europie oraz rynkom rozwijającym się (Emerging Markets).

Globalny MSCI ACWI stracił 0,2% podczas gdy MSCI EM spadł o 3,8% czemu sprzyjał umacniający się dolar. W Europie rynkom ciążyły indeksy z krajów peryferyjnych południa Europy co spowodowało, że Euro Stoxx 50 zakończył miesiąc ze spadkami 3,7% w walucie lokalnej (7,1% spadku w USD), podczas gdy DAX w walucie lokalnej zakończył miesiąc praktycznie bez zmian. Niemniej jednak umocnienie dolara spowodowało, że również DAX zanotował 3,6% spadek w ujęciu dolarowym. W tych warunkach lepiej zachowywały się aktywa oraz rynki rozwinięte uważane za mniej ryzykowne, czyli USA i Japonia. Giełdy w USA zakończyły maj na plusie - S&P zakończył miesiąc z 2,2% wzrostem. Relatywnie dobrze zachowywał się również rynek w Japonii, gdzie indeks NIKKEI zakończył miesiąc z 1,2% spadkiem w walucie lokalnej i 0,9% spadkiem w ujęciu dolarowym.

Na giełdzie surowcowej podrożała ropa oraz węgiel - odpowiednio o 3,8% oraz 12,4%. Z kolei miedź pozostała praktycznie bez zmian (wzrosła o 0,7%), a cena uncji złota spadła o 1,3%.

Region na czerwono…

To nie był również udany miesiąc dla inwestujących w regionie. Mocny spadek odnotował rynek węgierski. To przede wszystkim efekt zawirowań politycznych w Europie. Gospodarka węgierska jest jedną z bardziej otwartych i jej uzależnienie od sytuacji w strefie euro jest bardzo duże.

Relatywnie mniej spadał rynek w Pradze. Pomagały tam dobre wyniki kwartalne banków.

Bardzo duża zmienność w Turcji. W maju obserwowaliśmy kolejny raz spore osłabienie tamtejszej waluty. Punktem zapalnym była wizyta Prezydenta Erdogana w Londynie i jego wywiad dla agencji Bloomberg, w którym podtrzymał swoje kontrowersyjne teorie na temat stóp procentowych i inflacji. Zapowiedział większy wpływ na realizowaną politykę monetarną i fiskalną w przypadku wygrania czerwcowych wyborów. Spowodowało to odwrót inwestorów od Turcji. Osłabienie waluty wyhamowała jednak późniejsza decyzja Banku Centralnego o podwyższeniu stóp o 300 punktów bazowych do poziomu 16,5%, mająca na celu uspokojenie rynku przed zbliżającymi się wyborami. Tymczasem ostatni odczyt inflacji za maj wyniósł w Turcji już 12,15% r/r (wzrost z 10,9% w kwietniu). Ekonomiści szacują, że w miesiącach letnich należy spodziewać się odczytu w okolicach nawet 14%.

Rynek polski

Tylko miesiąc trwało odreagowanie wzrostowe na GPW. Po udanym kwietniu, maj przyniósł zdecydowane pogorszenie nastrojów na warszawskim parkiecie, które najbardziej widoczne było pośród spółek o dużej kapitalizacji. Ich indeks, WIG20, zniżkował w tym czasie o 5,9%. Relatywnie lepiej, choć także pozostając w negatywnym terytorium, zachowywały się spółki o małej i średniej kapitalizacji. Indeks mWIG40 oraz sWIG80 spadły w minionym miesiącu o odpowiednio 1,5% i 3,5%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Tylko 4 pośród 20 komponentów indeksu WIG20 zakończyło maj z dodatnią stopą zwrotu. Najwięcej, bo aż blisko 18% wzrosła kapitalizacja spółki CD Projekt - to już kolejny miesiąc świetnego zachowania się akcji producenta gier. Z pewnością notowaniom pomagają oczekiwania co do prezentacji Spółki na czerwcowych targach E3 w Los Angeles. Z drugiej strony, prowadzonemu biznesowi pomagało umocnienie się dolara względem złotówki.

Dobry miesiąc mają za sobą największe spółki odzieżowe notowane na GPW. Zarówno CCC, jak i LPP zyskiwały na wartości (odpowiednio 5,3% i 2,7%) i to pomimo nie najlepszych wyników za pierwszy kwartał 2018 roku. Warto zauważyć, że w tym czasie spółkom nie pomagały warunki pogodowe, które odroczyły w czasie sprzedaż kolekcji wiosennej w marcu.

W dalszym ciągu sporo dzieje się na rynku fuzji i przejęć. W maju państwowy gigant PGE podjął próbę kupna i wezwał do sprzedaży akcji Polenergii. Z kolei Cyfrowy Polsat, po zgodzie UOKiK, sfinalizował zakup akcji w wezwaniu do 66% udziału w kapitale Netii.

Rynek długu

W maju rynki finansowe były skupione głównie na wydarzeniach w krajach rozwijających się i we Włoszech. Banki centralne Argentyny i Turcji były zmuszone do awaryjnych podwyżek stóp procentowych w związku z silnie tracącymi na wartości walutami. Oba kraje są jednymi z najbardziej wrażliwych na zmianę sentymentu inwestorów. Pod koniec miesiąca tematem nr 1 stały się Włochy i problemy z utworzeniem rządu. Perspektywa populistycznej koalicji M5S-Lege, a w szczególności obawa przed realizacją programu wyjścia ze strefy euro i UE doprowadziło do istotnej przeceny włoskich obligacji.

W maju rentowność niemieckiego Bunda przez większość miesiąca utrzymywała się w zakresie 0,55-0,60%, ale zakończyła maj na poziomie 0,34%.

W Polsce rentowności 10-letnich obligacji skarbowych z poziomu około 3,09% na początku miesiąca wzrosły do poziomu ok. 3,26%.

Odrabianie strat…

Kwiecień był miesiącem odrabiania strat z ostatnich 3 miesięcy spadkowych. Tym razem silny dolar sprawił, że lepiej radziły sobie rynki rozwinięte vs. Emerging Markets. Globalny MSCI ACWI wzrósł o 0,84% natomiast MSCI EM spadł o 0,41%. Drugi miesiąc z rzędu najlepiej zachowywał się indeks FTSE, który zanotował wzrost o 6,4% w lokalnej walucie i 4,5% w ujęciu dolarowym. Bardzo dobre nastroje panowały również w Japonii, gdzie indeks NIKKEI zakończył miesiąc z 6,2% wzrostem w walucie lokalnej i 3,5% w ujęciu dolarowym. W Europie kontynentalnej również panował optymizm. Zarówno DAX jak i Euro Stoxx 50 zakończyły miesiąc z solidnymi zwyżkami, o kolejno 4,3% i 5,2% w walutach lokalnych i 2,9% i 3,6% w ujęciu dolarowym. Umiarkowane wzrosty zanotowały Stany Zjednoczone. S&P 500 jak i Dow Jones wzrosły zaledwie o 0,3% pomimo dobrych wyników spółek za 1 kwartał 2018 roku które dotychczas okazują się lepsze od oczekiwań rynkowych zarówno na poziomie raportowanych przychodów jak i zysków.

Na giełdzie surowcowej najjaśniejszą gwiazdą, kolejny miesiąc z rzędu, okazała się ropa, której cena wzrosła tym razem o 8,5% (7,6% w zeszłym miesiącu!). Cena węgla wzrosła o 4%, natomiast miedzi o 1,4%. Cena uncji złota spadła o 0,8%.

Region w różnych kolorach…

To był dość mieszany miesiąc na giełdach w regionie. Relatywnie lepiej zachowywał się rynek węgierski. Najważniejszym wydarzeniem miesiąca były wybory parlamentarne, które okazały się dużym triumfem urzędującego premiera Viktora Orbana. Jego partia Fidesz wspólnie z KDNP osiągnęła konstytucyjną większość w parlamencie. Z jednej strony to stabilizacja i kontynuacja obecnych rządów, z drugiej należy pamiętać, że zbyt duża władza w rękach jednej partii/człowieka zwykle prowadzi do zwiększenia premii za ryzyko dla kraju.

Zdecydowanie najsłabszym rynkiem w miesiącu był rynek turecki. Agencja ratingowa S&P kolejny raz obniżyła rating dla kraju. Obecnie ocenia Turcję już 3 poziomy poniżej ratingu inwestycyjnego. Ponadto zostały ogłoszone przedterminowe wybory prezydenckie oraz parlamentarne. Odbędą się one już 24 czerwca. Pierwotnie miała to być jesień 2019 roku. Inflacja cały czas zaskakuje negatywnie. Ostatni odczyt (za kwiecień) to 10,85% r/r. Na ostatnim posiedzeniu Bank Centralny podjął decyzję o podniesieniu stóp o 75 punktów bazowych. Działania te są jednak wyraźnie spóźnione i niewystarczające do stłumienia inflacji i zahamowania osłabienia waluty.

Duża transakcja w Austrii - BGŻ BNP Paribas kupi podstawową działalność Raiffeisen Bank Polska (nie obejmuje ona portfela kredytów walutowych) za 3,25 mld zł. Transakcja poprawi trochę wskaźniki kapitałowe austriackiego banku Raiffeisen.

Rynek polski

W kwietniu na GPW rządziły byki. Pozytywny wynik indeksu szerokiego rynku, WIG (wzrost o 2,7%), to zasługa przede wszystkim odreagowania marcowych spadków na spółkach o dużej kapitalizacji - indeks WIG20 zwyżkował w minionym miesiącu o 3,7% (po spadku o 6,5% w marcu). W dalszym ciągu niewielkie zainteresowanie towarzyszy handlowi spółek o małej i średniej kapitalizacji. Indeks mWIG40 wzrósł w kwietniu o 0,4%, z kolei najsłabszy z głównych indeksów warszawskiego parkietu, sWIG80, spadł o 0,4%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Niewątpliwą gwiazdą minionego miesiąca był producent gier komputerowych, spółka 11Bit. Dobre recenzje oraz wyniki sprzedażowe kolejnego tytułu wydawnictwa (gry Frostpunk) podbiły kapitalizację spółki o ponad 66% w kwietniu. Przełożyło się to także na generalnie pozytywny klimat inwestycyjny wokół polskich producentów gier komputerowych, bowiem spółka CD Projekt zwyżkowała w minionym miesiącu o przeszło 14%, będąc jednocześnie najlepszym komponentem indeksu WIG20.

Warto wspomnieć o przecenie akcji spółki Getback (-48,6% w kwietniu). Szum informacyjny związany z kłopotami płynnościowymi firmy windykacyjnej przełożył się na skurczenie się kapitalizacji o przeszło 79% od początku roku. Ze względu na interes i bezpieczeństwo uczestników obrotu GPW zdecydowała o zawieszeniu notowań akcji w trakcie dnia 16 kwietnia, a także na żądanie KNF od 17 kwietnia.

Rynek długu

W kwietniu decyzje największych banków centralnych dotyczące polityki monetarnej nie były zaskoczeniem dla rynku. Na ostatnim posiedzeniu EBC nie zmienił głównych stóp procentowych. Podczas konferencji M. Draghi stwierdził, że członkowie banku centralnego nie rozmawiali o zmianach w polityce pieniężnej. Komunikat pozostał niezmieniony i był identyczny, jak ten przyjęty po marcowym posiedzeniu. EBC zwrócił uwagę na wzrost ryzyka dla globalnej gospodarki ze względu na rosnący protekcjonizm. Jest to nawiązanie do ostatnich wydarzeń na linii USA-Chiny.

Pomimo braku zmian w polityce monetarnej największych banków centralnych, zmiany rentowności na rynkach bazowych były wyraźne. Szczególnie w Stanach Zjednoczonych , gdzie Rezerwa Federalna USA nie ogłosiła niczego przełomowego, rentowność dziesięcioletnich obligacji skarbowych wzrosła z 2,74% do 2,95%.

Lokalnie na rynku dominowały pozytywne nastroje. Zwłaszcza w pierwszej połowie miesiąca polskie obligacje skarbowe wyraźnie umacniały się mimo słabości rynków bazowych. W połowie miesiąca rentowność krajowych dziesięciolatek spadła do poziomu 3%. Wsparciem dla polskiego długu były wypowiedzi prezesa NBP oraz niższa inflacja.

Giełdy na czerwono

Marzec przyniósł wyhamowanie dużych spadków zapoczątkowanych w lutym na globalnych rynkach. Słabszy dolar sprawił, że tym razem lepiej zachowywała się Europa vs. USA. Globalny MSCI ACWI spadł o 2,4%, a MSCI EM o 2,2%. Zieloną wyspą okazała się giełda w Pradze, która w ujęciu dolarowym odrobiła straty notując wzrost o 1% (0,3% w lokalnej walucie). Najlepiej wśród wiodących giełd poradził sobie FTSE na "Wyspach”, który dzięki silnemu funtowi stracił tylko 0,8% w ujęciu dolarowym. Euro Stoxx 500 spadł o 1,6%, a DAX o 2,1% w ujęciu dolarowym. S&P 500 oraz Dow Jones zakończyły miesiąc na minusie kolejno 2,7% i 3,7%. Po stosunkowo lepszym vs. świat lutym tym razem Nikkei zachowywał się najgorzej i spadł o 3,8% w ujęciu dolarowym.

Za nami pierwszy kwartał handlu, który wypadł dla inwestorów dość słabo po bardzo dobrze zapowiadającym się początku okresu. Wyraźnie lepiej zachowywały się peryferia vs. dojrzałe rynki. Globalny MSCI EM zanotował wzrost o 0,9%, natomiast MSCI ACWI spadł o 1,5%. Uwagę mocno przykuwają Rosja oraz Czechy, które w badanym okresie wzrosły o kolejno 9,2% i 7,2% w ujęciu dolarowym (8,3% i 4,2% w lokalnej walucie). Lepiej radził sobie rynek za oceanem vs. reszta świata. S&P 500 oraz Dow Jones spadł kolejno o 1,2% i 2,5%, natomiast DAX i FTSE kolejno o 4,3% i 4,9% w ujęciu dolarowym. Relatywnie lepiej względem europejskich indeksów poradził sobie Euro Stoxx, który spadł o 1,9% w ujęciu dolarowym.

Na giełdzie surowcowej najjaśniejszą gwiazdą okazała się ropa, której cena wzrosła o 7,6% przy spadającej cenie węgla oraz miedzi o 3,1%. Cena uncji złota pozostała stabilna i wzrosła o 0,5%.
W ujęciu kwartalnym najlepiej zachowywała się ropa, której cena wzrosła o 5,4%. Na drugim biegunie znalazł się węgiel, który potaniał aż o 14,5%. Słabiej zachowywała się również miedź - jej cena spadła o 7,4%. Nie zawiodło również złoto, którego cena podczas wzmożonej niepewności na rynku wzrosła o 1,7%.

Region także na czerwono…

Także giełdy regionalne nie uniknęły spadków w marcu, aczkolwiek w porównaniu do innych giełd, spadki te nie były jednak tak znaczące. W Turcji ostatni odczyt inflacji znów rozczarował, ceny wzrosły o 10,2% r/r, nieco powyżej oczekiwań analityków. Biorąc pod uwagę ostatnie osłabienie waluty i wzrosty cen surowców, trudno oczekiwać by odczyt ten miał spaść wyraźnie poniżej dwucyfrowych poziomów. Wysoka inflacja ma przełożenie na wyższe rentowności tamtejszych obligacji, a co za tym idzie także na koszt finansowania w bankach, które były relatywnie słabsze w ostatnim miesiącu. Rząd na dniach ma ogłosić duży program wsparcia tamtejszej gospodarki, głównie w formie dużych zwolnień podatkowych dla wybranych branż. Całkowita wartość programu może sięgnąć nawet ponad 100 mld TL. Odbywa się to kosztem utrzymywania dyscypliny fiskalnej. Deficyt budżetowy do PKB może wzrosnąć w tym roku do około 3% PKB (vs około 1% w poprzednich latach).

Pogarsza się nieco obraz makro w regionie Wskaźniki wyprzedzające PMI odnotowały miesięczne spadki na wszystkich obserwowanych przez nas rynkach regionu. Należy jednak zaznaczyć, że są to spadki z rekordowych poziomów. Odczyty z ostatniego miesiąca - dla Węgrzech to 57,4 dla Czech 58,8, Turcji 55,6. Przyjmuje się, że odczyt poniżej 50 pkt sygnalizuje wyraźne pogorszenie w gospodarce. Tak więc mimo iż trend jest spadkowy to nadal są to bardzo wysokie odczyty mówiące o tym, że przedsiębiorstwa ciągle bardzo optymistycznie widzą perspektywy na najbliższą przyszłość.

Rynek polski

Lutowy pesymizm utrzymał się również w marcu. Uczestnikom warszawskiego parkietu w dalszym ciągu nie pomagały kiepskie nastroje na światowych giełdach. Tym samym, wszystkie główne indeksy zakończyły miesiąc na wyraźnym minusie: indeks WIG stracił 5,4%, indeksy małych i średnich spółek, sWIG80 oraz mWIG40 spadły odpowiednio o 2,9% i 3,5%. Największa przecena sięgnęła spółki o dużej kapitalizacji, których indeks, WIG20, spadł o 6,5% w skali miesiąca.

Pierwszy kwartał roku zakończył się z kiepską statystyką, pomimo bardzo dobrego rozpoczęcia roku (indeks WIG zyskał 3,6% w styczniu). Zauważalna jest presja podażowa zwłaszcza na blue chipach, bowiem indeks WIG20 od początku roku zniżkuje już o 10,2%. Na jego tle relatywnie lepiej prezentują się statystyki spółek małych - indeks sWIG80 spadł o 2,9%. Indeks mWIG40 zniżkował w tym czasie o 6%, a indeks szerokiego rynku, WIG, o 8,4%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

W marcu aż 16 spośród 20 komponentów indeksu WIG20 mieniło się na czerwono w ujęciu miesięcznym. Najwyższe wzrosty towarzyszyły Eurocashowi (+12,3%), co można odczytywać jako próbę odreagowania kupujących po fatalnym lutym, podczas którego kapitalizacja spółki stopniała o przeszło 20%.

Po drugiej stronie barykady znajdował się KGHM (-17,3%). Miedziowy konglomerat zaraportował kiepskiej jakości wyniki za czwarty kwartał 2017 roku. Dodatkowo, przecena na rynku miedzi w marcu była silnym sprzymierzeńcem strony podażowej.

Rynek długu

W marcu dwa największe banki centralne - FED i EBC - podjęły decyzje dotyczące polityki monetarnej, choć w przypadku EBC zmiana nie była bardzo istotna. Europejski Bank Centralny usunął jedno z łagodnych stwierdzeń dotyczących gotowości zwiększenia zakupów aktywów. BC widzi silniejszy wzrost gospodarczy w strefie euro oraz bardzo powolny powrót do celu inflacyjnego. Rezerwa Federalna zdecydowała, zgodnie z oczekiwaniami, o podniesieniu stopy Fed Funds o 25 pkt. bazowych. Członkowie Komitetu Otwartego Rynku (FOMC) widzą również nieco wyższą ścieżkę stóp procentowych w następnych latach, choć nowy prezes FED J. Powell ostrożnie ważył słowa, co w rezultacie złagodziło wydźwięk decyzji.

W marcu rentowność niemieckiego Bunda stopniowo spadała, kończąc miesiąc 16 pkt. bazowych niżej niż w lutym.

Rentowność US Treasuries w marcu utrzymywała się w przedziale 2,8-2,9%, ale miesiąc zakończyła na poziomie ponad 12 pkt. niższym niż w lutym.

W marcu rentowności 10-letnich obligacji skarbowych z poziomu około 3,36% na początku miesiąca spadły do poziomu ok. 3,18% na koniec miesiąca. Tym samym spread do niemieckiego Bunda zawęził się o nieco ponad 2 pkt. bazowe.

Powrót zmienności...

Po bardzo dobrym styczniu przyszedł czas na solidne spadki, którym towarzyszyła wysoka zmienność, oznaczająca dużą niepewność inwestorów. Wszystkie indeksy, oprócz rosyjskiego, zakończyły miesiąc z ujemną stopą zwrotu w ujęciu dolarowym. Globalny MSCI ACWI spadł aż o 4,4% w ujęciu dolarowym, a MSCI EM zanotował spadek o 4,7% w ujęciu dolarowym. Dzięki dużym zakupom w drugiej połowie miesiąca, indeksom S&P 500 oraz Dow Jones udało się odrobić dużą część strat. W ostateczności zakończyły one miesiąc na minusie, spadek odpowiednio 3,9% i 4,3% w ujęciu dolarowym. Tak "dobrego” finiszu jak w USA nie udało się głównym indeksom europejskim. Euro Stoxx 50 stracił o 6,3%, Dax natomiast o 7,3%, a FTSE o 6,7% w ujęciu dolarowym. Relatywnie najlepiej względem największych indeksów światowych poradził sobie Nikkei tracąc 2,1% w ujęciu dolarowym.

W USA zbliża się wielkimi krokami koniec okresu raportowań spółek za czwarty kwartał 2017, który nie przyniósł większych zmian w stosunku do tego, co przedstawialiśmy w zeszłym miesiącu. Wyniki spółek wykazują pozytywne dynamiki. Przychody dla spółek wchodzących w skład S&P500 rosną średnio o 7,6%, a zyski o 14,2% . Blisko 77% spółek pokazało lepsze wyniki od oczekiwań rynkowych na przychodach jak i zyskach. Przychody okazały się lepsze od oczekiwań rynkowych o średnio 1,2%, a zyski o średnio 3,7%. Najwyższe dynamiki wzrostów przychodów i zysków zanotowały spółki z sektora naftowo-gazowego, podstawowych materiałów oraz technologii. Względem oczekiwań rynkowych najbardziej pozytywnie zaskoczył sektor podstawowych materiałów i technologii, najgorzej natomiast spółki z sektora użyteczności publicznej.

Rynek surowców również podążał za światową wyprzedażą. Ropa spadła o 5,6%, miedź o 2,6%, ceny węgla spadły o 1,9%. Spadki nie ominęły również złota, które wydawałoby się bezpieczną przystanią podczas wzmożonej niepewności na rynku - uncja złota potaniała o 2,0%.

Region

W lutym relatywnie lepiej w stosunku do Polski czy rynków europejskich zachowywały się giełdy w regionie. Niewielki spadek w USD (o 1,5%) odnotowała giełda w Stambule. Największym wydarzeniem miesiąca była udana duża oferta publiczna spółki energetycznej Enerjisa. Firma pozyskała z rynku prawie 400 mln USD. Oprócz niej na rynku zadebiutowała także największa prywatna sieć szpitali Medical Park. W najbliższym czasie możemy spodziewać się kolejnych ofert publicznych. Szacuje się, że ich łączna wartość może sięgnąć nawet 3 mld USD. Roczna inflacja za luty wyniosła 10,26%, co oznacza niewielki spadek m/m, jednak są to wciąż wysokie poziomy. Rząd, na rok przed planowanymi wyborami, wyraźnie stawia na wzrost gospodarczy kosztem inflacji.

Największy spadek w miesiącu odnotował rynek węgierski (aż 8% w USD). Za słabe zachowanie tamtego indeksu odpowiada duży spadek kursu (o 12%) producenta leków Gedeon Richter, po tym jak Europejska Agencja Leków ostrzegła przed szkodliwymi skutkami stosowania jednego z leków produkowanych przez tą spółkę.

Podobnie jak w gospodarkach europejskich, w regionie obraz makro się trochę pogorszył. Wskaźniki wyprzedzające PMI spadły m/m z bardzo wysokich poziomów. Na Węgrzech z 61,1 do 57,4 pkt, w Czechach z 59,8 do 58,8, w Turcji z 55,7 do 55,6 pkt. Są to wciąż wysokie odczyty jednak trend sygnalizuje wyhamowanie dużego wzrostu w tych gospodarkach.

Rynek polski

Polskim inwestorom nie udało się uciec od kiepskich nastrojów panujących na zagranicznych parkietach. W lutym przecena odbyła się na całej szerokości rynku, choć relatywnie mniejsza skala wyprzedaży dotknęła małe spółki, których indeks, sWIG80, zniżkował o "zaledwie” 2,5%. Znacznie większe spadki stały się udziałem spółek-blue chipów, których indeks, WIG20, zniżkował o 7,4%. Indeks mWIG40 spadł o 6%, a indeks szerokiego rynku, WIG, zakończył miesiąc 6,6% spadkiem.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

W lutym rozpoczął się sezon publikacji wyników za czwarty kwartał 2017 roku. Jak na razie, jakościowo, raportowane liczby nie wzbudzają entuzjazmu uczestników rynku. Przykładem może być Eurocash - spadek wyniku operacyjnego o przeszło 30% w ujęciu rok do roku oraz niesprostanie oczekiwaniom rynku przełożyły się na skurczenie kapitalizacji o przeszło 10% w dniu publikacji raportu i o ponad 22% w skali miesiąca. Na uwagę zasługują również wyniki banków. Pomimo, że okazują się w większości zgodne z oczekiwaniami rynku, to jednak zauważalny spadek wyników w ujęciu kwartał do kwartału był jednym z czynników gorszego zachowania się tego sektora w lutym (subindeks WIGBanki spadł o 6,5% w skali miesiąca).

Ważną informacją, jaka napłynęła na rynek w lutym, było podpisanie listu intencyjnego w sprawie przejęcia kontroli kapitałowej przez PKN Orlen nad Grupą Lotos. Ewentualna transakcja budzi wyobrażenie o szeregu potencjalnych synergii między podmiotami, jednakże ich dokładne oszacowanie uzależnione będzie od szczegółowych warunków finalizacji procesu przejęcia. Obie spółki traciły na wartości w lutym: kapitalizacja PKN Orlen skurczyła się o 11%, a Grupy Lotos o 5,4%. Warto przy tym wspomnieć, że zachowaniu się pierwszej z tych spółek nie pomagały także informacje o możliwym jej zaangażowaniu się w projekt budowy elektrowni atomowej w Polsce.

Rynek długu

W lutym nie było decyzji największych banków centralnych dotyczącej polityki monetarnej. Wyprzedaż amerykańskich obligacji nieco wyhamowała w połowie lutego, kiedy 10-letnie obligacje osiągnęły poziom rentowności 2,90%. Wypowiedzi nowego szefa FED-u J. Powella przed Kongresem Stanów Zjednoczonych potwierdziły, że Rezerwa Federalna widzi silniejszy obraz gospodarki USA w nadchodzących kwartałach, a duża część analityków spodziewa się nawet 4 podwyżek stóp procentowych w 2018 r. Nieco słabsze dane ze strefy euro nie wywierały dużej presji wzrostu rentowności obligacji europejskich.

W lutym rentowność niemieckiego Bunda spadła o 4 pkt. bazowych, wahając się istotnie na przestrzeni miesiąca.

W Polsce rentowności 10-letnich obligacji skarbowych, z poziomu około 3,55% na początku miesiąca, spadły do poziomu ok. 3,36%. Tym samym spread do niemieckiego Bunda zawęził się o ponad 15 pkt. bazowych.

Rok rozpoczęty wzrostami...

Początek roku był bardzo dobry dla inwestorów. Wszystkie indeksy zanotowały wzrosty powyżej 2,5% w ujęciu dolarowym. Globalny MSCI ACWI wzrósł aż o 5,6% w ujęciu dolarowym. Najlepiej radziły sobie rynki wschodzące, MSCI EM wzrósł o 8,3% w ujęciu dolarowym. Mocny start zaliczyły główne indeksy światowe: S&P 500 oraz Dow Jones rosły odpowiednio o 5,6% i 5,8% w ujęciu dolarowym. Po kilku słabych miesiącach "obudził” się z zimowego letargu indeks 50 blue-chipów ze strefy Euro - Euro Stoxx 50, który mocno odrabiał straty i wzrósł o 6,4% w ujęciu dolarowym. DAX wzrósł o 5,4%, a Nikkei o 5,4% w ujęciu dolarowym. Najsłabiej zachowywały się spółki notowane na Wyspach, gdyby nie silne umocnienie funta do dolara, to indeks zaliczyłby spadki. W walucie lokalnej indeks stracił 2%, a w ujęciu dolarowym wzrósł o 2,8%.

Za nami półmetek sezonu wyników spółek zza oceanu za czwarty kwartał 2017. Blisko 80% spółek pokazało lepsze wyniki od oczekiwań zarówno w zakresie przychodów jak i zysków. Przychody okazały się lepsze od oczekiwań rynkowych o średnio 1%, a zyski o średnio 3,3%. Najbardziej pozytywnie zaskoczyły spółki z sektora usług dla klienta, a najgorzej wypadły spółki z sektora dóbr konsumpcyjnych. Największe pozytywne zaskoczenia względem konsensusu rynkowego zanotowały spółki z sektora podstawowych materiałów i usług dla klienta: w zakresie przychodów wyniki były lepsze kolejno o średnio 2,5% i 1,3%, a zysków aż o 12,5%. Najgorzej wypadły spółki z sektora naftowo-gazowego: względem konsensusu wyniki na przychodach były gorsze o średnio 1%, a na zyskach aż o 13%.

Po łaskawym grudniu, gdzie ceny wszystkich surowców rosły, styczeń okazał się być dla nich nieco gorszy. Kolejny miesiąc dobrze zachowywała się ropa, której wartość wzrosła o 3,7%. Miedź po ostatnich dynamicznych wzrostach spadła o 1,8%. Wartość uncji złota wzrosła o 3,2%. Ceny węgla wzrosły o 0,8%.

Region także na zielono...

To był bardzo mocny początek roku na rynkach regionu (CEE). Wszystkie rynki odnotowały dodatnie stopy zwrotu. W Turcji najmocniejsze w styczniu były banki. Pierwsze z nich już opublikowały wyniki finansowe za czwarty kwartał. Na zysku netto okazały się lepsze od oczekiwań rynkowych o około 5%. Pozytywnie zaskakują wynik odsetkowy i prowizyjny. Bardzo dobre wyniki zaprezentowały również spółki z sektora stalowego i samochodowego. Roczna inflacja (dane za styczeń) obniżyła się do poziomu 10,32% (z 11,92% w grudniu). Wskaźniki makro sygnalizują poprawę koniunktury. Indeks PMI wzrósł do poziomu 55,7 pkt, co jest najwyższym odczytem od blisko 7 lat.

Mocna koniunktura dominuje także na innych rynkach CEE. W Czechach czy na Węgrzech wskaźniki wyprzedzające PMI oscylują w okolicach rekordowych 60,0 pkt. Pozytywnie prezentują się także "twarde” dane. W Czechach sprzedaż detaliczna w listopadzie wzrosła 4,9% r/r vs konsensus na poziomie 3,6% r/r. Produkcja przemysłowa również powyżej oczekiwań - wzrost o 8,5% r/r vs konsensus 5,7% r/r. Bezrobocie rekordowo niskie, w obu krajach - odczyt grudniowy na poziomie 3,8%.

Rynek polski

Jak na większości światowych giełd, także w Polsce w styczniu inwestorom towarzyszyły pozytywne nastroje. Nie dziwią w związku z tym dodatnie stopy zwrotu wszystkich głównych indeksów: WIG zyskał 3,6%, WIG20 3,8%, mWIG40 3,6%, a indeks sWIG80 2,6%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Pierwsze skrzypce w minionym miesiącu grał sektor bankowy (subindeks WIGBanki zyskał 5,2% w skali miesiąca). Otoczenie gospodarcze sprzyja wynikom sektora, co potwierdzają pierwsze wyniki kwartalne, jakie zostały opublikowane w styczniu (ING, BZWBK). Dodatkowo, rosną nadzieje, że wzrost gospodarczy i obserwowane w ostatnim czasie ożywienie w zakresie inwestycji prywatnych przełoży się również na wzrost udzielanych kredytów inwestycyjnych.

Najwyższy wzrost kursu spośród banków-komponentów indeksu WIG20 towarzyszył mBankowi, co wskazuje również, że inwestorzy w zasadzie nie przywiązują już większej uwagi do ryzyk związanych z potencjalnymi regulacjami odnośnie kredytów walutowych we frankach.

Na uwagę zasługuje również LPP (wzrost o 9,2%). Producent odzieży zaraportował dobrej jakości dynamikę sprzedaży za ostatni miesiąc 2017 roku. Ponadto, spółka, jako importer, budzi zainteresowanie inwestorów w okresie umacniania się złotego względem amerykańskiego dolara.

Rynek długu

W styczniu decyzje największych banków centralnych dotyczące polityki monetarnej nie były zaskakujące. Na ostatnim spotkaniu EBC zgodnie z oczekiwaniami nie ogłosił niczego przełomowego, podobnie Rezerwa Federalna USA. Pomimo relatywnie spokojnych wiadomości z banków centralnych, styczeń był bardzo aktywnym miesiącem na bazowych rynkach długu. Obie największe strefy monetarne - USA i strefa euro - notowały wzrosty rentowności krótko- i długookresowych obligacji o wartości kilkudziesięciu punktów bazowych. Globalna wyprzedaż obligacji była związana najprawdopodobniej z lepszymi prognozami dotyczącymi gospodarki, wyższej spodziewanej inflacji i presji płacowej oraz powolnej normalizacji polityki monetarnej przez EBC oraz FED. Gospodarczo trudno znaleźć powody do narzekań. Strefa euro wzrosła w czwartym kwartale ub.r. o 2,7% r/r, a odczyty PMI, choć niższe niż w grudniu, pozostały na bardzo wysokich poziomach. Na uwagę zasługuje szczególnie ożywienie w gospodarkach peryferyjnych - np. Włoszech czy Grecji. W styczniu rentowności 10-letnich obligacji skarbowych wzrosły z poziomu około 3,30% na początku miesiąca do poziomu ok. 3,55% (czyli ich ceny spadły). Tym samym spread do niemieckiego bunda zawęził się o niecałe 2 pkt. bazowe.

Dobry rok 2017

Końcówkę roku 2017 globalni inwestorzy powinni zaklasyfikować do udanych. W grudniu utrzymał się trend z poprzedniego miesiąca i globalny MSCI ACWI wzrósł o 1,5% w ujęciu dolarowym. Po słabym poprzednim miesiącu FTSE odrobił straty notując wzrost o 5% w ujęciu dolarowym i był najjaśniejszą gwiazdą wśród głównych indeksów na świecie. Bardzo dobrze zachował się indeks rynków wschodzących - MSCI EM wzrósł o 3,4% w ujęciu dolarowym. Mocną końcówkę roku zanotowały również indeksy w USA. S&P 500 oraz Dow Jones rosły odpowiednio o 1% i 1,8% w ujęciu dolarowym. Słabo kolejny miesiąc z rzędu zachowywał się indeks 50 blue-chipów ze strefy Euro - Euro Stoxx 50, który spadł o 0,8% w ujęciu dolarowym. Nikkei, po silnych zwyżkach w poprzednim miesiącu, tym razem zakończył miesiąc na minimalnym plusie, 0,1% w ujęciu dolarowym.

Inwestorzy rynku akcji mogą z czystym sumieniem uznać rok 2017 za bardzo udany. Stopy zwrotu na wszystkich głównych światowych indeksach sięgały powyżej 15% w ujęciu dolarowym. Indeks globalny - MSCI ACWI wzrósł o 21,6% w ujęciu dolarowym. Najlepiej w tym roku dały zarobić rynki rozwijające się, a MSCI EM wzrósł o 34,3% w ujęciu dolarowym. Niemiecki DAX wzrósł o 28,2% w ujęciu dolarowym. S&P 500, Dow Jones wzrosły odpowiednio o 19,4% i 25,1%. Euro Stoxx 50 o 21,4%, a Nikkei o 23,4%. Nawet indeks akcji w Wielkiej Brytanii zanotował dodatnią stopę zwrotu pomimo zawirowań związanych z Brexit’em. FTSE 100 wzrósł o 7,6% w walucie lokalnej i 17,9% w ujęciu dolarowym.

Grudzień okazał się bardzo łaskawy dla surowców. Kolejny miesiąc dobrze zachowywała się ropa, której wartość wzrosła o 7,3%. Miedź, po ostatnich zniżkach, z nawiązką odrobiła straty i wzrosła o 7,2%. Wartość uncji złota podrożała o 2,2%. Ceny węgla przyspieszyły w ostatnim miesiącu i wzrosły o 2,2%.

W skali roku najbardziej drożała miedź, bo aż o 31% w ujęciu dolarowym. Kolejno na podium plasowały się ropa oraz złoto - wzrost odpowiednio o 14,2% i 13,1% w ujęciu dolarowym. Ceny węgla wzrosły o 10,2% w ujęciu dolarowym.

Region

Końcówka roku dostarczyła pozytywnych stóp zwrotu w regionie. Najmocniejszym rynkiem w grudniu była Turcja, która odrabiała wcześniejsze słabsze zachowanie związane w dużej mierze z rosnącym ryzykiem politycznym (trwająca sprawa sądowa tureckiego menedżera banku, pogorszające się stosunki z USA). Kolejny raz negatywnie zaskoczyła inflacja, kończąc rok na poziomie 11,9%, dużo powyżej planu Banku Centralnego, który po raz kolejny rozczarował inwestorów podnosząc stopy w grudniu efektywnie tylko o 50 punktów bazowych. W Czechach najmocniej rosły bank Moneta oraz bukmacher Fortuna. Zarząd banku Moneta zapowiada wypłacenie blisko 100% zysku w formie dywidendy a także dystrybucję części kapitału nadwyżkowego. Dałoby to najwyższą stopę dywidendy (>10%) spośród banków regionalnych. W Fortunie natomiast wzywający akcjonariusz, Fortbet, zdecydował się podnieść cenę akcji w wezwaniu. Na Węgrzech mocne zachowanie banku OTP, który wzrósł w miesiącu o ponad 6%. Bank negocjuje przejęcia kolejnych 3-4 banków w regionie. Ponadto Prezes OTP zapowiedział wypłacenie o 15% wyższej dywidendy z zysków za rok 2017 w porównaniu do 2016.

Rok 2017 był dobry dla inwestujących w regionie. Wszystkie rynki odnotowały solidne stopy zwrotu, korzystając na przyspieszającym wzroście gospodarczym. Najwięcej wzrósł rynek austriacki (w PLN 24% na plusie), dzięki mocnemu zachowaniu banków oraz spółek przemysłowych. Rynek czeski i węgierski wzrosły w PLN odpowiednio 17% i 16%. Pozytywnie do indeksu dokładał się sektor bankowy oraz rafineryjny. W Turcji mimo iż w lokalnej walucie rynek wzrósł aż o 47%, to w PLN nie wygląda to już tak okazale, za sprawą osłabienia tureckiej waluty do złotówki (wzrost indeksu w PLN o 14%). Najmocniejszymi sektorami były z kolei surowce (stal, rafinerie) oraz sektor lotniczy. Najważniejszym wydarzeniem roku w Turcji było poparcie w referendum systemu prezydenckiego, co oznacza jeszcze większą władzę dla Prezydenta i prawdopodobnie koniec dążenia tego kraju do wejścia do Unii Europejskiej.

Rynek polski

Grudzień okazał się dobrym zwieńczeniem bardzo dobrego roku na GPW. Wszystkie główne indeksy warszawskiego parkietu zakończyły miesiąc wzrostami: WIG20 wzrósł o 2,2%, mWIG40 o 2,0%, indeks szerokiego rynku, WIG, zwyżkował o 2,1%, z kolei indeks sWIG80 odnotował wzrost o 3% w skali miesiąca. Małe spółki dały tym samym nadzieję inwestorom na "lepsze jutro” w kontekście 2018 roku. 2017 był w ich wykonaniu relatywnie słabszy (wzrost indeksu sWIG80 o 2,4%) niż dla spółek z grona blue chips, których indeks, WIG20, zwyżkował o przeszło 26%, a w ujęciu dolarowym aż o 52%!

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Dobra statystyka indeksu dużych spółek to z jednej strony odzwierciedlenie większego zainteresowania się polskimi spółkami ze strony inwestorów zagranicznych. Z drugiej strony, sprzymierzeńcem giełdowych byków było poprawiające się lokalnie otoczenie makroekonomiczne oraz wyciszenie ryzyk politycznych, potencjalnie dotykających w głównej mierze spółki-komponenty właśnie tego indeksu. Warto zwrócić uwagę na dobre zachowanie się sektora bankowego (subindeks WIGBanki wzrósł w sakli roku o 35,4%). To składowa kilku czynników: wspomnianego dobrego makrootoczenia, silniejszego złotego (umniejszającego ryzyko związane z regulacjami dotyczącymi kredytów frankowych) oraz rosnących oczekiwań inflacyjnych i tym samym ew. podwyżek stóp procentowych w 2018 roku.

Małym i średnim spółkom (mWIG40 zwyżkował w 2017 roku o 15%) doskwierały z kolei rosnące koszty pracy oraz surowców, które w krótkim terminie ciężko przełożyć w cenach na odbiorcę końcowego (stąd pogorszenie marż i raportowanych wyników). W rok 2018 inwestorzy wkraczają jednak z nowymi nadziejami, a relatywnie gorszy 2017 rok sprowadził wyceny wielu spółek do atrakcyjnych poziomów i może zachęcać uczestników rynku do spojrzenia bardziej przychylnym okiem właśnie na ten segment rynku. Potwierdzeniem tej tezy może też być spora liczba wezwań na akcje spółek, jaka obserwowana jest w ostatnim czasie.

W ostatnim miesiącu roku liderem wzrostu z segmentu blue chips było CCC. Kapitalizacja sprzedawcy butów zwiększyła się blisko o 19%, a inwestorzy pozytywnie odczytali listopadowe dane sprzedażowe spółki. Na nowo odżyły także nadzieje na dobrą sprzedaż kolekcji zimowej, zwłaszcza w kontekście niesprzyjającej pogodowo pierwszej części ostatniego kwartału roku.

Warto również zwrócić uwagę na pozytywny odbiór przez inwestorów przejęcia części działalności Deutsche Bank Polska ze strony Banku Zachodniego WBK. Kurs akcji banku w skali miesiąca wzrósł o przeszło 7%.

Rynek długu

W grudniu zgodnie z planem największe banki centralne podjęły decyzje dotyczące polityki monetarnej. Na ostatnim spotkaniu EBC w grudniu zgodnie z oczekiwaniami nie ogłosił żadnej ważnej decyzji, za to Rezerwa Federalna podniosła stopy o 25 pkt. bazowych. Od czasu decyzji FED-u amerykańskie 2-latki podniosły się o około 10 pkt. bazowych, a 10-latki o 6 pkt. bazowych, mimo że te ostatnie miesiąc zakończyły właściwie bez zmian. EBC podtrzymał retorykę o silniejszym wzroście gospodarczym, ale prognozy inflacji na następne lata nie zmieniły się szczególnie. Bund zakończył rok 2017 r. o ponad 22 pkt. wyżej niż na koniec 2016 r., US Treasury bez większych zmian, choć w obu strefach walutowych zakres wahań był spory - od 44 pkt. bazowych dla Bunda do prawie 60 pkt. dla amerykańskich obligacji.

W grudniu strefa euro zanotowała kolejne dobre dane z gospodarki. Odczyty PMI wybiły się do poziomów niewidzianych od 2011 roku i były lepsze od (i tak doskonałych) danych o PMI z listopada. W szczególności na uwagę zasługuje coraz bardziej rozgrzany sektor przetwórstwa przemysłowego, o którym świadczą ankiety PMI w przemyśle. Twarde dane o produkcji przemysłowej pokazują nieco łagodniejszy obraz, ale i tak wskazują na bardzo silną końcówkę roku.

W Polsce rentowności 10-letnich obligacji skarbowych z poziomu około 3,34% na początku miesiąca spadły do poziomu ok. 3,30%. Tym samym spread do niemieckiego bunda zawęził się o 10 pkt. bazowych, kolejny miesiąc z rzędu.

Krzywa dochodowości polskich obligacji skarbowych stała się nieco bardziej płaska, ze względu na obniżenie rentowności "dziesięciolatek”, przy wzroście rentowności obligacji 2-letnich o około 11 pkt. bazowych. W całym 2017 r. rentowność obligacji dziesięcioletnich obniżyła się znacząco (o 33 pkt. bazowe).

Zieleń głównie w USA...

Listopad był udanym miesiącem na światowych giełdach, odstawały natomiast rynki wschodzące oraz główne indeksy europejskie. Globalny MSCI ACWI wzrósł o 1,8% w ujęciu dolarowym. Najlepszy tym razem okazał się indeks Nikkei, który wzrósł o 3,2% w walucie lokalnej, a w ujęciu dolarowym o 4,3%. Bardzo mocny okazał się S&P 500 oraz Dow Jones index, które rosły odpowiednio o 2,8% i 3,8% Po drugiej stronie bieguna był tym razem EuroStoxx50, który spadł o 2,8% w walucie lokalnej i o 0,8% w ujęciu dolarowym, a londyński FTSE o 2,2% i o 0,5% w ujęciu dolarowym. MSCI EM wzrósł o niespełna 0,2% w ujęciu dolarowym.

Głównym czynnikiem silnych wzrostów w Stanach Zjednoczonych były opublikowane wyniki finansowe za trzeci kwartał, które po raz kolejny okazały się lepsze od oczekiwań rynkowych. Na bazie raportów 495 spółek, które opublikowały wyniki z S&P500, przychody okazały się lepsze o niespełna 1% od oczekiwań analityków, a na poziomie zysków aż o 4,5%. Najlepiej wypadł, po raz kolejny, sektor technologiczny, który pobił oczekiwania rynkowe o 2,8% w zakresie przychodów i o 12% w zakresie zysków. Gorsze od oczekiwań rynkowych okazały się wyniki w sektorze telekomunikacji oraz przemysłu.

W surowcach wyróżniała się ropa, której wartość wzrosła o ponad 3%. Miedź taniała o 1,1%. Cena węgla wzrosła o 0,8%, natomiast wartość uncja złota pozostała praktycznie bez zmian.

Region w czerwieni...

Listopad był słabym miesiącem w regionie. Najlepiej poradził sobie rynek czeski, gdzie po lepszych od oczekiwań wynikach kwartalnych, dobrze zachowywały się bank Moneta czy bukmacher Fortuna (wzrost w miesiącu o ponad 16%). Ciągle utrzymują się dobre dane makro. Wskaźnik wyprzedzający PMI znajduje się na wysokim poziomie 58,6 pkt. Gospodarka przyspiesza, wzrost PKB za 3 kwartał wyniósł +5,0% r/r. Dobra jest także sytuacja makro na Węgrzech. Tam wzrost PKB za 3 kwartał wyniósł +3,9% r/r. Utrzymuje się również niskie bezrobocie na poziomie 4,0%. Powinno to sprzyjać poprawie wyników spółek.

Pod presją w listopadzie znajdował się rynek turecki. Właśnie rozpoczęło się w USA postępowanie sądowe irańskiego biznesmena oraz jednego z menedżerów tureckiego państwowego banku, oskarżonych między innymi o dokonywanie nieprawidłowych transakcji mających na celu omijanie amerykańskich sankcji na Iran. Inwestorzy bojąc się niepewności pozbywali się tureckich aktywów. Postępowanie jest w toku, póki co nie przyniosło dodatkowych negatywnych zaskoczeń. Dodatkowo, problemem jest wysoka inflacja, która w listopadzie wyniosła aż 13% r/r. Tak wysokie odczyty nie powinny być ignorowane przez turecki bank centralny, który na najbliższym posiedzeniu w celu ustabilizowania sytuacji powinien znów podnieść stopy procentowe.

Rynek polski

Listopad nie był udanym miesiącem dla inwestujących na warszawskim parkiecie. Wszystkie główne indeksy zakończyły miesiąc stratami. Tym razem relatywnie lepiej zachowywały się spółki o małej i średniej kapitalizacji, których indeksy, sWIG80 i mWIG40, zniżkowały odpowiednio 1,2 i 2,6% w skali miesiąca. Fala wyprzedaży w większym stopniu dosięgnęła segment blue chipów, których indeks WIG20 stracił w listopadzie 4,6%. Indeks WIG zakończył przedostatni miesiąc roku 3,7% na minusie.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Zakończył się sezon wyników za III kwartał roku. Należy go uznać za lekko rozczarowujący, choć na uwagę zasługują dobre wyniki banków. Zostało to odzwierciedlone w zachowaniu się subindeksu WIGBanki (+5,4% w listopadzie). Gorsze od oczekiwań raporty przedstawiły przede wszystkim duże spółki, co powinno stanowić wytłumaczenie dla chęci realizacji części tegorocznych zysków. Najgorszym komponentem indeksu WIG20 był Eurocash, którego kapitalizacja stopniała aż o przeszło 25%. Inwestorzy jednoznacznie negatywnie zareagowali na kwartalny raport spółki.

Warto również zwrócić uwagę na przecenę spółek paliwowych. Zarówno akcje PKN Orlen, jak i Grupy Lotos wyraźnie traciły w listopadzie (po około 14%). Umocnienie złotówki względem dolara, jak i obserwowane pogorszenie się rafineryjnego otoczenia makro, z pewnością stanowiły przesłankę dla realizacji pokaźnych zysków na akcjach obu spółek w tym roku.

Rynek długu

Listopad był miesiącem wolnym od spotkań i decyzji największych banków centralnych. Dopiero na początku grudnia zarówno EBC, jak i FED wznowią komunikację i ogłoszą nowe decyzje. EBC po ostatnim owocnym spotkaniu w październiku nie zmieni nic w polityce monetarnej, za to od Rezerwy Federalnej oczekuje się podniesienia stóp o 25 pkt. bazowych. W oczekiwaniu na decyzję FED-u amerykańska krzywa dochodowości stała się bardziej płaska, a spread 10- i 2-latek zmniejszył się o kilkanaście pkt. bazowych, za sprawą rosnących krótkoterminowych stóp.

W listopadzie strefa euro mogła cieszyć się z kolejnych dobrych danych gospodarczych. Potwierdzone i szczegółowe odczyty PKB w III kwartale w strefie euro pokazują, że przyspieszenie obejmuje coraz więcej krajów, a ożywienie gospodarcze na świecie ma pozytywny wpływ na europejskich eksporterów. Odczyty PMI wybiły się do poziomów niewidzianych od 2011 roku i właściwie w każdym kraju pozytywnie zaskoczyły analityków. Pomimo niepewności politycznej w Niemczech, nastroje konsumentów i biznesu są bardzo dobre.

W listopadzie rentowności polskich 10-letnich obligacji skarbowych z poziomu około 3,44% na początku miesiąca spadły do poziomu ok. 3,34%. Tym samym spread do niemieckiego Bunda zawęził się o 10 pkt. bazowych.

Kontynuacja dobrych nastrojów...

Październik był miesiącem kontynuacji wzrostów na światowych giełdach. Najlepiej w tym okresie zachowywał się indeks japońskiej giełdy NIKKEI 225, który zanotował wzrost o 8,1%, osiągając najwyższe poziomy od dwóch lat. Spośród giełd zachodnioeuropejskich wzrost o 3,1% zanotował indeks DAX, a brytyjski FTSE 100 zyskał 1,6%. Najważniejsze indeksy giełd amerykańskich, S&P 500 oraz DJIA, wzrosły odpowiednio o 2,2% oraz 4,3%, ustanawiając historyczne rekordy. Potwierdzeniem dobrych nastrojów był wzrost globalnego indeksu MSCI ACWI o 2%.

W minionym miesiącu inwestorzy w Stanach Zjednoczonych nadal żyli nadzieją na wprowadzenie przez administrację Donalda Trumpa obiecywanych reform podatkowych. W październiku zaczęły spływać wyniki finansowe amerykańskich spółek za trzeci kwartał, co było dodatkowym paliwem dla kursów akcji. Bardzo dobre wyniki podali internetowi giganci - zyski spółek Amazon, Alphabet (Google) oraz Microsoft pozytywnie zaskoczyły inwestorów.

Na rynku surowców pozytywnie wyróżniała się ropa naftowa, cena baryłki Brent wzrosła o 7,7% w ujęciu dolarowym. Było to spowodowane utrzymującym się napięciem w irackim Kurdystanie oraz sygnałami płynącymi z OPEC, sugerującymi możliwe przedłużenie cięć wydobycia również po obecnie obowiązującym terminie, tj. marcu 2018 roku. Zyskiwały także miedź oraz węgiel koksujący, odpowiednio 5,5% oraz 3,2% w ujęciu dolarowym. Ceny złota zakończyły październik na zbliżonym do wrześniowego poziomie.

W regionie też zielono...

Październik był dobrym miesiącem dla inwestujących w regionie. Jednym z najmocniejszym rynków były Węgry. Duży wzrost odnotował bank OTP. W Czechach, zgodnie z sondażami, wybory parlamentarne wygrała centroprawicowa partia ANO. We wrześniu inflacja przyspieszyła do poziomu +2,7% r/r (z +3,5% w sierpniu). Bank Centralny po raz drugi zdecydował się zatem na podwyżkę głównej stopy procentowej, podnosząc ją tym razem o 25 punktów bazowych (do poziomu 0,5%).

Rynek turecki, mimo iż w walucie lokalnej zbliżył się do historycznych maksimów, to w USD nie prezentuje się już tak okazale. Sezon wyników za trzeci kwartał prezentuje się jak na razie dobrze. Za sprawą niskiej bazy z zeszłego roku (w trzecim kwartale 2016 miała miejsce próba zamachu stanu) dynamiki zysków spółek r/r wyglądają bardzo dobrze. Największym problemem wewnętrznym Turcji jest cały czas wysoka inflacja - październikowy odczyt zbliżył się do poziomu 12%, istotnie powyżej oczekiwań, co wywiera presję na wzrost rentowności lokalnych obligacji.

Rynek polski

Tegoroczny wzorzec zachowań inwestorów na warszawskiej giełdzie, również w październiku pozostał bez zmian - im mniejsze spółki, tym mniejsze zainteresowanie nimi ze strony uczestników rynku i tym samym gorsze statystyki indeksów, jakie te spółki tworzą. Kolejny już miesiąc indeks WIG20 zyskuje na wartości (w październiku wzrost o 2,9%), z kolei indeksy mWIG40 oraz sWIG80 mienią się czerwonym kolorem (spadki odpowiednio o 2,3% i 5,2%). Indeks szerokiego rynku, WIG, zyskał 0,9% w skali miesiąca.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Październik to już tradycyjnie początek sezonu wyników za trzeci kwartał roku. Dotychczas pozytywnie zaskakuje sektor bankowy (subindeks WIGBanki zyskał w październiku 3,7%). Około dwucyfrowe dynamiki wzrostu w ujęciu rok do roku zauważalne są zarówno na poziomie wyniku odsetkowego, jak i prowizyjnego.

W dalszym ciągu motorem napędowym warszawskiej giełdy są spółki paliwowe.

Co ciekawe, po rozczarowujących wynikach kapitalizacja PKN Orlen skurczyła się w dniu ich publikacji o 7%, jednakże nie przeszkodziło to dobremu zachowaniu się akcji spółki w kolejnych dniach i zakończeniu miesiąca z blisko 6% wzrostem. Grupa Lotos z kolei zademonstrowała wyniki powyżej oczekiwań rynku, co z pewnością pomogło jej akcjom stać się najlepszym komponentem indeksu WIG20 w październiku, ze wzrostem o 10,5%.

Rynek długu

Najbardziej oczekiwanym w październiku wydarzeniem w świecie polityki monetarnej była decyzja ECB dotycząca przyszłości programu luzowania ilościowego. Mario Draghi zgodnie z oczekiwaniami ogłosił aktualizację programu skupu aktywów - zmniejszono wolumen skupu z 60 mld euro miesięcznie do 30 mld euro od stycznia 2018 r. i wydłużono program QE o 9 miesięcy. Zachowano retorykę, że stopy procentowe na obecnym poziomie będą utrzymywane po zakończeniu programu luzowania ilościowego. Rentowności na rynkach bazowych w Europie zareagowały spadkami, a euro osłabiło się do dolara.

Europejskie gospodarki są w rozkwicie. Dane o PKB w trzecim kwartale w strefie euro (2,5% r/r) potwierdzają, że w obszarze wspólnej waluty dawno nie było tak dobrej passy. Wskaźniki nastrojów przedsiębiorstw są na rekordowych poziomach, a odczyty PMI pomimo lekkiej słabości też wskazują na bardzo silną, europejską gospodarkę.

W dość zmiennym październiku rentowność niemieckiego Bunda spadła - z poziomu 0,46% do 0,36%.

W Polsce rentowności 10-letnich obligacji skarbowych z poziomu około 3,37% na początku października wzrosły do poziomu ok. 3,44% na koniec miesiąca.

Zróżnicowany obraz rynku...

Wrzesień przyniósł solidne wzrosty na światowych giełdach. Słabsze wyniki dotyczyły rynków wschodzących, głównie ze względu na umocnienie dolara oraz euro. Globalny MSCI ACWI wzrósł o 1,8% w ujęciu dolarowym. Najlepszy tym razem okazał się indeks DAX, który wzrósł o 6,4% w walucie lokalnej, a w ujęciu dolarowym o 5,7%. Bardzo dobrze zachowywały się pozostałe indeksy europejskie. EuroStoxx50 wzrósł o 4,4% w ujęciu dolarowym, a londyński FTSE o 3,1%. Po braku zmian w poprzednim miesiącu, indeks S&P500 odnotował we wrześniu wzrost o 1,8%. Japoński indeks Nikkei225 również zakończył miesiąc pozytywną dynamiką (wzrost o 1,3%). Tym razem po drugiej stronie bieguna znalazł się indeks MSCI EM, który po dobrym sierpniu, w ostatnim miesiącu spadł o 0,5%.

Cały trzeci kwartał był dla inwestorów bardzo udany. Wszystkie główne indeksy w tym okresie zanotowały solidną dodatnią dynamikę wzrostów w ujęciu dolarowym. MSCI ACWI wzrósł w tym okresie o 4,7%. Najlepiej zachowywał się MSCI EM, który wzrósł o 7%. EuroStoxs50 o 4,4%, a indeks zrzeszający największe 500 spółek w Stanach Zjednoczonych S&P 500 o 4%. Nieco niższy okazał się wynik indeksu w Japonii - Nikkei225 wzrósł "tylko” o 1,6%.

W poprzednim miesiącu przygasły nieco obawy związane z Koreą Północną, której poczynania na arenie międzynarodowej skutecznie odstraszały inwestorów na rynku od ochoczych zakupów akcji. Oczy inwestorów przykuły w ostatnim tygodniu miesiąca szczegóły planowanej przez Donalda Trumpa reformy podatkowej, która ma na celu obniżenie podatków oraz uproszczenie systemu podatkowego w Stanach Zjednoczonych. Dodatkowo, inwestorzy skupiali swoją uwagę na nadchodzące referendum niepodległościowe w irackim Kurdystanie. Ostatecznie za niepodległością opowiedziało się blisko 93% uczestników referendum.

Mniejsza niepewność geopolityczna odbiła się na notowaniach złota, które traciło na wartości ponad 3%. Wzrost niepewności związany z referendum w bogatym w surowce regionie irackiego Kurdystanu był jedną z przyczyn 7,5% zwyżki cen ropy naftowej. Cena miedzi po silnym wzroście w zeszłym miesiącu spadła o 4,5%.

Wzrosty w regionie...

Wrzesień okazał się słabym miesiącem dla giełd regionalnych. Jednym z najsłabszych rynków w minionym miesiącu była Turcja. Powodem było m.in. referendum zorganizowane przez mniejszość kurdyjską w północnym Iraku, dotyczące potencjalnej autonomii regionu. Głosowanie przebiegło dość spokojnie i, co nie jest niespodzianką, blisko 93% opowiedziało się za niepodległością. Wynik ten zwiększa ryzyko niestabilności w regionie. Oprócz tego ważnym wydarzeniem w Turcji było ogłoszenie przez partię rządzącą trzyletniego programu gospodarczego. Zakłada on ambitnie wzrost gospodarczy na poziomie 5,5% rocznie. Jednocześnie deficyt budżetowy ma pozostać na niezmienionym poziomie. Pomóc ma wzrost podatków dla najbogatszych obywateli oraz w wybranych sektorach - sektorze bankowym (wzrost stawki CIT z 20 do 22%), samochodowym oraz napojów gazowanych. Negatywnie na te zmiany zareagowały banki (spadając po 3-4%), ciągnąc za sobą cały indeks.

Relatywnie lepiej zachowywały się giełdy w Czechach i Austrii, które odnotowały wzrosty w ujęciu miesiąc do miesiąca. W Czechach ciągle utrzymuje się dobre otoczenie makro, wskaźniki wyprzedzające koniunktury ESI i PMI są na bardzo wysokich poziomach. Inflacja znajduje się nieco powyżej celu (około 2,5%), co zwiększa szanse na kolejne podwyżki stóp procentowych (pierwsza miała miejsce w lipcu).

Na przeciwnym biegunie znajdują się Węgry, gdzie przy podobnym ostatnim odczycie inflacji (+2,6% r/r w sierpniu) polityka monetarna ciągle jest ekspansywna. Na ostatnim posiedzeniu banku centralnego ponownie obniżona została stopa depozytowa (o 10 punktów bazowych). Jest ona ujemna (-0,15%), co ma zachęcić banki do lepszego wykorzystania nadwyżkowej płynności niż utrzymywanie jej w banku centralnym.

Rynek polski

Wrzesień upłynął na warszawskim parkiecie w mało pozytywnych nastrojach. Poza mWIG40 (wzrost o 1,6%), wszystkie pozostałe główne indeksy GPW zakończyły miesiąc na minusie: indeks WIG spadł o 1,1%, a WIG20 o 2,5%. Ponownie najgorsza statystyka dotyczyła indeksu sWIG80, który spadł o 2,9% w skali miesiąca.

Pomimo pogorszenia nastrojów, cały trzeci kwartał roku był okresem udanym dla większości inwestujących w akcje: indeks szerokiego rynku, WIG, zyskał 5,4% - ciągnięty przez spółki o dużej kapitalizacji, których indeks, WIG20 zwyżkował o 6,7%.

Indeks mWIG40 zakończył kwartał z 1,6% wzrostu, z kolei indeks małych spółek sWIG80 spadł o 5,9% w kwartale.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwa domowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

We wrześniu zakończył się sezon wyników za II kwartał roku. Jakościowo, z pewnością mieszany - o ile pozytywów można doszukać się po stronie raportów banków, spółek z sektora wydobycia, czy paliw, o tyle rozczarowujące dla uczestników rynku były wyniki większości spółek przemysłowych. W liczbach zagregowanych, na uwagę zasługuje wzrost o przeszło 30% w ujęciu r/r zysku operacyjnego spółek z indeksu WIG20.

W tym samym czasie, ta sama zagregowana miara dla spółek z indeksu sWIG80 wskazuje na spadek przeszło o 25% r/r. Nie może zatem dziwić słabe zachowanie się indeksu małych spółek.

Spośród głównych indeksów, we wrześniu na plus wyróżniał się indeks mWIG40. Z pewnością statystyce miesiąca pomogło bardzo dobre zachowanie się kursu spółki CD Projekt (wzrost o 39,4%!). Producent gier zaraportował wyniki znacznie powyżej oczekiwań uczestników rynku. Na uwagę zasługuje wciąż dobra sprzedaż trzeciej części gry o Wiedźminie oraz pierwsze efekty monetyzacji gry karcianej Gwint, pomimo tego, że wciąż znajduje się ona w fazie testowej.

Rynek długu

Wrzesień był miesiącem posiedzeń najważniejszych banków centralnych - Fedu i EBC. Mario Draghi podkreślił kontynuację obecnie prowadzonej polityki monetarnej i nieformalnie zapowiedział na październik ogłoszenie zmian w programie QE. Janet Yellen ogłosiła program zmniejszania bilansu, a jej słowa o kontynuacji planowanych podwyżek, pomimo niskiej inflacji i wolniejszego tempa dochodzenia do celu inflacyjnego zostały przez rynek odebrane jastrzębio, a w rezultacie dolar się umocnił.

W całym kwartale rentowności na rynkach bazowych przez lipiec i sierpień pozostawały w trendzie spadkowym, dopiero od września, po wypowiedziach szefów banków centralnych, zaczęły rosnąć.

Dobra passa europejskich gospodarek trwa. Kolejna rewizja danych o PKB w drugim kwartale, w strefie euro (wzrost do 2,3% r/r z 2,2% r/r) potwierdza cykliczne i właściwe dla wszystkich krajów strefy euro ożywienie.

Rentowność niemieckiego Bunda przez większość września podążała powolnym trendem wzrostowym - z poziomu 0,36% do 0,46% na koniec miesiąca.

W Stanach Zjednoczonych dane z września pokazują dobry stan amerykańskiej gospodarki, pomimo zaburzeń spowodowanych działalnością huraganów. Początkowo zanotowano słabe dane o sprzedaży detalicznej i produkcji przemysłowej. Jednak wraz z końcem miesiąca dobre odczyty zamówień na dobra trwałe oraz rekordowych wyników w przetwórstwie przemysłowym pozwalają mieć pozytywne nastawienie do Stanów Zjednoczonych w następnych miesiącach. Pomimo bardzo niskiej stopy bezrobocia, wzrost płac jest dużo wolniejszy niż można by oczekiwać, co jest tematem debaty w Rezerwie Federalnej. Rentowność US Treasuries wzrosła istotnie we wrześniu, o 21 punktów bazowych.

Odpoczynek...

Sierpień po kilku miesiącach wzrostów na światowych giełdach był tym razem dla inwestorów mniej udany. Globalny MSCI ACWI pozostał bez zmian w ujęciu dolarowym. Najlepszy ponownie okazał się indeks krajów rozwijających się MSCI Emerging Markets, który wzrósł o 2%. Indeks S&P500, tak samo jak MSCI ACWI pozostał bez zmian. Po raz kolejny relatywnie do szerokiego rynku gorsze wyniki przyniosły indeksy w Europie, gdzie EuroStox50 spadł o 1%. Japoński indeks Nikkei225 również zakończył spadkami o 1% w sierpniu.

99% spółek w USA zaraportowało wyniki za drugi kwartał 2017 roku. 67% z nich pobiło oczekiwania rynkowe, jednakże oczy inwestorów były skierowane na Koreę Północną, której poczynania na arenie międzynarodowej skutecznie odstraszały inwestorów na rynku do zakupów akcji. Ważnym czynnikiem zewnętrznym, który mocno wpłynął na rynek był huragan Harvey, który spowodował, że ceny produktów rafineryjnych, takich jak benzyna, wzrosły w ciągu miesiąca o 25%.

Z uwagi na zamieszania geopolityczne cena złota jako bezpiecznej przystani dla inwestorów rosła o 2%. Największym wygranym był węgiel koksujący, który zdrożał w sierpniu o ok. 15%. Miedź również kolejny miesiąc pozostawała silna i jej cena wzrosła o 6,5%.

Wzrosty w regionie...

W sierpniu giełdy w regionie kontynuowały wzrosty. Największy miesięczny wzrost odnotował indeks węgierski (prawie 7% w USD). Wzrosty obserwowaliśmy także w Turcji (wzrost o 4,3% ?w USD) i na innych rynkach (Austria, Czechy zakończyły miesiąc na 1,0 - 1,5% plusie).

Bardzo dobrze wypadł sezon wyników finansowych spółek w Turcji. Zysk netto spółek wchodzących w skład indeksu XU100 wzrósł o +35% r/r i przekroczył oczekiwania analityków o nieco ponad 10%.

Szczególnie dobrze wypadły spółki surowcowe, z sektora lotniczego oraz telekomunikacyjnego Wraz z dobrymi wynikami większość zarządów spółek podnosi swoje oczekiwania co do wzrostów na cały rok. Strukturalnym problemem jest ciągle wysoka inflacja. Według danych za lipiec wyniosła ona +9,8% r/r (spadek z poziomu +10,8% w czerwcu).

Dobre wyniki za drugi kwartał, głównie dzięki niższym odpisom na złe kredyty, zaprezentowały banki regionalne z Czech, Węgier oraz Austrii. Spółkom regionu wyraźnie sprzyja dobre otoczenie makroekonomiczne. Potwierdzeniem są mocne odczyty wzrostu PKB za drugi kwartał. W Czechach wyniósł on +4,5% r/r, na Węgrzech +3,2% r/r, w Rumunii +5,9% r/r.

Rynek polski

Drugi miesiąc wakacji nie odbiegał od wzorca obserwowanego w lipcu. Po raz kolejny niewielką popularnością wśród inwestorów cieszyły się spółki o małej i średniej kapitalizacji, z kolei motorem napędowym warszawskiego parkietu były spółki z grona blue chips. Indeks WIG20 zwyżkował o 6% w skali miesiąca i w sposób jednoznaczny wpłynął na zachowanie się indeksu szerokiego rynku WIG (wzrost w sierpniu o 3,8%). Indeks małych spółek, sWIG80, zamknął miesiąc spadkiem o 0,3%, z kolei najgorzej wypadł indeks mWIG40, kończąc sierpień z 0,5% straty.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Lepsze wyniki spółek o dużej kapitalizacji to efekt zainteresowania GPW ze strony kapitału zagranicznego (mimo przeszło 46% wzrostu indeksu WIG w USD od początku roku). Wyraźny jest również kontrast w jakości wyników za drugi kwartał kończącego się właśnie sezonu publikacji raportów. Małym i średnim przedsiębiorstwom relatywnie mocniej doskwierają umocnienie się złotówki oraz zjawiska obserwowane na rynku pracy, wywierające presję na wzrost kosztów wynagrodzeń.

Dodatkowo, kilku spółkom z grona indeksu WIG20 sprzyja wyraźnie otoczenie zewnętrzne. Przykładem mogą być chociażby akcje JSW, które wzrostem o blisko 26% w sierpniu odzwierciedlają wyraźne odbicie notowań na rynku węgla koksującego. Również w przypadku PKN Orlen oraz Lotosu , tymczasowe wyłączenia amerykańskiego przemysłu rafineryjnego przekłada się na wzrost marż prowadzonego przez nie biznesu i rodzi nadzieje na kolejne dobre wyniki spółek. Ich kapitalizacja wzrosła w sierpniu o odpowiednio 10,9% i 21,3%.

Rynek długu

Jednym z najbardziej wyczekiwanych wydarzeń sierpnia było spotkanie prezesów banków centralnych w Jackson Hole. Niemniej zarówno Janet Yellen, jak i Mario Draghi nie odnieśli się do bieżącej polityki monetarnej swoich banków. Ich przemowy dotyczące stabilności finansowej oraz otwartości międzynarodowej gospodarek nie spełniły oczekiwań rynkowych. Wpisały się natomiast w trend ostrożnej, "słownej" polityki pieniężnej, która ma na celu ograniczenie wysyłania sygnałów rynkowi w obawie o nadinterpretację.

W strefie euro nadal obserwujemy bardzo dobrą sytuacją gospodarczą. Wskaźniki PMI, produkcji przemysłowej, sprzedaży detalicznej oraz oceny nastrojów konsumenckich są na rekordowo wysokich poziomach. Rewizja danych o PKB w drugim kwartale w strefie euro (do 2,2% r/r z 2,1% r/r) potwierdza cykliczne i właściwe dla wszystkich krajów strefy euro ożywienie. Oczekiwania rynku dotyczące normalizacji polityki pieniężnej przez EBC nieco wygasły, o czym może świadczyć m.in. zachowanie się niemieckiego Bunda. Niemniej nadal należy spodziewać się jesienią tego roku komunikatu Mario Draghiego o zmniejszeniu skali skupu aktywów.

Inflacja w sierpniu nieco wzrosła z poziomu 1,3% r/r do 1,5%, niemniej inflacja bazowa nadal znajduje się poniżej celu EBC. Stosunkowo mocne euro na pewno nie pomaga w odczytach wyższych dynamik inflacji, co z pewnością EBC odnotuje na swoich najbliższych spotkaniach.

Rentowność niemieckiego Bunda przez większość sierpnia sukcesywnie się obniżała - z poziomu prawie 0,54% do 0,36%.

W sierpniu rentowności polskich 10-letnich obligacji skarbowych z poziomu około 3,36% na początku miesiąca spadły do poziomu ok. 3,29% (czyli ich ceny wzrosły). Zachowanie obligacji podążało za trendami na rynku długu w USA i Niemczech, aczkolwiek skala zmian była mniejsza.

Dobra passa trwa...

W lipcu nastąpiła kontynuacja wzrostów na światowych giełdach. Globalny indeks MSCI ACWI wzrósł o 3% w ujęciu dolarowym. Najlepszy okazał się indeks krajów rozwijających się MSCI Emerging Markets, który wzrósł o 5%. Indeks S&P500 osiągnął historyczne szczyty, notując 2% wzrost. W porównaniu do szerokiego rynku gorzej zachowywały się indeksy w Europie, gdzie EuroStox50 nie odnotował znaczącej zmiany, a w Japonii Nikkei225 zanotował spadek o 1%.

Oczy inwestorów w lipcu skierowane były na wyniki za drugi kwartał w Stanach Zjednoczonych. Jak dotąd wyniki spółek z indeksu S&P500 są lepsze w ujęciu rok do roku, zarówno na przychodach (średnio o 5,4%) jak i na zysku netto (średnio o 10,4%). Natomiast w stosunku do oczekiwań rynkowych zagregowane przychody spółek z indeksu S&P500 okazały się lepsze o ok. 1%, a zysk netto o 5%. Bardzo dobrze wypadły sektory takie jak: finanse, ropa naftowa i gaz ziemny oraz technologia. Na drugim biegunie znalazły się sektory usług użyteczności publicznej oraz obsługi klienta, gdzie zagregowane zyski spadły odpowiednio o ok. 7% i 1%.

Rynek surowców z uwagi na osłabiającego się dolara względem najważniejszych walut zachowywał się bardzo dobrze. Największymi wygranymi były ropa oraz węgiel, które zdrożały o ok. 10%, silna była również miedź, której cena wzrosła o 7%. Cena złota podążała za światowymi indeksami i wzrosła o ok. 2%.

Wzrosty w regionie...

Lipiec był również bardzo dobrym miesiącem dla inwestujących na rynkach regionu. Stopy zwrotu w USD na rynkach Austrii, Turcji, Czech i Węgier oscylowały w okolicach 7,0%. Duże wzrosty odnotowały w lipcu zwłaszcza spółki korzystające na wzroście cen surowców.

Bardzo dobrze zaczął się sezon wyników finansowych za drugi kwartał spółek w Turcji. Duże spółki na razie nie zawodzą inwestorów. Wzrost o 5% na zysku netto odnotowały trzy prywatne banki, dzięki niższym odpisom na złe kredyty. Nie zawiodły również wyniki innych dużych spółek spoza sektora finansowego, takich jak rafineria Tupras, największy telekom Turkcell czy producenci aut. Wraz z dobrymi wynikami zarządy tych spółek podnoszą swoje oczekiwania odnośnie ?do dalszych wzrostów w tym roku.

Ważnym wydarzeniem w Czechach była pierwsza od 9 lat podwyżka stóp procentowych. Czeski Bank Centralny zdecydował się podnieść stopy o 20 punktów bazowych. To pierwsza podwyżka stóp w jakimkolwiek kraju w Europie od 5 lat. Bank podwyższył prognozy wzrostu PKB Czech na 2017 r. z 2,9 proc. do 3,6 proc.

Na Węgrzech bardzo dobre wyniki za drugi kwartał zaprezentowała rafineria MOL ze wzrostem zysku netto o 27%, bijąc tym samym oczekiwania rynku. Jednocześnie zarząd rafinerii podniósł całoroczną prognozę zysku operacyjnego o 15%.

Węgierski bank OTP jest bliski przejęcia rumuńskiego Banku Banca Romaneasca. Dzięki tej transakcji bank OTP stanie się już piątym graczem na rumuńskim rynku. Jednocześnie zarząd banku podtrzymał chęć dalszych przejęć banków w regionie. Wskaźnik nastrojów w gospodarce (ESI) wzrósł do 120,8 punktów, osiągając 15-letni szczyt. Wzrost PKB w pierwszym kwartale przyspieszył do 4,2% r/r.

Rynek polski

Lipiec był dobrym okresem dla inwestujących ?w Polsce. Indeks WIG zamknął miesiąc na 2,5% plusie, dzięki bardzo dobremu zachowaniu kursów akcji największych spółek. Indeks WIG20 wzrósł o niespełna 4%. Na tym tle słabiej wypadły małe i średnie spółki, których indeksy mWIG40 oraz sWIG80 zanotowały odpowiednio 1% wzrost oraz prawie 2% spadek.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Spośród dużych spółek największe wzrosty zaliczył sektor wydobywczy, wycena KGHM i JSW zwiększyła się o ok. 11%, w odpowiedzi na obserwowane na światowych rynkach rosnące ceny surowców. Równie dobrze zachowywały się spółki energetyczne, indeks WIG-Energia wzrósł ?w lipcu o 10%, na czele z Energą, której kapitalizacja zwiększyła się aż o 21%. Producentom energii pomagały spodziewane przez rynek dobre wyniki finansowe oraz projekty zmian legislacyjnych. W sektorze bankowym największy wzrost zanotował Bank Zachodni WBK S.A. (wzrost o 11%). Spółka podała dobre wyniki finansowe za drugi kwartał, raportując zysk netto wyraźnie wyższy od oczekiwań analityków.

Wydarzeniem miesiąca na GPW był niewątpliwie debiut Play Communications. To największa oferta publiczna w historii warszawskiej giełdy (z wyłączeniem spółek Skarbu Państwa). Mogła jednak rozczarować inwestorów, ponieważ kurs akcji operatora na pierwszej sesji zamknął się 1,4% stratą.

Najsłabiej w minionym miesiącu zachowywały się mniejsze spółki. Na eksporterów negatywnie wpływa umacniający się złoty. Dodatkowo dobre dane o wynagrodzeniach sprawiły, ?że inwestorzy mogą obawiać się znaczącego wzrostu kosztów zatrudnienia.

Rynek długu

Po relatywnie słabym czerwcu, w lipcu nastąpiło ożywienie na globalnym rynku obligacji skarbowych i korporacyjnych. Stopa zwrotu YTD z indeksu globalnych obligacji (ML Global High Yield) wyniosła 6,12%, a w samym lipcu 1,15%. Ze względu na polepszające się fundamenty gospodarcze zyskiwały szczególnie obligacje krajów rozwijających się, jak i przedsiębiorstw. Cały czas mamy do czynienia z kontynuacją łagodnej - choć zmieniającej się powoli - polityki głównych banków centralnych oraz zawężającymi się spreadami obligacji o podwyższonym ryzyku.

Strefa euro może pochwalić się bardzo dobrą kondycją gospodarczą. Wskaźniki PMI, produkcji przemysłowej, sprzedaży detalicznej oraz oceny nastrojów konsumenckich są na rekordowo wysokich poziomach. Publikacja dobrych wstępnych danych o PKB w drugim kwartale w strefie euro (2,1% r/r) potwierdza cykliczne ożywienie gospodarcze. Rynki wyceniły już słowa ?M. Draghiego o stopniowym odchodzeniu od bardzo łagodnej polityki pieniężnej, ?co skutkowało utrzymaniem się na wyższym poziomie rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych strefy euro. Pomimo tonowania nastrojów przez EBC, analitycy spodziewają się do końca roku zakomunikowania normalizacji polityki monetarnej.

Rentowność US Treasuries pozostała w lipcu bez zmian, wykazując jedynie niewielką?zmienność w trakcie miesiąca.

Rentowności polskich 10-letnich obligacji skarbowych były dość zmienne. Z poziomu około 3,29% wzrosły na początku lipca do poziomu ok. 3,41%, aby w środku miesiąca spaść ?do poziomu 3,25% i zakończyć go w okolicach 3,36%. Zachowanie polskich obligacji podążało ?za trendami na rynku długu w USA i Niemczech. Złoty w lipcu umocnił się do dolara o 4%. Bez większych zmian zachowywał się kurs EUR/PLN. Kurs USD/PLN wyniósł na koniec miesiąca 3,60 zł, a EUR/PLN 4,25 zł.

Lipiec był miesiącem, w którym nie było nowej podaży obligacji skarbowych, w związku z tym trzeci kwartał tego roku będzie rekordowo mało aktywny na polskim rynku długu.

Udane I półrocze 2017

Inwestorzy mają za sobą bardzo udane półrocze na giełdach. W ujęciu dolarowym globalny MSCI ACWI wzrósł o 10,3%, EuroStox50 o 13,2%, S&P500 o 8,2%, japoński Nikkei225 ?o 8,8%. Najlepszy okazał się indeks krajów rozwijających się MSCI Emerging Markets, który wzrósł aż o 17,2%. Spore znaczenie dla stóp zwrotu miały waluty, a w szczególności osłabienie dolara do większości walut. Do EUR dolar osłabił się o 8,6%, a do koszyka walut emerging markets (krajów rozwijających się) o prawie 10%. Co oznacza, że inwestor amerykański miał o tyle wyższą stopę zwrotu inwestując lokalnie na tych rynkach.

Czerwiec był miesiącem konsolidacji. Większość indeksów nie zanotowała zmienności większej niż 2%. Najsłabsze były rynki europejskie (to efekt konsolidacji i odreagowania po mocnym maju i zwycięstwie E. Macrona we Francji) oraz angielski (po nieudanych dla partii rządzącej wyborach w UK). Po dodatniej stronie skali znalazły się rynki amerykańskie, Emerging Markets ?i rynek japoński.

Dla rynków jedną z najistotniejszych debat jest ta dotycząca inflacji (bądź jej braku). Rentowności obligacji w pierwszej połowie 2017 wyhamowały wzrosty z końca 2016 roku ?i zaczęły poruszać się w trendzie bocznym bądź spadać. Wyższe rentowności mogą wskazywać na silniejszą gospodarkę, a co za tym idzie inflację. Jest to wspierające dla rynku akcji, gdyż tym samym mogłyby rosnąć przychody i zyski spółek. Wzrost gospodarczy się utrzymuje, rosną zyski spółek, a wspomniane rentowności obligacji mocno wzrosły pod koniec czerwca. To wszystko pozwala wciąż optymistycznie patrzeć na indeksy giełdowe.

Na rynku surowców największym przegranym w skali półrocza i czerwca okazała się ropa. Początek roku to wysokie ceny tego surowca, po deklaracjach i pierwszych ruchach OPEC w kierunku skoordynowanego obniżenia wydobycia. Jednak niektóre kraje nie dostosowały się w pełni do zaleceń. Dodatkowo w USA zaczęło znów rosnąć wydobycie. W efekcie cena ropy spadła o 17% ?w pierwszym półroczu roku 2017 oraz o 4,5% w czerwcu.

Region też na zielono...

Pierwsze półrocze roku 2017 było najlepszym od wielu lat dla inwestujących w regionie. Tamtejsze indeksy odnotowały wzrosty w USD od 20% do prawie 30%. Po bardzo słabym 2016 roku, mocno odbił indeks giełdy w Stambule. Obniżka ratingu w styczniu, od ostatniej agencji Fitch wyznaczyła lokalny dołek na tamtejszym rynku. Mocne okazały się także pozostałe giełdy regionu wskutek wyraźnie poprawiających się danych makro, a co za tym idzie lepszych wyników finansowych spółek.

Czerwiec również przyniósł wzrosty na rynkach. Jedynym wyjątkiem był rynek czeski, gdzie po zwiększeniu wymogów kapitałowych przez regulatora (poprzez wzrost bufora antycyklicznego do poziomu 1%) słabiej zachowywały się tamtejsze banki. Nie pomogły dobre dane z gospodarki (wzrost PKB przyspieszył z 2,0% w czwartym kwartale 2016, do poziomu 2,9% r/r w pierwszym kwartale 2017 roku).

Sytuacja gospodarcza w regionie ulega wyraźnej poprawie. Wzrost gospodarczy przyspieszył także na Węgrzech. Wzrost PKB w pierwszym kwartale 2017 roku wyniósł 4,2% r/r. Na najwyższym poziomie w historii jest wskaźnik nastrojów ekonomicznych (ESI). Inny wyprzedzający wskaźnik, PMI, przekroczył poziom 60 pkt i wyniósł w czerwcu rekordowe 62,1 pkt.

Po referendum w sprawie wprowadzenia systemu prezydenckiego uspokoiła i zaczęła poprawiać się również sytuacja w Turcji. PKB za pierwszy kwartał wzrósł tu o mocne 5,0% r/r, wyraźnie bijąc oczekiwania analityków zakładających wzrost maksymalnie o 3,5% r/r. Pomaga mocna konsumpcja oraz istotny wzrost wydatków rządowych. Problemem jest cały czas wysoka inflacja. Jednak ostatni czerwcowy odczyt był trochę niższy od oczekiwań (spadek z 11,7% do 10,9% r/r). Wyraźnie przyspiesza akcja kredytowa (dzięki rządowemu programowi wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw), wskaźnik PMI dla Turcji już 4. miesiąc z rzędu jest powyżej 50 pkt (ostatni odczyt to 54,7 pkt).

Rynek polski

Za inwestorami pierwsze półrocze 2017 roku. Niezmiernie udane dla posiadaczy akcji, ponieważ wszystkie główne indeksy warszawskiego parkietu zakończyły ten 6-miesięczny okres wyraźnymi wzrostami. Indeks szerokiego rynku WIG wzrósł o 17,9% napędzany spółkami blue-chips (ich indeks WIG20 zwyżkował od początku roku o 18,1%). Nieco słabiej wygląda na tym tle statystyka spółek o średniej kapitalizacji - indeks mWIG40 wzrósł o 16,4%. Mniejszym zainteresowaniem inwestorów cieszyły się spółki o małej kapitalizacji (sWIG80, zyskał od początku roku 12,7%). Warto zauważyć, że najmocniej do 6-miesięcznej statystyki przyczyniły się spółki, które są największymi komponentami indeksu WIG, tj. PKN Orlen (wzrost o 31,2%), PKO (wzrost o 22,5%) oraz PZU (wzrost o 34,3%). Wskazuje to także na wysoką aktywność zagranicznych inwestorów na polskim parkiecie w pierwszym półroczu. W ujęciu dolarowym, indeks WIG zamknął ten okres z blisko 33% wzrostem!

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

W czerwcu wyniki indeksów były mieszane, choć dobrze oddają statystykę całego półrocza. Gorzej zachowywały się małe spółki (indeks sWIG80 spadł o 0,9%), z kolei średnie oraz duże lepiej (mWIG40 wzrósł o 2,3%, WIG20 o 0,8%). Dzięki temu indeks WIG zakończył czerwiec 1,5% wzrostem.

Ważnym wydarzeniem czerwca były zmiany kadrowe na stanowiskach menedżerskich Alior Banku oraz banku Pekao. W pierwszym przypadku, założyciel banku, Wojciech Sobieraj, poinformował, że nie będzie ubiegał się o stanowisko prezesa w kolejnej kadencji. Na stanowisku zastąpi go najprawdopodobniej Michał Jan Chyczewski. Z kolei w banku Pekao, Rada Nadzorcza odwołała jednego z najbardziej doświadczonych menedżerów bankowych w Polsce, Luigiego Lovaglio. Nowym prezesem Pekao zostanie najprawdopodobniej pan Michał Krupiński, były prezes PZU. Akcje obu banków zachowywały się w czerwcu gorzej od subindeksu WIG-Banki (spadek o 2,1%), spadając ?o odpowiednio 9,5% oraz 3,1%.

W przeciwieństwie do sektora bankowego, w czerwcu bardzo dobrze zachowywał się sektor energetyczny (subindeks WIG-Energetyka wzrósł o 9,9%), na czele z Eneą (wzrost o 18,2%), PGE (wzrost o 10,9%) i Tauronem (wzrost o 11,2%). Lepsze zachowanie się sektora można z jednej strony interpretować jako wynik wzrostu cen węgla energetycznego w minionym miesiącu, z drugiej strony jako wynik braku negatywnych zaskoczeń w kontekście wypłacanych dywidend.

Dobra koniunktura na GPW zachęca coraz większą rzeszę spółek do wejścia na rodzimy parkiet. ?W czerwcu debiutował producent telefonów Maxcom, a w lipcu do giełdowego debiutu przymierzają się dwie kolejne firmy: Play Communications oraz Getback.

Rynek długu

Relatywnie słaby czerwiec zakończył półrocze dobrych wyników na globalnym rynku obligacji skarbowych i korporacyjnych. W pierwszym półroczu 2017 r. stopa zwrotu z indeksu obligacji korporacyjnych o wysokim ryzyku (ML Global High Yield) wyniosła 4,9%, a w samym czerwcu 0,1%. Ponadto, zyskiwały zarówno obligacje krajów rozwijających się, jak i rynków rozwiniętych, po części ze względu na kontynuację łagodnej polityki głównych banków centralnych oraz lepszą koniunkturę w gospodarce światowej.

Strefa euro wciąż może pochwalić się umiarkowanym tempem ekspansji gospodarczej. Inwestorzy spodziewają się zmiany polityki EBC i powolną normalizację polityki monetarnej. Rynki niezwykle jastrzębio zareagowały na czerwcowe słowa M. Draghiego o odchodzeniu od bardzo łagodnego podejścia do polityki pieniężnej. Zaskutkowało to wzrostem rentowności (czyli spadkiem cen) obligacji skarbowych strefy euro.

Pomimo nadal niewielkiej inflacji (wzrost do 1,5% r/r w czerwcu z 1,4% r/r w maju) ryzyko deflacyjne minęło. Będzie to wspierać oczekiwania na zaostrzanie stanowiska EBC oraz ciążyć na inwestycjach w obligacje skarbowe. Rentowność niemieckiego Bunda przez większość czerwca utrzymywała się w zakresie 0,23-0,29%, kończąc miesiąc na poziomie 0,46%.

W Stanach Zjednoczonych najważniejszym wydarzeniem w kalendarzu publikacji makro była oczekiwana przez rynek decyzja FED-u o podniesieniu stóp procentowych o 25 pb. oraz rewizja danych o dynamice PKB za pierwszy kwartał - z poziomu 1,2% k/k do 1,4% k/k.

W czerwcu rentowność US Treasuries wzrosła o 10 pb. Jednak podobnie jak w maju wykazywała ona dużą zmienność w całym miesiącu, spadając w trakcie do 2,14% vs. 2,30% na koniec miesiąca.

Optymizmu ciąg dalszy...

Maj był kolejnym udanym miesiącem dla posiadaczy akcji. Zagregowany indeks akcji światowych MSCI ACWI zyskał 1,9% w USD, powiększając stopę zwrotu liczoną od początku roku do blisko 10%. Jeszcze lepiej prezentowały się rynki wschodzące ze stopą zwrotu z indeksu MSCI EM na poziomie 2,8% (YTD 16,6%).

Na początku miesiąca wsparciem dla rynków było oczekiwanie na wynik drugiej tury wyborów prezydenckich we Francji, w której zgodnie z oczekiwaniami zwyciężył Emmanuel Macron. Spadek ryzyka politycznego był jednak chwilowy, gdyż pod koniec maja rynkom znów zaczęły ciążyć obawy o sytuację w Europie w związku z niepewnością o wynik przedterminowych wyborów parlamentarnych w Wielkiej Brytanii, możliwymi przedterminowymi wyborami we Włoszech czy zamieszaniem wokół greckiego programu pomocy. W skali miesiąca jednym z najlepszych indeksów giełdowych w Europie był londyński FTSE 100, który zyskał 4,4% w lokalnej walucie.

Amerykańskie indeksy giełdowe w maju wyznaczyły kolejne historyczne szczyty. Indeks S&P 500 zyskał 1,2% (YTD 7,7%). Warto zauważyć, że w trakcie miesiąca indeks zmienności VIX zwany "indeksem strachu” znalazł się na najniższym poziomie od grudnia 1993 roku. W drugiej połowie maja dobre nastroje na giełdach chwilowo pogorszyły kontrowersje wokół prezydenta Stanów Zjednoczonych. W efekcie zamieszania związanego z działaniami Donalda Trumpa wzrosły obawy o możliwość realizacji jego planu gospodarczego. Po tych doniesieniach zza oceanu dolar pozostał pod presją, a kurs EUR/USD osiągnął najwyższy poziom od momentu wyboru D. Trumpa na prezydenta USA w listopadzie.

Na rynku surowców ceny ropy naftowej Brent spadły w maju o 3% kończąc miesiąc na poziomie 50,8 USD za baryłkę. W trakcie miesiąca ceny "czarnego złota" rosły wspierane spekulacjami, że OPEC może przedłużyć ograniczenie produkcji surowca. Ostateczna decyzja w tej sprawie została podjęta 25 maja, po czym inwestorzy przeszli do realizacji zysków.

Region też na zielono...

Maj był kolejnym dobrym miesiącem dla inwestujących w regionie. Najmocniej rósł rynek węgierski, w dużej mierze dzięki mocnemu zachowaniu się kursu banku OTP oraz rafinerii MOL. Opublikowane wyniki finansowe za 1 kwartał banku były lepsze od oczekiwań na zysku netto o ponad 20%, głównie na niższych odpisach na złe kredyty. Dobre wyniki zaprezentował również MOL. W dalszym ciągu rośnie wskaźnik nastrojów ekonomicznych na Węgrzech. Wzrósł do poziomu 117,1 w maju. To najwyższy odczyt od 15 lat.

Dobrze należy także ocenić sezon wyników za 1 kwartał w Turcji. Banki były średnio lepsze od konsensusu rynkowego o 10%, spółki spoza sektora bankowego operacyjnie przebiły oczekiwania o około 13%. Daje to pole do rewizji prognoz analityków w górę, czemu dodatkowo powinna sprzyjać przyspieszająca gospodarka. Wskaźnik PMI przyspieszył wyraźnie do poziomu 53,5 pkt. To najwyższy odczyt od grudnia 2013. Problemem w Turcji jest za to ciągle wysoka inflacja. Ostatni odczyt majowy wyniósł aż 11,72% r/r, ale w kolejnych miesiącach powinien się zacząć obniżać.

Rynek polski

W odróżnieniu do wielu światowych parkietów, warszawska giełda znalazła się w maju pod presją sprzedających. Indeks WIG stracił w skali miesiąca 2,5%, ciągnięty w dół przede wszystkim przez wyniki dużych spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 (-4%). Relatywnie lepiej zachowywały się spółki z indeksów małych i średnich spółek - indeksy mWIG40 oraz sWIG80 spadły w maju o odpowiednio 1,2% oraz 0,5%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Jedynie dwa spośród dwudziestu komponentów indeksu WIG20 zakończyło miesiąc na plusie: bank PKO BP oraz PZU zwiększyły kapitalizację o odpowiednio 3,5% i 3,6%. Zwłaszcza w kontekście ubezpieczyciela, lepsze zachowanie się jego walorów można tłumaczyć dobrymi wynikami za I kwartał roku, ze wzrostem raportowanego wyniku netto o przeszło 90% w ujęciu rok do roku. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że cały sezon wyników za I kwartał roku wypadł okazale, ze wzrostem zagregowanego wyniku netto przekraczającym 40% r/r. "Lokomotywami" dynamik były szczególnie spółki o dużej kapitalizacji - zagregowany wynik netto spółek wchodzących do indeksu WIG20 wzrósł o ponad 66% r/r.

Gorszy miesiąc odnotowały spółki wydobywcze - zarówno KGHM, jak i JSW straciły solidarnie przeszło 14% w skali miesiąca, co było z jednej strony odzwierciedleniem przeceny na światowych rynkach miedzi oraz węgla koksowego, a z drugiej umocnieniem się złotówki względem amerykańskiego dolara. Silny złoty z pewnością nie pomagał również spółkom paliwowym, a uczestnicy rynku postanowili zrealizować zyski generowane od początku roku na walorach PKN, czy Lotos (kapitalizacja w maju w dół o odpowiednio 8,5% i 11%).

Rynek długu

Maj był kolejnym miesiącem zacieśniania się spreadów kredytowych na globalnym rynku obligacji korporacyjnych. Wzrosty, szczególnie w segmencie obligacji high-yield, trwają niemal od roku, co zgodne jest ze światową tendencją ożywienia wzrostu gospodarczego. W maju stopa zwrotu z indeksu globalnych obligacji (ML Global High Yield) wyniosła 0,9%. Niemniej, emitenci z niektórych sektorów pozwolili zarobić nawet 3-4 razy więcej. W Europie, dobrze radzili sobie zwłaszcza emitenci z sektora bankowego, szczególnie we Francji i Hiszpanii oraz z sektorów ochrony zdrowia, handlu detalicznego i budownictwa.

Silne dane gospodarcze ze strefy euro wpływają na normalizację polityki ECB i wzrost rentowności, jednak studzone to jest cały czas zmienną i niską inflacją - wstępny odczyt majowy pokazał spadek inflacji do 1,4% r/r z 1,9% w kwietniu. Gołębie wypowiedzi M. Draghiego stawiają pod znakiem zapytania szybsze tempo normowania polityki ECB, czego domagają się m.in. Niemcy. Rentowność niemieckiego Bunda na początku maja wzrosła w okolice 0,4% i utrzymywała się na tym poziomie przez większość miesiąca, aż zakończyła na poziomie 0,31%.

Rentowność US Treasuries spadła o 8 pb. w maju, ale w ciągu miesiąca wykazywała ona dużą zmienność wzrastając w trakcie do 2,41% vs. 2,20% na koniec miesiąca.

Pozytywna aura podtrzymana

W kwietniu na światowych rynkach utrzymywał się dobry nastrój. Rozwianie niepewności w kwestii wyniku wyborów we Francji i zwycięstwo Emmanuela Macrona zwiększyło apetyt na ryzyko, co przełożyło się na osiągnięcie nowych historycznych szczytów przez wybrane indeksy (m.in. niemiecki DAX czy MSCI World). Zagregowany indeks akcji światowych MSCI ACWI zyskał w kwietniu 1,4% w USD, a jeszcze lepiej prezentowały się rynki wschodzące ze stopą zwrotu z indeksu MSCI EM na poziomie 2,0%.

Wynik pierwszej rundy wyborów we Francji przyniósł wyraźny oddech ulgi na rynkach finansowych, co przełożyło się na znaczne wzrosty na europejskich giełdach, umocnienie euro do dolara, wzrost rentowności obligacji na rynkach bazowych, a spadek na rynkach peryferyjnych. Do drugiej tury przeszli Macron oraz Le Pen przy wysokiej frekwencji wyborczej, a wynik drugiej tury 7 maja był przesądzony (zgodnie z przewidywaniami wygrał Macron). Na Starym Kontynencie rynki żyły też niespodziewaną informacją o przedterminowych wyborach parlamentarnych w Wielkiej Brytanii. Parlament tego kraju poparł wniosek o przeprowadzenie wyborów 8 czerwca.

Wzrosty obserwowaliśmy również za oceanem (w kwietniu indeks S&P500 wzrósł o 0,9%). Wsparciem dla akcji były publikacje kwartalnych wyników finansowych spółek, które w większości przypadków okazały się lepsze od oczekiwań. W ujawnionym opisie dyskusji z marcowego posiedzenia amerykańskich bankierów centralnych pojawiła się kwestia możliwego rozpoczęcia ograniczania bilansu FED-u w tym roku. Co więcej, niektórzy członkowie FOMC zwrócili uwagę na wysokie ceny amerykańskich akcji, co przyczyniło się do przejściowych spadków na Wall Street. W kwietniu uczestnicy rynku oczekiwali także na założenia reformy podatkowej Donalda Trumpa. Niestety brak szczegółów w zakresie planu zmian podatków oraz jego wpływu na budżet USA rozczarował inwestorów.

Na rynku surowców ceny ropy naftowej spadły w skali miesiąca o 3,2%, głównie w reakcji na doniesienia o stopniowo rosnącej produkcji w Stanach Zjednoczonych. Z kolei ceny złota zakończyły miesiąc 1,5% wzrostem. Duży wpływ na notowania miał wzrost awersji do ryzyka w efekcie obaw o sytuację geopolityczną (napięcie związane z konfliktem w Syrii, stosunki dyplomatyczne z Koreą Północną).

Region na zielono...

Kwiecień był również bardzo dobrym miesiącem dla inwestujących w regionie. Jednym z rynków, który się wyróżniał była Turcja. Zgodnie z oczekiwaniami, naród z niewielką przewagą, ale jednak poparł w referendum zmiany w konstytucji wprowadzające system prezydencki. Zgodnie z nimi wzrośnie znacznie rola prezydenta, marginalizując tym samym parlament. W praktyce to "podstemplowanie” obecnej sytuacji, gdzie i tak to prezydent nieformalnie miał decydujący wpływ np. na wybór ministrów, członków Banku Centralnego czy sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Z punktu widzenia inwestorów wydaje się, że niepewność polityczną mamy za sobą. Rynek może skupić się teraz na danych makro i wynikach finansowych spółek za pierwszy kwartał.

Wzrosty nie ominęły także innych giełd. W Czechach i na Węgrzech cały czas utrzymuje się bardzo dobre otoczenie makroekonomiczne. Wskaźniki PMI wynoszą odpowiednio 57,5 dla Czech oraz 55,9 dla Węgier. Najważniejszym wydarzeniem w Czechach była decyzja Banku Centralnego o zakończeniu programu interwencji dla czeskiej korony. Po początkowym umocnieniu o około 3% do euro i kilkudniowej zmienności, kurs ustabilizował się obecnie na niewiele niższym poziomie, niż ten sprzed ogłoszenia tej decyzji. Na Węgrzech ze spółek szczególnie wyróżniał się MOL, który wzrósł w miesiącu o blisko 10%. Pomaga bardzo dobre otoczenie rafineryjne. W Austrii bardzo dobrze zachowywały się spółki przemysłowe, korzystające na globalnym ożywieniu w gospodarce.

Rynek polski

Giełdowe byki nie zwalniają tempa i w kwietniu w dalszym ciągu szturmowały parkiet warszawskiej giełdy. W konsekwencji po udanym pierwszym kwartale, miniony miesiąc przyniósł kolejne zwyżki głównych indeksów. Najkorzystniej przedstawia się statystyka indeksu spółek o dużej kapitalizacji, WIG20, który wzrósł o 9,2% w skali miesiąca, "ciągnąc" tym samym wynik indeksu szerokiego rynku, WIG (+6,4%). Kontrastująco w tym kontekście wygląda indeks sWIG80, skupiający małe spółki, który zamknął kwiecień spadkiem o 0,5%. Indeks mWIG40 wzrósł z kolei o 2,4%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Lokomotywy wzrostu w dużej mierze pozostają te same co w poprzednich miesiącach - m.in. spółki paliwowe, PKN Orlen oraz Grupa Lotos, których kapitalizacja wzrosła w kwietniu o odpowiednio 16% i 10,7%, odzwierciedlając dobre wyniki pierwszego kwartału. Zwłaszcza raport kwartalny drugiej z nich okazał się znacznym, pozytywnym zaskoczeniem dla uczestników rynku. Warto również wspomnieć o zachowaniu się walorów PZU, jako walorów dotychczas pomijanych przez kupujących. Polski potentat ubezpieczeniowy zwiększył w kwietniu kapitalizację o 23%! Nowo powołany prezes podtrzymał dotychczasową politykę dywidendową Spółki. Dodatkowo, dobre zachowanie się akcji PZU można przypisać także oczekiwaniom rynku co do dobrych wyników za pierwszy kwartał roku.

Pozytywnym sygnałem dla rynku jest szerokość strumienia pojawiąjącego się popytu - tylko trzy spółki spośród komponentów indeksu WIG20 (CCC, Tauron, Energa) zakończyły zmagania w kwietniu na minusie (odpowiednio -5,7%, -2,9% oraz -6,3%). Najlepszym komponentem okazało się JSW, którego kapitalizacja wzrosła o blisko 25% - tu z pomocą przyszły czynniki zewnętrzne i lepsze zachowanie się notowań węgla koksującego, który w USD wzrósł w kwietniu o blisko 62%!

Dobre nastroje na rynku akcji sprzyjają rynkowi ofert pierwotnych. W kwietniu na GPW debiutowały akcje kolejnych emitentów: Dino Polska oraz Griffin Premium Real Estate. Akcjonariusze zwłaszcza tej pierwszej Spółki mogą czuć się usatysfakcjonowani debiutem, podczas którego kurs akcji wzrósł względem ceny emisyjnej dla transzy inwestorów indywidualnych o blisko 12%.

Rynek długu

Kwiecień był kolejnym miesiącem zacieśniania się spreadów kredytowych na globalnym rynku obligacji korporacyjnych. Wzrosty (zwłaszcza w segmencie obligacji z wysokim kuponem tzw. high yield) trwają nieprzerwanie niemal od ponad roku. W kwietniu stopa zwrotu z indeksu globalnych obligacji (ML Global High Yield) wyniosła 1,2%. Warto zaznaczyć, że kontrybucja wspomnianego zacieśnienia spreadów stanowiła 0,5 pp. W Europie, dobrze radzili sobie emitenci z sektora bankowego zwłaszcza we Francji, w USA natomiast reprezentanci z sektora dóbr konsumpcyjnych oraz materiałów budowlanych.

Duży wpływ na kontynuację wzrostów na rynku obligacji korporacyjnych miał dobry wynik Emmanuala Macrona w pierwszej turze wyborów we Francji. Był to jednocześnie sygnał do osłabienia się obligacji skarbowych ze względu na spadek awersji do ryzyka. Oprócz tego, sygnałem do osłabienia się obligacji skarbowych był powrót inflacji w strefie euro w okolice 2% po słabszym odczycie w marcu. W efekcie tych wydarzeń rentowność niemieckiego Bunda wzrosła w okolice 0,4% choć jeszcze przed wyborami we Francji była poniżej 0,2%.

W Stanach Zjednoczonych najważniejszym wydarzeniem w kalendarzu publikacji makro był wstępny odczyt dynamiki PKB za pierwszy kwartał. Pomimo oczekiwań niektórych analityków, nie nastąpiła poprawa dynamiki w ujęciu rocznym w porównaniu z czwartym kwartałem 2016. Tempo wzrostu gospodarczego wyniosło 1,9% r/r, a więc nieco mniej niż w poprzednim kwartale (2% r/r) głównie ze względu na spowolnienie konsumpcji. Słabsze dane ze Stanów nie miały jednak dużego wpływu na rentowności amerykańskich dziesięciolatek. Rentowność US Treasuries spadła co prawda o 11 pb. w kwietniu, ale już na początku maja można było obserwować trend wzrostowy ze względu na uspokajające wypowiedzi FED.

Kwartał pod znakiem byka...

Pierwszy kwartał 2017 r. był udanym okresem dla inwestorów giełdowych. Zagregowany indeks akcji światowych MSCI ACWI zyskał od początku roku 6,4% w USD, a jeszcze lepiej prezentowały się rynki wschodzące ze stopą zwrotu na poziomie 11,1%. Popyt na ryzykowne aktywa dominował na rynku także w marcu, który przyniósł kontynuację wzrostów tych indeksów w wysokości odpowiednio 1,0% i 2,3%.

Ważnym wydarzeniem była oczekiwana przez rynek podwyżka stóp procentowych w USA o 25 pb. Po marcowym posiedzeniu FED pojawiły się także jastrzębie komentarze ze strony członków FOMC wskazujące na możliwe więcej niż trzy podwyżki stóp w tym roku. W drugiej połowie miesiąca nastroje rynkowe pogorszyły się w oczekiwaniu na głosowanie w amerykańskim Kongresie dotyczące zmian Obamacare. Wycofanie przez Republikanów projektu reformy systemu opieki medycznej wywołało obawy o skuteczność implementacji programu wyborczego Donalda Trumpa i było powodem realizacji zysków przez posiadaczy akcji oraz dalszego osłabienia dolara. W efekcie indeks S&P500 zakończył miesiąc na niezmienionym poziomie, odnotowując wzrost o 5,5% w I kwartale.

Lepiej na tym tle wyglądały parkiety europejskie. Indeks Euro Stoxx 50 zyskał w marcu 5,5% (6,4% w I kwartale). Impulsem do zwiększenia apetytu na ryzyko była sytuacja na scenie politycznej, gdyż we Francji istotnie spadły szanse na prezydenturę Marine Le Pen, a w wyborach w Holandii doszło do porażki eurosceptyków. EBC zgodnie z oczekiwaniami pozostawił stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Mario Draghi podczas konferencji prasowej powiedział, że jego zdaniem nie ma obecnie potrzeby dalszego luzowania polityki pieniężnej i nie oczekuje on kolejnych obniżek stóp, co pozytywnie przełożyło się na kurs euro.

Pozytywnie w regionie...

Marzec był dobrym miesiącem dla inwestujących na rynkach regionu. Na lekkim plusie zakończył miesiąc rynek turecki. 16 kwietnia odbędzie się referendum w sprawie wprowadzenia w Turcji systemu prezydenckiego. Głos na "TAK" to praktycznie koniec niepewności politycznej (jeden z czynników zachęcających inwestorów do powrotu na ten rynek) i w zasadzie jedynie stempel do obecnej sytuacji, gdzie decydujący głos we wszystkich sprawach i tak ma Prezydent Erdogan. Z drugiej strony, w długim terminie skoncentrowana władza w jednych rękach prowadzi zwykle do większych nieefektywności w gospodarce. Głos na "NIE" rodzi więcej niepewności w krótkim terminie. Warto natomiast zwrócić uwagę, że w końcu zaczyna przyspieszać gospodarka. Wskaźnik wyprzedzający PMI po raz pierwszy od 13 miesięcy przekroczył poziom 50 pkt (odczyt 52,3 vs 49,7 miesiąc wcześniej). Problemem jest ciągle wysoka inflacja, w marcu wyniosła aż 11,3% r/r.

Jednym z mocniejszych rynków w marcu był rynek czeski. Wyraźnie przyspiesza tamtejsza gospodarka. Wzrost PKB w 4Q 2016 wyniósł 2,7% r/r (vs 2,5% r/r w 3 kwartale). Przyspieszenie potwierdzają także mocne dane w styczniu dotyczące sprzedaży detalicznej oraz produkcji przemysłowej. Wzrosty wyniosły odpowiednio 7,7% r/r oraz 9,6% r/r.

Jedynym rynkiem w regionie, który nie wzrósł w marcu był rynek węgierski. Przyczyniło się do tego słabe zachowanie akcji banku OTP. 3% udziału sprzedała Groupama. Negatywnie dokładały się także pomysły regulacyjne mające na celu ograniczenie wysokości marż dla kredytów hipotecznych.

Coraz wyższe wyceny skłaniają dużych akcjonariuszy do zmniejszania swojego zaangażowania. W marcu mieliśmy transakcje sprzedaży 3% akcji Raiffeisen, 3% akcji OTP oraz 7,5% akcji MOL.

To był bardzo dobry kwartał dla rynków regionu. Po słabym 2017 roku, wyraźnie odbił rynek turecki, gdzie większość złych informacji została już zdyskontowana przez rynek (między innymi obniżka ratingu od wszystkich 3 dużych agencji). Poprawiające się wyraźnie dane makro pozwalają rosnąć pozostałym rynkom regionu. Prawie dwucyfrowe wzrosty w USD odnotowały giełdy w Pradze i Wiedniu. Po mocnym poprzednim roku, tym razem nieco słabiej wypadł rynek węgierski.

Rynek polski

Pierwszy kwartał 2017 roku okazał się niezmiernie udany dla uczestników rynku. Główne polskie indeksy zyskały od początku roku w USD (a tak nas postrzegają inwestorzy zagraniczni) od 18% do 21,3%. Nastrojom pomagało z pewnością otoczenie zewnętrzne, a dodatkowym argumentem były oczekiwania co do poprawy tempa wzrostu gospodarczego w Polsce oraz relatywnie gorsze zachowanie się rodzimego parkietu w poprzednich latach.

W miesiącu kończącym kwartał doszło do realizacji części zysków wypracowanych w styczniu i lutym. W PLN indeks szerokiego rynku WIG stracił 0,7%. Ujemną stopę zwrotu w skali miesiąca odnotowały także indeksy WIG20 (także -0,7%) oraz mWIG40 (-2%). Przecenie opierały się małe spółki, których indeks sWIG80 zyskał w marcu aż 3,2%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Pośród spółek dużej kapitalizacji, na uwagę zasługuje zachowanie się w marcu walorów Alior Banku. O ile cały subindeks WIGBanki stracił w skali miesiąca 3,4%, o tyle kapitalizacja Banku wzrosła o 9,3%, czego zasługą były: 1) dobre wyniki za IV kwartał 2016 roku, 2) aktualizacja możliwych do osiągnięcia synergii po przejęciu banku BPH oraz 3) ciepło przyjęta strategia Banku na lata 2017-2020, zakładająca m.in. osiągnięcie wskaźnika ROE w 2020 roku na poziomie 14%.

W dalszym ciągu lokomotywą wzrostów pozostają spółki paliwowe. Zarówno akcje PKN Orlen, jak i Grupy Lotos zyskiwały w marcu (odpowiednio 6,2% oraz 12,3%), podsumowując bardzo dobry kwartał w swoim wydaniu (wzrosty o 17,2% oraz 42,8%) odzwierciedlający wciąż pozytywne otoczenie marż rafineryjnych.

Warto również wyróżnić zachowanie się spółki LPP - najlepszego komponentu indeksu WIG20 w marcu. Akcje odzieżowej spółki zyskały 20% w oczekiwaniu na lepszy miesięczny odczyt odnośnie marcowej sprzedaży. O ile jednak LPP pochwaliło się wzrostem marży brutto na sprzedaży do dawno nie widzianego w marcu poziomu 60%, o tyle wzrost sprzedaży o 12% nie sprostał oczekiwaniom rynku.

Rynek długu

Dane makroekonomiczne ukazujące się w ostatnich tygodniach były wsparciem dla obligacji skarbowych. Pozytywnym zaskoczeniem dla inwestorów mógł być m.in. niski wstępny odczyt inflacji dla strefy euro (1,5% r/r). Na rynkach bazowych, obligacje umocniły się zwłaszcza w drugiej połowie miesiąca. Rentowność dziesięcioletnich US Treasuries nie zmieniła się jednak w stosunku do końca lutego i wyniosła ok. 2,4% . Również w Europie rentowności powróciły do poziomów z końca lutego (np. w przypadku Bunda ok. 0,3%).

Banki centralne (m.in. FED i EBC) potwierdzają, że odczyty makro poprawiają się co w dłuższej perspektywie może być zagrożeniem dla obligacji skarbowych.

W Polsce, dane makroekonomiczne które ukazały się w ostatnich tygodniach sugerują ożywienie wzrostu gospodarczego w kolejnych kwartałach. Przyspieszenie produkcji przemysłowej w pierwszym kwartale (9% r/r w styczniu i 1,2% r/r w lutym) oraz poprawa w zakresie produkcji budowlano-montażowej skłoniła część ekonomistów do zrewidowania swoich prognoz wzrostu PKB na 2017. Pojawiający się trend w poprawie danych zaburzył nieco ostatni odczyt PMI dla przemysłu (spadek z 54,4 pkt. do 53,5 pkt.).

Przez dłuższą część kwartału, rynek obligacji skarbowych znajdował się pod presją sprzedających. Negatywny wpływ na rynek miała pojawiająca się inflacja, która kształtowała także wzrost oczekiwań na podwyżki stóp procentowych. Dopiero w marcu rentowności obligacji zaczęły wyraźnie spadać. W przypadku dziesięciolatek, rentowność spadła z poziomu 3,8% do 3,5%. Wzrosty cen obligacji nabrały tempa w ślad za rynkami bazowymi po gołębim komunikacie FED. Wsparciem dla obligacji były także bardziej stanowcze wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej o pozostawieniu polityki monetarnej bez zmian.

Przy inflacji 2% (ostatni wstępny odczyt GUS, spadek z 2,2% w lutym), realne stopy procentowe pozostają ujemne. Mimo to, rynek spodziewa się utrzymania neutralnego nastawienia RPP także w kolejnych miesiącach.

Zielono aż miło...

Po udanym styczniu luty przyniósł kontynuację dobrych nastrojów na rynkach. Popyt na ryzykowne aktywa przełożył się na wzrost indeksu akcji światowych o 2,6%. Powody do zadowolenia mieli również inwestorzy na rynkach rozwijających się, których indeks MSCI EM w lutym zwiększył swą wartość o 3%. Widoczne w największych gospodarkach świata ożywienie koniunktury gospodarczej i poprawiające się wskaźniki makroekonomiczne zwiększają apetyt inwestorów na ryzyko.

Rynek akcji w Stanach Zjednoczonych znów wyznaczył w lutym nowe historyczne szczyty. Inwestorzy oczekiwali na wystąpienie Donalda Trumpa przed Kongresem, które pomimo braku istotnych i konkretnych informacji dotyczących planu gospodarczego, korzystnie wpłynęło na globalne nastroje. Prezydent USA powtórzył znane z kampanii wyborczej hasła (obniżenie podatków ?i zwiększenie nakładów na infrastrukturę).

Na lutowym posiedzeniu Fed nie zmienił stóp procentowych, ale znajduje się w cyklu zacieśnienia polityki pieniężnej. Ostatnie wypowiedzi członków Rezerwy Federalnej istotnie zwiększyły prawdopodobieństwo podwyżki stóp procentowych na najbliższym, marcowym posiedzeniu. Taki ruch uzasadniają dane makroekonomiczne z USA, które zaskakują na plus. Stopniowo rosną inflacja ?i płace, a "sentyment" gospodarstw domowych i przedsiębiorstw poprawia się.

Pozytywne nastroje były widoczne również w Europie. Indeks Euro Stoxx 50 wzrósł w lutym ?o 2,8%. Na Starym Kontynencie ożywienie gospodarcze też nabiera siły, a solidne wzrosty wstępnych odczytów indeksów aktywności PMI w przemyśle i usługach strefy euro, Niemiec oraz Francji wzmocniły optymizm inwestorów dotyczący tempa wzrostu.

Na rynku surowców miedź zakończyła miesiąc na nieznacznie niższym poziomie (-0,3%) oscylując w okolicy 6.000 USD/t po silnych wzrostach w poprzednich miesiącach. Ropa naftowa podrożała o ok. 1% pomimo wysokiego poziomu zapasów, który negatywnie wpływa na rynek i pomimo działań podejmowanych przez OPEC.

Odbicie w Turcji…

W lutym najmocniejszym rynkiem w regionie był rynek turecki, który w USD wzrósł w miesiącu 5,6%. Obniżka ratingu od ostatniej agencji, jaka Turcję oceniała - agencji Fitch - wyznaczyła lokalny dołek na tamtejszym rynku. Od następnego dnia rynek zaczął wyraźnie odbijać w myśl zasady, że wszystkie najważniejsze negatywne informacje już za nami. Pomagało także relatywnie niższe niż historycznie pozycjonowanie inwestorów w Turcji (niedoważenie Turcji ?w portfelach fund managerów).

Znamy datę referendum w sprawie zmian w konstytucji, mającej zmienić system ?z parlamentarnego na prezydencki. Odbędzie się ono 16 kwietnia. Głos na ,,TAK” to koniec niepewności politycznej (jeden z czynników zachęcających inwestorów do powrotu na ten rynek) ?i w praktyce - jedynie stempel do obecnej sytuacji, gdzie decydujący głos we wszystkich sprawach ?i tak ma prezydent Erdogan. Na gruncie makro obserwujemy lekką poprawę sytuacji. Wskaźnik PMI wzrósł wprawdzie w lutym do poziomu 49,7 (z 48,7), jednak ciągle znajduje się na niskim poziomie.

Na Węgrzech i w Austrii nieco słabsze od oczekiwań wyniki za 4 kwartał podały banki regionalne OTP i Erste Bank. Główne zaskoczenie wynikało z nieco wyższego poziomu rezerw na złe kredyty ?w samym czwartym kwartale. Jeżeli spojrzymy jednak na wyniki całoroczne to są one rekordowe. ?W przypadku Erste to najwyższy poziom zysku netto w historii, dla OTP od 8 lat. Pomaga mocne otoczenie gospodarcze na ich najważniejszych rynkach. Odczyty wskaźników PMI na Węgrzech?i w Czechach znajdują się na bardzo wysokich poziomach, odpowiednio 59,5 oraz 57,6 pkt.

Rynek polski

Drugi miesiąc 2017 roku przyniósł kontynuację bardzo dobrych nastrojów na warszawskiej giełdzie. Wszystkie cztery główne indeksy odnotowały pokaźne wzrosty, a siłą napędową rynku okazały się spółki skupione w indeksie blue chipów (WIG20), który wzrósł aż o 6,5%. Niewiele ustępowały mu indeksy małych i średnich spółek - indeks sWIG80 oraz mWIG40 zyskały odpowiednio 3,8% i 4,2%. Indeks szerokiego rynku (WIG) zakończył luty z zyskiem rzędu 5,6%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Poza wciąż pozytywnym otoczeniem zewnętrznym, również lokalne wydarzenia wzmagały apetyt na akcje. Bankom, których subindeks WIGBanki wzrósł o 5,9%, sprzyjała wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego odnośnie frankowiczów, oddalająca widmo rygorystycznej regulacji dla banków w sprawie przewalutowania kredytów. Najlepiej zachowującym się bankiem. spośród znajdujących się w indeksie WIG20 było PKO BP, ze wzrostem o 8,5% w skali miesiąca.

Warto również zwrócić uwagę na zachowanie się spółek rafineryjnych, PKN Orlen oraz Lotosu. Ich kapitalizacja w lutym zyskała odpowiednio 16% oraz 29,2%. Poza zaraportowanymi wciąż dobrymi wynikami za czwarty kwartał 2016 roku, wyobraźnię inwestorów o możliwym połączeniu spółek rozpalił przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów Henryk Kowalczyk. Miałby być to sposób na "zabezpieczenie” udziału Skarbu Państwa w Orlenie. Obecnie SP posiada przeszło 27,5% udziałów w spółce.

Najbliższy miesiąc upłynie pod znakiem publikacji wyników kwartalnych za ostatnie trzy miesiące 2016 roku. Mając na względzie, że od dołka z 18 listopada 2016 roku indeks WIG zyskał przeszło 24%, inwestorzy coraz częściej wypatrują oznak przesilenia na rynku. W tym kontekście, to właśnie ewentualne pozytywne raporty spółek mogą być kontrargumentem dla rozpoczęcia korekty.

Rynek długu

Luty przyniósł odreagowanie na rynku obligacji skarbowych zwłaszcza w Europie. Zyskiwał Bund oraz obligacje niektórych krajów peryferyjnych (np. Włoch czy Portugalii). Dane makroekonomiczne nie miały aż tak dużego wpływu na zmiany rentowności w przeciągu całego miesiąca. Część inwestorów mogła być zaskoczona wysokim wstępnym odczytem inflacji za luty dla strefy euro (2% r/r). Trzeba jednak zaznaczyć, że wzrost cen dotyczył kategorii nie-bazowych, a więc energii i żywności. Inflacja bazowa w strefie euro pozostaje na niskim poziomie 0,9% r/r.

Również inwestujący w obligacje korporacyjne mogli mieć powody do zadowolenia. Indeksy obligacji korporacyjnych rosną nieprzerwanie od początku roku zarówno w USA jak ?i w Europie. W ostatnim miesiącu spread kredytowy zacieśniał się głównie w Stanach. W Europie natomiast, stopa zwrotu z obligacji korporacyjnych była w dużej mierze efektem przesunięcie się krzywej stóp procentowych w dół. Stopa zwrotu z benchmarku Merrill Lynch Euro High Yield BB wyniosła 1,8% YTD w euro.

Hossa trwa...

Inwestorzy giełdowi rozpoczęli 2017 r. w dobrych nastrojach. Zagregowany indeks akcji światowych MSCI ACWI zyskał w styczniu 2,7% w USD. Amerykański rynek akcji osiągnął w tym czasie kolejne rekordowe poziomy (S&P500 +1,8%). Dobrze radziły sobie także rynki rozwijające się mierzone indeksem MSCI EM (+5,4% w USD).

W styczniu inwestorzy wyczekiwali na inauguracyjne przemówienie nowego prezydenta USA. Wystąpienie Donalda Trumpa nie przyniosło szczegółów w zakresie planów gospodarczych, co schłodziło optymizm dotyczący szybkiego wzrostu aktywności ekonomicznej i wpłynęło na osłabienie amerykańskiej waluty. W treści przemówienia dominowały za to znane z kampanii wyborczej zapowiedzi zwiększenia protekcjonizmu gospodarczego oraz ekspansji fiskalnej.

Opublikowane w styczniu w USA dane makroekonomiczne były dobre. W ocenie Rezerwy Federalnej ostatnie odczyty wspierają kontynuację zacieśnienia polityki pieniężnej. Co więcej, szefowa FED Janet Yellen wskazała, że amerykańska gospodarka rozwija się w kierunku, który uzasadnia stopniowe podwyżki stóp procentowych.

Na "Starym Kontynencie" Europejski Bank Centralny pozostawił parametry polityki pieniężnej bez zmian. Szef EBC Mario Draghi ocenił, że ostatnie sygnały o wzroście inflacji nie są wskaźnikiem trwałej tendencji, a czynniki zewnętrzne stanowią ryzyko dla wzrostu gospodarczego. Z kolei Theresa May potwierdziła, że Wielka Brytania będzie chciała opuścić wspólny rynek unijny i zastąpić go umową o wolnym handlu. W praktyce scenariusz ten zakłada dążenie do "twardego” wyjścia z UE, ale ostateczne przyjęcie warunków opuszczenia jej struktur będzie w gestii brytyjskiego Parlamentu. Dodanie tego ostatniego warunku zostało pozytywnie odebrane przez rynek, co widać było po umocnieniu funta.

Na rynku surowców wyróżniała się miedź, która w styczniu podrożała o 8% na fali oczekiwań poprawy popytu przy jednoczesnych możliwych zakłóceniach podaży w największych kopalniach. Z kolei na drugim biegunie znalazły się notowania ropy naftowej, która potaniała w styczniu o 3%. Był to efekt realizacji wcześniejszych zysków po informacjach o zmniejszeniu wydobycia przez kraje OPEC wsparty informacjami o możliwym zwiększeniu produkcji w USA.

Optymizm w regionie...

Początek roku był bardzo udany dla inwestujących w regionie.

Mocny wzrost w walucie lokalnej odnotował indeks turecki. W wyniku dużego osłabienia liry, wzrost w USD czy złotówce nie wygląda już tak okazale (w PLN indeks nawet spadł). Zgodnie z oczekiwaniami rating kraju obniżyła kolejna agencja - tym razem Fitch. Spośród 3 najważniejszych agencji ratingowych (S&P, Fitch, Moody’s) żadna nie ma już w tym momencie ratingu inwestycyjnego dla Turcji. Wydarzenie to było już jednak mocno w cenach i na drugi dzień po ogłoszeniu decyzji indeks zaczął swój rajd w górę. Turecki parlament wyraził zgodę na przeprowadzenie referendum w sprawie zmiany systemu parlamentarnego na prezydencki. Ma ono odbyć się w kwietniu. Głos na ,,TAK” to koniec niepewności politycznej (to czego tak bardzo nie lubią inwestorzy - wtedy następne wybory dopiero w 2019 roku) i w praktyce jedynie stempel do obecnej sytuacji, gdzie decydujący głos we wszystkich sprawach ma Prezydent Erdogan.

Inflacja w Czechach w grudniu wyniosła 2,0% r/r. To cel do którego dąży tamtejszy bank centralny. W połączeniu z poprawiającą się sytuacją makro (np. ostatni odczyt PMI 55,7), niewykluczone, że czeski bank centralny (jako jeden z mechanizmów obrony przed inflacją) zdecyduje się na uwolnienie czeskiej waluty (od listopada 2013 utrzymuje sztywny kurs do euro dokonując zakupów obcych walut z wykorzystaniem korony).

Dobre dano makro na Węgrzech. Sprzedaż detaliczna w listopadzie wzrosła o 4,7% (przyspieszenie vs październik i wyżej od konsensusu 3,8%), niewielki spadek do 4,4% odnotowała stopa bezrobocia (dane za listopad). Styczniowy wskaźnik PMI na wysokim poziomie 56,5 pkt.

Rynek polski

W styczniu panowały bardzo dobre nastroje na warszawskim parkiecie. W zaledwie jeden miesiąc wszystkie główne indeksy odnotowały solidne wzrosty, które nierzadko mogłyby być widziane jako statystyki stóp zwrotu na przestrzeni okresu całego roku. Indeks WIG20 wzrósł o 5,6%, sWIG80 o 7,2%. Indeks spółek średniej wielkości, mWIG40, zwyżkował aż o 10,1%, "ciągnąc" statystykę indeksu szerokiego rynku, WIG, do poziomu +6,7%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Głównym pociągowym zachowania się spółek indeksu WIG20 był KGHM. Kapitalizacja miedziowego konglomeratu wzrosła w minionym miesiącu o 34%(!), głównie w ślad za zwyżką notowań wydobywanego surowca na światowych giełdach (wzrost miedzi o 8% w USD). Entuzjazm inwestorów skierowany był również w stronę sektora bankowego (+9,2% subindeksu WIGBANKI), co można tłumaczyć lepszym od oczekiwań odczytem inflacji w Polsce za miesiąc grudzień. Tym samym pojawiły się pierwsze rozważania o ewentualnej podwyżce stóp procentowych przez RPP w przypadku zachowania tego trendu w publikacjach w kolejnych okresach.

Po przeciwnej stronie rynku znalazły się notowania jednej z gwiazd indeksu WIG20 w 2016 roku, spółki PKN. Kurs jej akcji spadł w styczniu o blisko 5%, a inwestorom nie spodobała się informacja o kupnie przez PERN 4,9% spółki w okresie od sierpnia 2016 roku. Zakup pakietu przez spółkę Skarbu Państwa został odczytany jako zwiększenie ekspozycji PKN na ryzyka polityczne.

Rynek długu

Na rynku obligacji skarbowych, poprzedni miesiąc przyniósł wyhamowanie wzrostów rentowności w USA oraz kontynuację osłabienia obligacji w Europie. Rentowność US Treasuries, która wzrosła znacząco po wyborach prezydenckich, oscylowała w styczniu w okolicy 2,4%. W tym samym czasie, rentowność niemieckiego Bunda wzrosła z 0,2 do 0,4%. Przyczynę takich wzrostów można upatrywać m.in. w pojawiającej się reflacji. Roczna dynamika cen za styczeń podniosła się znacząco, z 1,1% do 1,8%. Większość inwestorów zdaje sobie sprawę z tego, że skok w dynamice CPI to w dużej mierze efekt wzrostów cen energii i tzw. "efekt bazy” będzie wygasał. W kolejnych miesiącach inflacja w strefie euro powinna ustabilizować się na niższym poziomie.

Pomimo mieszanych nastrojów na rynku obligacji skarbowych, na rynku długu korporacyjnego panowała raczej dobra atmosfera. Większy apetyt na ryzyko skutkował zacieśnieniem się spreadu dla globalnych obligacji korporacyjnych. W segmencie High Yield dla obligacji z ratingiem BB, spadek marży kredytowej wyniósł 20 punktów bazowych.

Dobrze zakończony rok…

Grudzień inwestorzy giełdowi zakończyli w dobrych nastrojach i żaden z rynków nie odnotował straty. Najsilniejsze wzrosty miały miejsce w Europie. Czynnikiem powstrzymującym rynki europejskie przed większymi wzrostami po wyborach Donalda Trumpa na prezydenta US było referendum włoskie na początku grudnia (na temat zmian w ustawie zasadniczej). Zgodnie z oczekiwaniami społeczeństwo zagłosowało na "nie". Po dymisji M. Renziego szybko wskazany nastepca zapewnił o ciągłości polityki włoskiej. Oddaliło to perspektywę wcześniejszych wyborów. Dodatkowym czynnikiem wspierającym akcje w Europie było wydłużenie przez ECB programu QE. W połowie miesiąca amerykański FED zgodnie z oczekiwaniami podniósł stopy procentowe o 0,25%. Nie wywołało to przecen na giełdach, gdyż jest to wciąż niski poziom stóp, a podwyżki są spowodowane dobrą sytuacją gospodarczą i rosnącą inflacją.

Również cały rok 2016 należy zaliczyć do udanych dla inwestorów w akcje, choć zmienność w trakcie roku była bardzo duża. Pierwszy kwartał przebiegał pod znakiem spadków cen akcji. Był to efekt zawirowań na rynku chińskim oraz bardzo niskich cen na rynku surowcowym. W drugim kwartale rynek nieco odrobił straty, jednak był hamowany przez oczekiwanie na głosowanie w sprawie "Brexit-u". Po wyjściu z pierwszego szoku po referendum, rynki zaczęły odrabiać straty. W tym samym też czasie rynki obligacji zaczęły wyceniać powrót inflacji na świecie. Odpływy z obligacji powodowały napływ na rynki bardziej ryzykowne tzn. obligacji korporacyjnych oraz akcji. W czwartym kwartale, po wyborze D. Trumpa na prezydenta, rynek skupił się na pozytywnych, pro-wzrostowych zapowiedziach - głównie inwestycjach infrastrukturalnych oraz obniżkach podatków. Wywołało to wzrosty na większości rynków akcyjnych, wspierało oczekiwania wyższej inflacji oraz umocniło USD. Co warte podkreślenia - te ostatnie czynniki negatywnie wpływają na rynki rozwijające się. W efekcie indeks MSCI Emerging Markets "oddał" całą przewagę w stopie zwrotu nad rynkami rozwiniętymi, jaką udało mu się zbudować od początku 2016. Zagregowany indeks akcji światowych - MSCI ACWI zakończył rok stopą zwrotu w wysokości 5,6% w USD.

W perspektywie roku 2017 - pojawiająca się inflacja oraz lepszy wzrost gospodarczy to pozytywy. Oczywiście są też ryzyka: realizacja oczekiwanych obietnic Donalda Trumpa, a w Europie ryzyka polityczne (takie jak wybory we Francji, Holandii oraz Niemczech), rosnące rentowności obligacji, a tym samym - rosnący koszt finansowania dla firm. Jednak rok 2017 zapowiada się dobrze.

Region również na zielono…

Końcówka roku była udana dla wszystkich giełd w regionie. W Turcji mocne osłabienie tureckiej waluty ma swoje przełożenie na pogarszające się dane makroekonomiczne. Wskaźnik nastrojów konsumentów znów znajduje się na bardzo niskim poziomie z lipca, kiedy doszło do próby zamachu stanu. Dużo gorszy od oczekiwań był grudniowy odczyt inflacji (+1,64% m/m vs 0,9% konsensus). Daje to roczny odczyt na poziomie 8,5%, powyżej celu banku centralnego. Wskaźnik wyprzedzający PMI wciąż znajduje się na niskim poziomie 47,7 pkt (spadek z 48,8). Wzrost gospodarczy wyraźnie wyhamowuje. Dlatego rząd ogłosił kolejny program wsparcia, mający na celu pobudzenie akcji kredytowej oraz wspieranie inwestycji poprzez liczne zachęty podatkowe.

Notowaliśmy także kolejne obniżki podatków na Węgrzech. Po zmniejszeniu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) do 9%, węgierski rząd zdecydował się na duże cięcia w podatku VAT na podstawowe artykuły żywnościowe. Ciągle dość mocno wspierane jest także budownictwo mieszkaniowe. Sytuacja fiskalna jest dobra, rok 2016 kraj powinien zamknąć z deficytem na poziomie poniżej 2%. Następne wybory parlamentarne na Węgrzech odbędą się w 2018 roku.

Bardzo dobre było także wykonanie budżetu w Czechach. Rok 2016 uda się zamknąć nadwyżką budżetową w wysokości 60 mld koron vs pierwotne założenie 70 mld koron deficytu.

To był mieszany rok dla giełd w regionie. Duże wzrosty na Węgrzech, symboliczny wzrost w Austrii, spadki w Czechach i w Turcji (głównie przez słabą walutę). Rynek turecki drugi rok z rzędu osiągnął gorsze wyniki niż szeroki rynek krajów rozwijających się. Wpływ na to miało kilka czynników, głównie geopolitycznych. Najważniejszym wydarzeniem roku była lipcowa próba zamachu stanu i przejęcia władzy przez wojsko. Ostatecznie się nie powiodła, ale jej efektem było wprowadzenie stanu wyjątkowego i duża skala zatrzymań i zwolnień, głównie w sektorze publicznym oraz medialnym. Ubiegły rok był niestety także rekordowy jeżeli chodzi o zamachy terrorystyczne, co mocno negatywnie wpływa zwłaszcza na sektor turystyczny. Agencja Moody’s zdecydowała się na obniżenie ratingu Turcji do poziomu poniżej poziomu inwestycyjnego, co spowodowało dalsze osłabienie tureckiej waluty oraz przyspieszenie odpływu kapitału z tamtejszego rynku. Najmocniejszym rynkiem w regionie w 2016 był rynek węgierski. Wzrósł w USD aż o 31%.

Rynek polski

W wyśmienitych nastrojach kończą 2016 rok inwestorzy warszawskiego parkietu. Rajd Świętego Mikołaja nie ominął również GPW, a zwyżka dotyczyła każdego z głównych indeksów. Najwięcej, bo aż 8,3% wzrósł indeks blue chipów, WIG20. Pociągnął on miesięczną statystykę indeksu szerokiego rynku, WIG, który w grudniu wzrósł o 6,4%. Skromniejsze, choć wciąż wysokie stopy zwrotu, odnotowały indeksy mWIG40 oraz sWIG80: odpowiednio 2,7% i 1,8%.

Miniony rok należał do udanych, zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę powszechny pesymizm inwestorów oraz skalę ryzyk politycznych dla rynku kapitałowego możliwych do materializacji, jakie towarzyszyły uczestnikom rynku na przełomie 2015/2016. Roczna stopa zwrotu indeksu WIG na poziomie 11,4% wygląda w tym kontekście imponująco! Warto dodać, że kolejny rok z rzędu in plus wyróżniały się średnie spółki, których indeks, mWIG40, zyskał 18,2%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Po drugiej stronie rynku znalazł się sektor energetyczny oraz bankowy, których subindeksy, bez większej przyczyny, zniżkowały o odpowiednio 6% i 5,5%. W przypadku sektora bankowego warto zwrócić uwagę na sfinalizowanie zakupu przez PKO BP zakupu Raiffeisen-Leasing Polska. Transakcja oznacza, że bank nie wypłaci dywidendy z zysku za ubiegły rok, jak i niepodzielonego zysku z lat ubiegłych.

Brzemię ryzyka politycznego niosły na sobie głównie spółki - komponenty indeksu WIG20, który w ostatecznym rozrachunku kończy jednak rok blisko 5% na plusie, dzięki znakomitemu zachowaniu się w ostatnim kwartale roku. W tym przypadku, z jednej strony, pomocna była poprawa nastrojów na giełdach światowych po wygranej Donalda Trumpa w wyścigu po fotel prezydenta USA. Z drugiej strony, wspomniane wyżej ryzyka polityczne nie zmaterializowały się w najczarniejszym dla rynku scenariuszu. Wystarczy wspomnieć chociażby sierpniową prezentację przez Kancelarię Prezydenta nowej wersji ustawy frankowej, która wywołała euforyczną reakcję na kursach banków w tym miesiącu, czy też zapowiedź wdrożenia łagodniejszej wersji reformy systemu emerytalnego. Dodatkowo, dobre otoczenie zewnętrzne pomagało innym, nie skażonym dotychczas polityką, koniom pociągowym indeksu WIG20: dzięki lepszemu otoczeniu na rynku surowców o 48,7% wzrosła w 2016 roku kapitalizacja KGHM. Z kolei umocnienie się dolara oraz wciąż nie najgorsze otoczenie rafineryjne wspierały zachowanie się kursu PKN, który poszybował w górę o blisko 30% w skali roku. Po drugiej stronie barykady, znalazł się sektor energetyczny (subindeks WIG-energia spadł o 12,9%), który stał się zarówno źródłem finansowania pomocy dla polskich kopalń, jak i bezpośrednio Skarbu Państwa w formie podatku wynikającego z podnoszenia wartości nominalnej kapitału w tych spółkach.

W grudniu, na uwagę zasługuje zawarcie umowy pomiędzy włoskim Unicredit, a PZU (+12,3% w skali miesiąca) działającym w porozumieniu z Polskim Funduszem Rozwoju odnośnie sprzedaży 32,8% udziału w banku Pekao (+6,4%). Tym samym, po 17 latach, Unicredit przestał być inwestorem strategicznym banku.

Dobra końcówka roku nastraja pozytywnie na kolejny rok, choć ryzyka polityczne w ujęciu rok do roku pozostają podobne: zarówno lokalnie w Polsce, jak i w Europie (m.in. wybory prezydenckie, parlamentarne we Francji). Oczekiwana poprawa koniunktury gospodarczej (zwłaszcza od II kwartału roku), silny rynek pracy i konsumpcja powinny wspierać zyski przedsiębiorstw przy jednocześnie umiarkowanych obecnie wycenach indeksu.

W Stanach wzrosty rentowności w ślad za decyzją FED…

W grudniu, amerykańska Rezerwa Federalna, zgodnie z oczekiwaniami podniosła stopy procentowe o 25 pb. Chociaż nie było to zaskoczeniem dla inwestorów to niespodzianką była liczba podwyżek zapowiadanych na przyszły rok (trzy zamiast oczekiwanych dwóch). Perspektywa szybszego tempa normalizacji polityki monetarnej spowodowała kontynuację osłabiania się obligacji skarbowych, głównie w Stanach. US Treasuries zanotowały wzrost rentowności (czyli spadek ceny) o 6 pb (do 2,44%).

Lepiej było w Europie. Rentowność niemieckiego Bunda spadła o 7 pb (do 0,208%). Zyskiwały także obligacje z krajów peryferyjnych: Włoch i Hiszpanii. Ostatnie dane PMI oraz GfK pokazują, że wybory prezydenckie w USA oraz tzw. Brexit nie miały negatywnego wpływu na nastoje europejskich przedsiębiorców. Wątpliwości co do trwałości wzrostu gospodarczego w Europie jednak pozostają. To między innymi z tego powodu Europejski Bank Centralny zdecydował o przedłużeniu programu skupu aktywów.

Pod koniec grudnia w Stanach opublikowano ostateczną dynamikę PKB za trzeci kwartał. Wzrost gospodarczy wyniósł 1,4 % r/r jednak przy dużym jednorazowym wzroście eksportu soi oraz dodatniej kontrybucji zapasów. Choć PKB za czwarty kwartał poznamy dopiero w styczniu 2017, to biorąc pod uwagę dane makroekonomiczne za październik i listopad można stwierdzić, że wzrost koniunktury w 2016 będzie kształtował się między 1,5 a 2% r/r, a więc poniżej pierwotnych założeń FED (2,4 r/r). PKB w 2016 było rozczarowujące nie tylko ze względu na dynamikę, ale także na strukturę. Okazuje się, że motorem wzrostu amerykańskiej gospodarki pozostawała w zasadzie tylko konsumpcja prywatna z dynamiką w okolicach 2,5-3% r/r. "Kulą u nogi" wciąż są słabe inwestycje przedsiębiorstw. Część ekonomistów ma nadzieję, że stymulus fiskalny który zapowiedział Trump zachęci przedsiębiorstwa do inwestowania. Przeszkodą będzie jednak umacniający się dolar oraz wzrost kosztu finansowania (ze względu na wzrost stóp procentowych).

W 2016, najważniejszym czynnikiem kształtującym ceny obligacji było przyspieszenie inflacji pod koniec roku. Odbicie cen surowców oraz perspektywa łagodnej polityki fiskalnej dodatkowo negatywnie wpływały na obligacje skarbowe. W efekcie, obligacje oddały dużą część, bądź cały zysk wypracowany w pierwszej połowie roku. Dla przykładu rentowność amerykańskich US Treasuries wzrosła w ciągu roku o 17,5 pb. Nieco lepiej było w Europie i w Japonii, gdzie rentowność dziesięciolatek spadła o 42 pb. oraz 22 pb. odpowiednio.

Chociaż nastroje na rynku obligacji skarbowych były mieszane, to w przypadku globalnych obligacji korporacyjnych, rok 2016 należy ocenić pozytywnie. Indeks obligacji denominowanych w EUR z segmentu HY dał zarobić 9,07%, jego odpowiednik w USD zyskał 13,22%. Dodatnie stopy zwrotu notowali także inwestorzy kupujący obligacje z ratingiem inwestycyjnym. Indeks tych obligacji denominowany w EUR zyskał 3,32%. Czynnikami które zadecydowały o wzrostach obligacji korporacyjnych były m.in.: relatywnie łagodna polityka monetarna oraz odbicie cen surowców które spowodowało zmniejszenie liczby upadłości w sektorze wydobywczym.

Grudzień nie przyniósł znaczących zmian na polskim rynku obligacji skarbowych. O ile na początku miesiąca nasz dług był nieco mocniejszy dzięki poprawie nastrojów na rynkach bazowych oraz podwyżce perspektywy ratingu Polski przez agencję S&P (rating pozostał bez zmian na poziomie BBB+, perspektywa została podniesiona do stabilnej), to w samej końcówce roku, za sprawą wyższego odczytu inflacji CPI, obligacje wróciły do poziomów z końca listopada. Ostatecznie, na koniec roku rentowność obligacji 10-letnich wyniosła 3,63%, 5-letnich 2,88%, a 2-letnich 2,02%. Złoty umocnił się do euro i do dolara, za które płaciliśmy odpowiednio 4,40 zł i 4,19 zł. Rok 2016 nie był jednak udany dla naszej waluty, przez ostatnie 12 miesięcy złoty osłabił się do euro i dolara o ponad 3% i 6%.

Z perspektywy całego roku inwestorzy na rynku długu nie mają powodów do zadowolenia. Indeks polskich obligacji skarbowych Merrill Lynch Polish Governments (G0PL) zyskał zaledwie 0,2%, a o słabym wyniku zdecydowała przede wszystkim silna przecena po amerykańskich wyborach prezydenckich.

Triumf Donalda Trumpa

Kluczowym wydarzeniem listopada było niespodziewane zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA. Negatywna reakcja rynków finansowych była tylko chwilowa, a inwestorzy szybko skupili się na pozytywnych aspektach propozycji prezydenta-elekta dla gospodarki Stanów Zjednoczonych. Dodatnie stopy zwrotu obserwowaliśmy w krajach rozwiniętych, których indeks MSCI ACWI zyskał w skali miesiąca 0,6% w dolarze. Słabo radziły sobie rynki wschodzące (indeks MSCI EM spadł w listopadzie o 4,7%). Z kolei na rynku walutowym wyraźnie umacniał się dolar, a traciły waluty krajów rozwijających się.

Listopad był zdecydowanie udanym miesiącem na Wall Street. Wprawdzie pierwsza reakcja rynku na wygraną Donalda Trumpa była gwałtowna, ale początkowe osłabienie dolara i znaczne spadki na giełdach zostały bardzo szybko skorygowane. Górę wzięły oczekiwania na stymulację gospodarki wynikającą z cięć podatków i wzrostu wydatków budżetowych nad obawami o wzrost protekcjonizmu w polityce handlowej. Indeks S&P500 zwyżkował w listopadzie o 3,4%, a Dow Jones o 5,4%.

Z uwagi na wybory prezydenckie nieco w cieniu znalazło się posiedzenie Fed, podczas którego zgodnie z oczekiwaniami pozostawiono stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Wygrana Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w pierwszej reakcji spowodowała spadek prawdopodobieństwa podwyżki stóp procentowych w USA nawet poniżej 50%, jednak szybko górę wzięło przekonanie, że plany gospodarcze nowego prezydenta oznaczają wzrost deficytu fiskalnego i inflacji, a więc wyższe, a nie niższe ryzyko zacieśnienia polityki pieniężnej. Obecnie rynek w pełni wycenia podwyżkę stóp w grudniu. Z kolei silniejsze dane makroekonomiczne z USA mogą sugerować szybsze podwyżki przez FOMC w 2017 r.

Surowce dyskontują stimulus

Na fali obietnic prezydenta-elekta o wzroście wydatków na infrastrukturę dobrze radziły sobie surowce, w tym metale przemysłowe. Warto zwrócić uwagę na notowania miedzi, która zdrożała w listopadzie o ponad 20% w dolarze. Zyskiwała również ropa naftowa (+5,2%). Pod koniec miesiąca państwa zrzeszone w OPEC porozumiały się w sprawie ograniczenia wydobycia surowca przez kartel do 32,5 mln baryłek dziennie. Na drugim biegunie znalazło się złoto, które straciło 8% w skali miesiąca.

Rynki rozwijające się pod presją…

Listopad nie był zbyt udany dla rynków rozwijających się. Po dużym wzroście rentowności amerykańskich obligacji skarbowych inwestorzy wycofywali swoje pieniądze z rynków bardziej ryzykownych. Widać to zwłaszcza po osłabianiu się ich walut lokalnych do USD. Mocny spadek zanotowała zwłaszcza turecka Lira, która osłabiła się do dolara w miesiącu o ponad 10%. Spadek waluty ma negatywny wpływ na wskaźnik zaufania konsumentów, który znów jest na niskich poziomach sierpniowych (pierwszy miesiąc po nieudanym zamachu stanu). Na wycofywanie się kapitału z Turcji miały wpływ także wydarzenia polityczne, takie jak rekomendacja parlamentu europejskiego by zamrozić negocjacje w sprawie przystąpienia Turcji do UE (sygnalizujące na wyraźne pogorszenie relacji) oraz dalsze zatrzymania w kraju przeciwników politycznych pod pretekstem kontaktów z organizacjami terrorystycznymi. Łącznie w listopadzie z tureckiego rynku akcji odpłynęło 683 mln USD.

Rynkiem, który zachowywał się relatywnie lepiej był rynek węgierski. Rząd planuje zmniejszyć w 2017 roku podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) do 9%, aby pobudzić wzrost gospodarczy. Gdyby ta zmiana weszła w życie, byłby to najniższy podatek korporacyjny w Unii Europejskiej. Słabiej zachowywał się rynek w Pradze, głównie za sprawą słabego zachowania kursu CEZ, który spadł w miesiącu o 10%.

Rynek polski

W listopadzie warszawska giełda mieniła się kolorem czerwonym. Największe spadki dotknęły spółki o małej kapitalizacji, których indeks, sWIG80, zniżkował o 2,6% w skali miesiąca. Zaledwie o 0,3% zniżkował indeks mWIG40, z kolei indeks skupiający spółki blue chips, WIG20, zanurkował o 0,9%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zakończył miesiąc spadkiem rzędu 1,1%.

Pomimo panujących nie najlepszych nastrojów, kilka spółek pozytywnie zaskoczyło swoim zachowaniem. Zdecydowaną gwiazdą giełdowego parkietu w Polsce był w listopadzie KGHM. Kapitalizacja miedziowego konglomeratu zwiększyła się w minionym miesiącu o blisko 23%, a powodem zwyżek były wzrosty na światowym rynku miedzi oraz umocnienie się amerykańskiego dolara po wygranej batalii Donalda Trumpa w wyścigu po fotel prezydenta Stanów Zjednoczonych.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Po drugiej stronie rynku znalazł się sektor energetyczny oraz bankowy, których subindeksy, bez większej przyczyny, zniżkowały o odpowiednio 6% i 5,5%. W przypadku sektora bankowego warto zwrócić uwagę na sfinalizowanie zakupu przez PKO BP zakupu Raiffeisen-Leasing Polska. Transakcja oznacza, że bank nie wypłaci dywidendy z zysku za ubiegły rok, jak i niepodzielonego zysku z lat ubiegłych.

Wzrosty rentowności

Wybory prezydenckie w USA negatywnie wpłynęły na globalny rynek obligacji skarbowych. Rentowności rosły nie tylko w Stanach ale także w Europie oraz w krajach rozwijających się. Amerykańskie dziesięciolatki miały na koniec listopada rentowność ok. 2,4% podczas gdy miesiąc wcześniej wynosiła ona ok. 1,8%. W tym samym czasie, w Niemczech, rentowność obligacji skarbowych wzrosła z 0,2% do 0,3%.

Za inwestorami fatalny miesiąc na rynku polskich obligacji skarbowych. Rentowność naszych dziesięciolatek wzrosła o 56 punktów bazowych, a więc podobnie jak w przypadku amerykańskich papierów i wyraźnie więcej niż obligacje innych krajów europejskich. Na koniec listopada rentowność obligacji 10-letnich wyniosła 3,65%, 5-letnich 2,88%, a 2-letnich 1,94%. Na mocnych minusach miesiąc kończyły również obligacje zmiennokuponowe, co odbiło się na wynikach funduszy gotówkowych. Także złoty znalazł się pod presją sprzedających. Nasza waluta osłabiła się do euro o 3,3% (kurs na koniec miesiąca: 4,45) i do dolara o 6,8% (kurs: 4,21).

Umocnienie dolara i taniejąca ropa

Październik przyniósł spadki na rynkach rozwiniętych mierzonych indeksem MSCI ACWI (-1,8%). Na tym tle lepiej wypadły rynki rozwijające się, których indeks MSCI EM zakończył miesiąc na symbolicznym plusie (+0,2%). Wzrosty akcji ograniczały umacniający się dolar i taniejąca ropa. Aprecjacji amerykańskiej waluty sprzyjały rosnące oczekiwania, że Rezerwa Federalna może się w grudniu zdecydować na podwyżkę stóp procentowych. W obliczu dostatecznie dobrych danych z gospodarki USA obecnie bardziej prawdopodobny jest scenariusz, że członkowie FOMC będą chcieli zaostrzyć politykę pieniężną jeszcze w tym roku.

Dodatkowo pod koniec miesiąca nastroje na rynkach pogorszyły obawy o wynik wyborów prezydenckich w USA (8 listopada). Patrząc na ostatnie sondaże przewaga kandydatki Demokratów Hillary Clinton nad kandydatem Republikanów Donaldem Trumpem znacząco zmalała. Rosnące szanse na wygraną Donalda Trumpa w wyścigu o urząd prezydenta USA osłabiły dolara.

W Europie sytuacja na giełdach wyglądała nieco lepiej niż w USA. EBC zapowiedział, że nie skończy nagle programu skupu aktywów. Wcześniej pojawiło się sporo medialnych doniesień sugerujących, że Europejski Bank Centralny może ograniczyć trwający program. Podczas konferencji prasowej Mario Draghi stwierdził, że kierunek dla polityki pieniężnej EBC na kolejne miesiące może wyznaczyć dopiero grudniowa aktualizacja prognoz PKB i inflacji.

W oczekiwaniu na decyzję OPEC…

Na rynku surowców spora zmienność była widoczna w notowaniach ropy naftowej. W październiku cena ropy Brent przekroczyła 53 dolary za baryłkę, osiągając najwyższy poziom od roku, na fali informacji, że Rosja wspiera porozumienie OPEC w sprawie zmniejszenia podaży surowca. Wydaje się jednak, że zapowiadane ograniczenie wydobycia może nie nastąpić, a dyskontowane przez rynek fiasko porozumienia przełożyło się na spadek cen "czarnego złota" o ponad 4% w skali miesiąca.

Spokojnie w regionie

Październik był dobrym miesiącem na rynkach CEE. Solidne wzrosty odnotowały rynki węgierski oraz czeski. Duża zmienność widoczna była na rynku tureckim, który ostatecznie zamknął miesiąc także na plusie, odreagowując straty po obniżce ratingu przez agencję Moody’s pod koniec września.

Konsekwencją obniżki ratingu Turcji jest odpływ kapitału z tamtego rynku. Od momentu obniżki inwestorzy sprzedali tureckie obligacje skarbowe za łącznie 665 mln USD. Lira turecka do dolara jest na najniższym poziomie w historii.

W Czechach wskaźnik nastrojów w gospodarce (ESI) wzrósł czwarty miesiąc z rzędu. Jest teraz na najwyższym poziomie od początku roku. Najmocniej w październiku rosły akcje banków oraz spółki energetycznej CEZ (dzięki rosnącym cenom prądu).

Najszybciej rosnącym rynkiem w październiku był rynek węgierski. Podobnie jak na innych rynkach CEE, tu także mocny był sektor bankowy. Do wzrostów dołożyła się także spółka MOL. Pomagał spadek cen ropy oraz opublikowanie nowej strategii. Mniejszy nacisk tym razem ma być położony na akwizycje, a większy na rozwijanie biznesu w obszarach i na rynkach, gdzie spółka notuje przewagi konkurencyjne.

Rynek polski

Październik przyniósł długo wyczekiwaną poprawę nastawienia inwestorów względem spółek o dużej kapitalizacji. Indeks WIG20 wzrósł o 6,2% w skali miesiąca, ciągnąc w górę statystykę indeksu szerokiego rynku WIG, który zwyżkował w minionym miesiącu o 4,4%. Zasłużony odpoczynek stał się udziałem spółek o średniej kapitalizacji, których indeks, mWIG40, zwyżkował o "zaledwie" 2,1%, z kolei indeks sWIG80, skupiający małe spółki, pozostał bez zmian w ujęciu miesięcznym.

Dobra postawa indeksu blue chipów to zasługa przede wszystkim spółek segmentu paliw. Zarówno PKN Orlen, jak i Grupa Lotos pochwaliły się solidnymi wynikami za 3 kwartał roku. Dodatkowo, zachowaniu tychże spółek pomagała poprawa otoczenia rafineryjnego w październiku. W konsekwencji odnotowano wzrosty o przeszło 19% (!) w skali miesiąca.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Prawdziwą gwiazdą października był producent i sprzedawca odzieży, spółka LPP. Komunikując, za miesiąc wrzesień, pierwszą od wielu miesięcy poprawę marżowości biznesu, przy jednoczesnym wzroście sprzedaży w ujęciu rocznym, spółka powróciła do łask inwestorów w wielkim stylu - kapitalizacja właściciela marki Reserved wzrosła w październiku o 49,4%!

Warto również odnotować pokaźne wzrosty walorów PZU (11,7%), jako konsekwencji rozwiania obaw o poziom wypłacanej dywidendy w prezentacji polityki w tym zakresie.

Rynek długu

W reakcji na serię nieco lepszych danych makroekonomicznych (indeksy PMI, zamówienia na dobra trwałego użytku w USA, inflacja w strefie euro i w Stanach Zjednoczonych) inwestorzy sprzedawali obligacje skarbowe.

W USA, ceny konsumpcyjne wzrosły w o 1,5% r/r. W tym samym czasie, inflacja bazowa (czyli wzrost cen we wszystkich kategoriach z wykluczeniem energii i żywności) wyniosła 2,2%. Wobec lepszych odczytów inflacji w USA, rentowność US Treasuries wzrosła o ok. 20 pb. (pod koniec października wynosiła 1,8% wobec 1,6% miesiąc wcześniej). Perspektywa powrotu inflacji do założonego przez FOMC celu (2% dla deflatora konsumpcji) jest szczególnie negatywna dla instrumentów o stałym dochodzie. Wzrost inflacji zmniejsza realną wartość przyszłych dochodów z wypłacanych kuponów oraz zwiększa ryzyko zacieśnienia polityki monetarnej przez bank centralny.

W zakresie obligacji skarbowych spadki dominowały także na rynku europejskim. Niemiecki Bund ma teraz rentowność ok. 0,18% (wobec -0,13% pod koniec zeszłego miesiąca). Nieco lepsze nastroje panowały natomiast na rynku obligacji korporacyjnych. Miesięczna stopa zwrotu dla segmentu high yield wyniosła 0,8%. Spadki zaczęły się dopiero pod koniec miesiąca gdy doszło do nasilenia sprzedaży obligacji skarbowych.

Udane zwieńczenie kwartału (poza Polską...)

Wrzesień przyniósł zwyżki na światowych giełdach, poprawiając bilans udanego dla posiadaczy akcji kwartału. Dodatnie stopy zwrotu obserwowaliśmy w większym stopniu na rynkach rozwijających się, których indeks MSCI EM wzrósł o 1,1% w skali miesiąca. Mniejsza skala wzrostów widoczna była na rynkach rozwiniętych mierzonych indeksem MSCI ACWI (0,4% we wrześniu).

Na ostatnim, wrześniowym posiedzeniu FED pozostawił stopy procentowe w USA na niezmienionym poziomie. Z komunikatu Rezerwy Federalnej płynął wniosek, że czynniki przemawiające za podwyżką stóp uległy wzmocnieniu. Obecnie rynek za bardziej prawdopodobny uważa scenariusz jednej podwyżki stóp procentowych w tym roku. Perspektywa zacieśnienia polityki pieniężnej sprzyja wartości amerykańskiej waluty.

Z kolei w Europie ostatnie posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego rozczarowało inwestorów brakiem decyzji w zakresie dalszego stymulowania gospodarki. W skali miesiąca indeks Euro Stoxx 50 zniżkował o 0,7%. Warto również wspomnieć, że pod koniec września pod presją znalazły się walory Deutsche Banku, któremu grozi kara ze strony Departamentu Sprawiedliwości USA za nieprawidłowości związane ze sprzedażą instrumentów finansowych powiązanych z amerykańskimi kredytami hipotecznymi.

Drożeją ceny surowców...

Na rynku surowców na uwagę zasługuje istotny wzrost cen węgla, który podrożał o 20% we wrześniu, zwiększając swoją wartość o 50% od początku roku. Wrzesień przyniósł także wzrosty cen ropy naftowej (+6,2%), choć w skali kwartału po dużej zmienności jej cena spadła o blisko 2%. Notowaniom czarnego złota pomogło osiągnięte pod koniec września porozumienie OPEC w sprawie ograniczenia produkcji przez kartel, mimo że szczegóły w zakresie cięcia wydobycia przez poszczególne państwa nie zostały jeszcze ustalone.

Spokojnie w regionie

Wrzesień był kolejnym nie najgorszym miesiącem na rynkach regionu. Bardzo dużą zmienność obserwowaliśmy w Turcji. Do czasu obniżki ratingu do poziomu poniżej inwestycyjnego przez agencję Moody’s rynek turecki był jednym z lepiej zachowujących się rynków, rosnąc 5%. Rewizja ratingu sprawiła jednak, że ostatecznie miesiąc zakończył się wynikiem bliskim zeru. Jedyną agencją teraz, która ciągle ocenia Turcję na poziomie inwestycyjnym jest Fitch. Najbliższa rewizja spodziewana jest w październiku.

Czechy zakończyły miesiąc na lekkim plusie. Pomogły bardzo dobre dane makro. Wskaźnik koniunktury gospodarczej (ESI) wzrósł do najwyższego poziomu od 9 miesięcy (106,1 pkt). Wzrósł także wskaźnik PMI z 50,1 do 52,0 pkt. Jednym z ważniejszych wydarzeń w Czechach była kolejna sprzedaż 24,5% pakietu Moneta Money Bank przez GE Capital.

Agencja ratingowa S&P podwyższyła rating Węgier o jeden krok do poziomu inwestycyjnego. Perspektywa jest stabilna. To druga agencja, po Fitch, która zdecydowała się na ten krok. Bardzo mocny jest także wskaźnik PMI na Węgrzech (wzrósł do poziomu 57 pkt)

Rynek polski

Po udanym okresie wakacyjnym, wrzesień przyniósł ochłodzenie nastrojów na warszawskiej giełdzie. Dotyczyło ono jednakże tylko spółek o dużej kapitalizacji. Po raz kolejny indeks WIG20 był zdecydowanym maruderem pośród głównych indeksów, tracąc 4,7% w skali miesiąca i psując tym samym statystykę indeksu WIG: zniżka o 1,8%. W kręgu zainteresowania inwestorów w dalszym ciągu znajdują się małe i średnie spółki, których indeksy sWIG80 oraz mWIG40 zyskały we wrześniu odpowiednio 1,1% i 2,2%. Również w ujęciu od początku roku po trzech kwartałach obraz GPW jest analogiczny do wrześniowego: indeks WIG20 zniżkuje o 8%, z kolei indeksy sWIG80 oraz mWIG40 mogą pochwalić się pokaźną stopą zwrotu rzędu 8,9% i 13%!

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Na zachowanie się indeksu WIG20 ponownie wpływ miała scena polityczna. Inwestorom nie spodobał się pomysł dotyczący podnoszenia wartości nominalnej kapitału w spółkach Skarbu Państwa o 50 mld zł w ciągu 5 lat i konieczność zapłaty ponad 10 mld zł podatku związanego z potencjalnymi operacjami. Szczególnie słabo reagowały kursy PGNiG (-5,3%) oraz spółek energetycznych (subindeks WIG-Energia stracił we wrześniu 8,9%). Tym ostatnim nie pomagały również publikacje aktualizacji strategii (dla Enei, PGE oraz Tauronu), które poza Tauronem miały zbyt ogólnikowy charakter (PGE), jak również wskazywały na zwiększenie intensywności w obszarze nakładów inwestycyjnych (Enea).

Warto również zauważyć słabe zachowanie się walorów Alior Banku (-12,9%). Bank uzyskał wyłączność negocjacyjną na zakup podstawowej działalności bankowej Raiffeisen Bank Polska. Ewentualne porozumienie się stron odnośnie ceny transakcji będzie skutkować koniecznością podwyższenia kapitału Alior Banku - drugiego już w ciągu niespełna roku czasu (poprzednio na przeprowadzenie akwizycji Banku BPH).

Rynek długu

Na globalnym rynku obligacji, wyraźnie zmniejszył się apetyt inwestorów na bardziej ryzykowne aktywa. Takie zachowanie rynków to w dużej mierze efekt rozczarowującego komunikatu po posiedzeniu EBC. Bank Centralny strefy euro jak na razie nie zasygnalizował konieczności wydłużenia programu skupu aktywów, czyli tak zwanego QE. Obligacje korporacyjne z ratingiem inwestycyjnym zakończyły miesiąc minimalnie poniżej zera, a obligacje z segmentu high yield straciły 0,5%. Nieco lepiej zachowywały się natomiast obligacje skarbowe, zwłaszcza te z krajów peryferyjnych (z wyjątkiem Portugalii). Niemiecki bund nadal ma rentowność poniżej zera (-0,1%).

We wrześniu, przy wyższej niż w poprzednich miesiącach zmienności, polskie obligacje skarbowe zachowywały się słabiej od papierów z rynków bazowych. Wzrost awersji do ryzyka sprawił, że rentowność naszych dziesięciolatek wzrosła do poziomu 2,92%. Spadały również ceny obligacji o krótszych terminach do wykupu, rentowności obligacji 5-letnich i 2-letnich na koniec miesiąca wyniosły 2,34% i 1,76%. Kiepski klimat na rynku długu nie przełożył się na notowania złotego, który zyskał do euro i dolara. Kurs EUR/PLN wyniósł 4,30, a USD/PLN 3,82.

Wakacyjne wzrosty

W okresie wakacyjnym na rynkach widoczny był pozytywny nastrój. Sierpień przyniósł wzrosty przede wszystkim na rynkach rozwijających się, których indeks MSCI EM zwyżkował o 2,3%. Z kolei indeks giełd krajów rozwiniętych zakończył miesiąc jedynie na symbolicznym plusie (+0,1% m/m).

Na decyzje inwestorów w dużej mierze wpływały działania banków centralnych. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na decyzję Banku Anglii (BoE), który nie tylko obniżył stopy o 25 pb, ale również zwiększył skalę programu skupu aktywów. BoE zapowiedział, że stopy mogą w przyszłości jeszcze spaść, ale nie poniżej zera. W reakcji na tę decyzję funt stracił na wartości (ale już w drugiej połowie miesiąca umocnił się), a indeksy giełdowe w Europie, szczególnie w Wielkiej Brytanii, wzrosły. W skali miesiąca indeks Euro Stoxx 50 zwyżkował o 1,1%.

Rynki akcji za oceanem w zasadzie pozostały na niezmienionych poziomach w ujęciu miesięcznym. Po wystąpieniu szefowej Amerykańskiego Banku Centralnego na konferencji poświęconej polityce pieniężnej w Jackson Hole znów wzrosło prawdopodobieństwo podwyżek stóp w Stanach Zjednoczonych jeszcze w bieżącym roku. Komentarze Janet Yellen oraz jej zastępcy Stanleya Fischera wskazały na poprawę sytuacji na rynku pracy oraz lepsze perspektywy aktywności gospodarczej i inflacji.

Efekt jastrzębiej interpretacji komunikatów przedstawicieli FED był widoczny na rynku walutowym. Amerykański dolar umocnił się do euro, co pociągnęło w dół notowania surowców. W skali miesiąca miedź potaniała o 6,3%, a złoto o 3,1%.

Spokojnie w regionie

Większość giełd zakończyła miesiąc na lekkich plusach. Jedynym indeksem, który odnotował spadki był rynek w Czechach, głównie za sprawą słabego zachowania się kursu banku Komercni (spadł w miesiącu 13,8%), po tym jak zarząd po wynikach II kwartału zapowiedział obniżenie stopy wypłaty dywidendy.

Jednym z lepszych rynków był z kolei rynek austriacki. Bardzo dobre wyniki za II kwartał potwierdził Erste Bank, dodatkowo wspierany informacją o obniżeniu podatku bankowego w Austrii od przyszłego roku. Ma to dać blisko 100 mln EUR oszczędności. Z banków regionu nie zawiódł także węgierski OTP, notując wynik netto 18% lepszy od oczekiwań, głównie za sprawą niższych odpisów na złe kredyty.

Po nieudanej próbie zamachu stanu w lipcu, sytuacja w Turcji powoli wraca do normy. Zgodnie z oczekiwaniami mamy jednak wyhamowanie wzrostu gospodarczego. Dane odnośnie wzrostu PKB za III kwartał będą wyraźnie gorsze niż w II kwartale. Wskaźnik PMI za sierpień utrzymuje się ciągle na niskim poziomie 47 pkt. Sezon wyników za II kwartał pokazuje, że spółki tureckie dobrze radzą sobie w tym zmiennym otoczeniu. Bardzo dobre wyniki powyżej oczekiwań zanotował zwłaszcza sektor bankowy. Jedyne branże które rozczarowały to sektor lotniczy (oczekiwane) oraz petrochemiczny.

Rynek polski

Wakacyjny okres wypadł niezmiernie udanie dla inwestujących na warszawskiej giełdzie. Po "zielonym” lipcu, również sierpień upłynął pod dyktando giełdowych byków. Indeks WIG zyskał w tym czasie 3,8%, WIG20 1,9%, sWIG80 3,9%, a mWIG40 aż 9,6%!

Wyróżniająca się dobra koniunktura pośród spółek małej i średniej kapitalizacji odzwierciedla zarówno dobry sezon wyników za II kwartał roku dla wielu z nich (m.in. producenci gier, spółki deweloperskie, przemysłowe nastawione na eksport), jak również poprawiające się otoczenie zewnętrzne, w których działają. W tym drugim przypadku dobrym przykładem jest Jastrzębska Spółka Węglowa, której akcje wzrosły w sierpniu o 55%!, co było w znacznej mierze pokłosiem dynamicznego odbicia cen węgla koksowego na globalnym rynku.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Po stronie spółek o dużej kapitalizacji, po raz kolejny w centrum uwagi znalazły się banki. Prezentacja przez Kancelarię Prezydenta nowej wersji ustawy frankowej wywołała euforyczną reakcję na kursach banków (w całym miesiącu subindeks WIGBanki wzrósł o 11,4%). Zakłada ona w pierwszym etapie zwrot spreadów walutowych, a następnie pozostawienie bankom czasu na doprowadzenie do przewalutowania kredytów. Otwartym pytaniem pozostaje poziom zapowiadanego wzrostu wymogów kapitałowych dla banków, który może przyspieszyć proces przewalutowania kredytów.

Rynek długu

Na koniec wakacji, rynek obligacji korporacyjnych znajduje się na tegorocznych maksimach. Spółki ruszyły z nowymi emisjami, tempo jest wyraźnie wyższe niż przed rokiem, zwłaszcza w segmencie obligacji z ratingiem inwestycyjnym. Może to być odpowiedź emitentów na zwiększony popyt po tym jak część obligacji została skupiona przez EBC. Obligacje z ratingiem inwestycyjnym zyskały w sierpniu ok. 0,3%. Dla porównania indeks obligacji korporacyjnych z segmentu High Yield zanotował stopę zwrotu w wysokości 1,3%.

Na rynku polskich obligacji skarbowych niemal przez cały miesiąc utrzymywały się dobre nastroje. Nasze dziesięciolatki znalazły się nawet na najniższym w tym roku poziomie ok. 2,6%. Jednak pod koniec miesiąca, za sprawą wzrostów rentowności na rynkach bazowych, także nasz rynek oddał sporą część zysków. Dodatkowo negatywnie na polskie obligacje wpływały wypowiedzi ze strony agencji Moody’s wskazujące na ryzyko obniżki ratingu podczas przeglądu zaplanowanego na 9 września. Ostatecznie rentowność obligacji 10-letnich na koniec sierpnia wyniosła 2,77%, 5-letnich 2,16%, a 2-letnich 1,64%.

Dobra koniunktura na rynkach

Lipiec przyniósł wzrosty na większości parkietów. Dodatnie stopy zwrotu obserwowaliśmy zarówno w krajach rozwiniętych, których indeks MSCI ACWI zyskał 4,2%, jak i na rynkach wschodzących (indeks MSCI EM wzrósł o 4,7%). Wzrost globalnego apetytu na ryzyko można wiązać przede wszystkim ze spadkiem oczekiwań podwyżek stóp procentowych w USA.

Rynek akcji w Stanach Zjednoczonych wyznaczył w lipcu nowe historyczne szczyty. Na zachowanie inwestorów za oceanem wpływały publikacje wyników kwartalnych spółek, które w większości okazały się lepsze od oczekiwań analityków. Pozytywnie zaskoczyły m.in. Facebook i Apple, których wyniki przebiły prognozy rynku, podczas gdy rozczarowaniem dla inwestorów okazał się raport kwartalny sieci McDonalds.

Pozytywne nastroje były widoczne również w Europie. Indeks Euro Stoxx 50 wzrósł w lipcu o 4,4%. Inwestorzy przestali martwić się o ryzyka związane z Brexitem, które dotąd zmaterializowały się lokalnie w zakresie wpływu na sferę realną np. w niższym indeksie PMI w Wielkiej Brytanii.

W lipcu dobrze zachowywała się także giełda japońska. Indeks Nikkei 225 zyskał 6,4%, ale nadal znajduje się poniżej poziomów z początku roku. Pod koniec miesiąca Bank Japonii rozczarował inwestorów skalą narzędzi użytych w kolejnym ogłoszonym etapie programu luzowania polityki monetarnej, co przełożyło się na umocnienie jena w relacji do amerykańskiej waluty.

Na rynku surowców mocno spadały ceny ropy. W lipcu ropa Brent potaniała o 13,2% m/m. W dalszym ciągu zyskiwało złoto (+2,2%, +27,3% YTD) i miedź (1,7%). Mniejsze oczekiwania na podwyżki stóp procentowych w USA, a co za tym idzie brak presji na umacnianie się dolara, powinny sprzyjać surowcom. Co więcej, słabsza amerykańska waluta zazwyczaj wspiera rynki akcji w krajach rozwijających się.

Spadki w Turcji

Zdecydowanie najsłabszym rynkiem w lipcu był rynek turecki. W połowie miesiąca doszło tam do nieudanej próby zamachu stanu. Efektem tego jest wprowadzenie stanu wyjątkowego i duża skala zatrzymań i zwolnień, głównie w sektorze publicznym. Kluczową kwestią jest obecnie zachowanie agencji ratingowych. Agencja Moody’s zdecydowała się umieścić Turcję na liście krajów z możliwą obniżką ratingu inwestycyjnego w najbliższym czasie. Obniżka ratingu poniżej inwestycyjnego doprowadziłaby zapewne do dalszego osłabienia waluty oraz odpływu kapitału z rynków akcji i obligacji.

Rozpoczęty sezon wyników za 2 kwartał na razie jest dość pozytywny. Średnio 10% "na plusie” na zysku netto zaskakują banki. Głównie za sprawą ciągle niskich rezerw oraz dobrej kontroli kosztów. Mieszane są wyniki z sektora poza finansowego. Poniżej oczekiwań w sektorach telekomunikacyjnym oraz lotniczym. Wciąż bardzo dobre dynamiki r/r notowane są w spółkach przemysłowych.

Najlepszym rynkiem w miesiącu był rynek czeski i austriacki. To za sprawą dużego udziału notowanego tam banku Erste, który podał bardzo dobre wstępne wyniki za drugi kwartał. Ponadto austriacki regulator zdecydował o obniżce podatku bankowego, co ma przynieść roczne oszczędności dla banku w wysokości około 100 mln EUR.

Nieco pogorszyło się za to otoczenie makro w Czechach. Wskaźnik PMI po raz pierwszy od sierpnia 2013 spadł poniżej poziomu 50 pkt (odczyt 49,7). Gorsze są także dane sygnalizujące wyhamowanie tempa wzrostu gospodarczego na Węgrzech. PMI spadł do poziomu 50 pkt, nieco słabsze są również dane majowe: sprzedaż detaliczna +5,7% (vs 5,9% oczekiwania), produkcja przemysłowa +4,2% (vs 5,5% konsensus).

Rynek polski

W lipcu na rodzimym parkiecie widoczna była poprawa nastrojów. Rynek z ulgą przyjął przedstawioną przez rząd koncepcję zwiększenia oszczędności Polaków, która nie zakłada nacjonalizacji Otwartych Funduszy Emerytalnych. Główne indeksy zakończyły miesiąc na plusach. Indeks szerokiego rynku WIG wzrósł o 3,2%. Najmocniejsze okazały się średnie i małe spółki, których indeksy mWIG40 i sWIG80 zwyżkowały odpowiednio o 6,0% i 3,9%. Z kolei indeks spółek o największej kapitalizacji WIG20 odnotował wzrost o 0,5% w skali miesiąca.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Lipiec przyniósł pierwsze publikacje sprawozdań finansowych za II kwartał 2016 roku. Sezon rozpoczął PKN Orlen (-6,7% w lipcu), którego raportowane wyniki okazały się nieco słabsze od konsensusu. Z kolei w opublikowanych dotąd raportach banków zwraca uwagę przede wszystkim poprawa wyniku odsetkowego przy jednocześnie słabszym wyniku prowizyjnym. Na poziomie zysku netto dynamiki są zaburzone przez transakcję Visa, której ujęcie powodowało odchylenia od rynkowego konsensusu. Wybrane dane pokazał także budowlany Budimex, który w pierwszym półroczu na każdym poziomie poprawił wyniki r/r.

Spośród informacji napływających ze spółek na uwagę zasługuje sprzedaż dziesięcioprocentowego pakietu akcji Banku Pekao przez Unicredit. Warta 3,3 mld zł transakcja i pogłoski o możliwym wyjściu włoskiego inwestora z akcjonariatu wywierały presję podażową na akcjach banku. W efekcie kapitalizacja Banku Pekao zmniejszyła się w lipcu o 10%, czyniąc go najsłabszym komponentem indeksu WIG20. Na drugim biegunie znalazły się akcje KGHM, które wzrosły w lipcu o ponad 20%.

Rynek długu

Chociaż największe banki centralne nie zdecydowały się na natychmiastowe łagodzenie polityki monetarnej po referendum w Wielkiej Brytanii to rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych wciąż są na rekordowo niskich poziomach. Rentowność niemieckiego Bunda nadal oscyluje w okolicach -0,1%. Bardziej widoczna korekta nastąpiła jedynie w Japonii. Tamtejszy bank centralny rozczarował inwestorów, symbolicznie tylko zwiększając skup aktywów. To spowodowało wzrost rentowności japońskich dziesięciolatek o 0,2 p.p.

Obligacje korporacyjne w Europie i USA miały pozytywne stopy zwrotu za poprzedni miesiąc. Spready kredytowe spadły (obligacje drożały) głównie w wyniku działania czynników technicznych a nie fundamentalnych. Do najważniejszych czynników technicznych należy trwający skup obligacji korporacyjnych przez EBC. Poza tym inwestorzy chcąc utrzymać dotychczasową stopę zwrotu są zmuszeni do inwestycji w bardziej ryzykownych segmentach, na przykład zwiększają alokację w papiery o niższym ratingu. Całkowita miesięczna stopa zwrotu z indeksu obligacji High Yield wyniosła 2,2%. Dla porównania obligacje z najwyższym ratingiem (powyżej BBB-) dały zarobić niewiele mniej gdyż przyniosły 1,6% zysku.

Największy wpływ na wycenę jednostek funduszy obligacji korporacyjnych w ubiegłym miesiącu miała przecena obligacji tureckich. Obligacje taniały ze względu na wzrost ryzyka politycznego oraz możliwość obniżenia ratingu dla Turcji przez agencję Moody’s. Po kilku dniach spadków sytuacja ustabilizowała się. Inwestorzy powinni liczyć się z tym, że dla obligacji tureckich powrót do poprzednich poziomów to perspektywa raczej kilku miesięcy a nie kilku tygodni.

Brexit...

W minionym miesiącu, na rynku akcji panowała nerwowa atmosfera. Powodem było zapowiedziane na 23 czerwca referendum dotyczące wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Wyceny na światowych parkietach zmieniały się w zależności od wyników pojawiających się sondaży. Ostatecznie, gdy Brytyjczycy opowiedzieli się za wyjściem z Unii, reakcja rynków była jednoznacznie negatywna. Niemiecki indeks DAX zaliczył prawie 6,8% spadku. Nie lepiej było w USA, gdzie indeks największych spółek S&P500 spadł o 3,5%.

Już po dwóch dniach od referendum atmosfera poprawiła się i giełdy powoli zaczęły odrabiać straty. W USA, giełda zakończyła miesiąc niemal na tym samym poziomie co pod koniec maja. Niestety, gorzej było w Europie, Euro Stoxx 50 oraz DAX spadły o około 6%.

Zaskoczeniem dla niektórych mogło być to, że całkiem dobrze radziły sobie rynki wschodzące. Indeks MSCI EM zyskał 3,3%.

Wszystko wskazuje na to, że FED zrezygnuje z podwyżek stóp w kolejnych miesiącach. Oznacza to, że nie powinno być aż tak silnej presji na wzrost dolara czy też spadek cen surowców. Dotychczas były to prawdopodobnie dwa największe czynniki ryzyka dla "emerging markets". Indeks cen surowców Bloomberg Commodities wzrósł o 16% od początku roku. Utrzymanie wzrostów, nawet przy braku umocnienia dolara, będzie jednak trudne ze względu na nadwyżkę w produkcji większości surowców.

Turcja relatywnie mocna

Także rynki CEE po niespodziewanym wyniku referendum w Wielkiej Brytanii nie obroniły się przed przeceną. Relatywnie najlepiej zachowywał się rynek turecki, gdzie zależność gospodarcza od sytuacji w Wielkiej Brytanii jest mniejsza niż w innych krajach regionu. Dodatkowo mieliśmy dwa ważne wydarzenia polityczne. Pierwszym jest normalizacja stosunków turecko-izraelskich. To ważne porozumienie choćby w kwestii potencjalnych dostaw gazu z Izraela do Turcji w przyszłości. Drugim ważnym wydarzeniem jest możliwa poprawa stosunków gospodarczych z Rosją, po tym jak Turcja oficjalnie przeprosiła za incydent z zestrzeleniem samolotu oraz spełniła dwa pozostałe warunki strony rosyjskiej. Jednak wpływ polepszenia stosunków turecko-rosyjskich powinien być bardziej widoczny dopiero w przyszłym roku.

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej może mieć negatywny wpływ na sytuację makro w krajach regionu. Eksport do UK stanowi odpowiednio 3,0% i 4,3% PKB w Czechach i na Węgrzech. Dodatkowo kraje te korzystają ze środków z Unii Europejskiej, które w kolejnej perspektywie mogą się zmniejszyć (obecnie dla Czech to około 3 mld EUR rocznie, Węgier 5,6 mld EUR).

W ujęciu od początku roku najlepiej radził sobie rynek węgierski oraz turecki. Na Węgrzech ciągle mamy powrót inwestorów na rynek, po tym jak rząd zmienił swoje nastawienie na bardziej przyjazne w stosunku do sektora finansowego. Po z kolei bardzo słabym roku 2015, relatywnie lepiej zachowuje się również rynek turecki. Pomagają niskie wyceny w stosunku do innych rynków rozwijających się oraz dobre wyniki finansowe spółek, które radzą sobie bardzo dobrze mimo zmiennego otoczenia.

Rynek polski

Tak jak całe pierwsze półrocze 2016 roku, tak też czerwiec okazał się okresem podwyższonej zmienności na warszawskim parkiecie. Ostatecznie triumf mogą święcić giełdowe niedźwiedzie, niesione na fali negatywnego zaskoczenia wynikami referendum w Wielkiej Brytanii. Na przestrzeni miesiąca wszystkie cztery główne indeksy odnotowały spadki, przy czym największa wyprzedaż sięgnęła spółki o małej kapitalizacji. Indeks sWIG80 spadł o 3,6%, mWIG40 o 2,6%, a indeks WIG20 o 3,2%. Indeks szerokiego rynku WIG zniżkował o 2,4%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

W skali pierwszego półrocza, dla odmiany, to właśnie spółki małej kapitalizacji zachowywały się lepiej, a ich indeks spadł o zaledwie 0,3% od początku roku. Z kolei indeks WIG20 zanurkował aż o 5,8%, a niechęć inwestorów względem spółek o dużej kapitalizacji tłumaczyć można wciąż nie wyjaśnioną sytuacją względem banków (ustawa frankowa), czy też obawami przed zaangażowaniem się spółek energetycznych w pomoc dla polskich kopalń. Subindeksy obu powyższych sektorów (banków, energetyki) nie mogą zaliczyć półrocza do udanych, ze spadkami o odpowiednio 6,6% i 8,4%.

Czerwiec nie był bogaty w informacje napływające ze spółek. Te nieliczne dotyczyły przede wszystkim decyzji zapadających na Walnych Zgromadzeniach Akcjonariuszy. W tym kontekście, warto odnotować zaskakująco niski poziom uchwalonej wypłaty dywidendy w Polskiej Grupie Energetycznej. O ile zarząd rekomendował 0,92 zł na akcję, o tyle właściciele zdecydowali o przeznaczeniu na wypłatę dywidendy jedynie 0,25 zł/akcję, co zostało negatywnie odebrane przez uczestników rynku. W czerwcu walory PGE zniżkowały o przeszło 6%.

Rynek długu

W czerwcu dominował zwiększony popyt na obligacje skarbowe. Większość inwestorów przekonana jest o gotowości banków centralnych do łagodzenia polityki monetarnej. Ma to duży wpływ na wycenę obligacji zwłaszcza w krajach rozwiniętych. W USA, rentowność dziesięcioletnich Treasuries spadła do najniższego poziomu w historii 1,4%. Jeszcze do niedawna, rynek oczekiwał dwóch podwyżek stóp procentowych przez FED w tym roku. Po słabych danych z rynku pracy oraz decyzji obywateli Wielkiej Brytanii o wyjściu z Unii Europejskiej, rynek instrumentów pieniężnych wycenia już większe prawdopodobieństwo cięcia, a nie podniesienia stóp w tym roku. Poza słabszymi danymi z rynku pracy, dodatkowym wsparciem dla obligacji w Stanach są ciągle spadające oczekiwania inflacyjne i to pomimo rosnących cen surowców.

Również w Europie, obligacje skarbowe umacniały się. Rentowność dziesięcioletniego Bunda na koniec miesiąca zeszła poniżej zera do -0,1%. Wzrost cen wspiera trwający skup aktywów, realizowany przez EBC. Spadek wyceny ryzyka kredytowego spowodował także wzrost cen obligacji na peryferiach strefy euro (m.in. w Hiszpanii i Portugalii).

Okres podwyższonej zmienności

Maj przyniósł dużą zmienność na rynkach akcji.

W pierwszej połowie miesiąca rynki spadały wyceniając wyższe prawdopodobieństwo podwyżek stóp procentowych w USA. Wtedy też umacniał się dolar amerykański, co dodatkowo powodowało odpływ kapitału np. z rynków rozwijających się.

W drugiej części miesiąca rynki odrabiały straty. Sprzyjały temu rosnąca cena ropy, za którą rosną globalne oczekiwania inflacyjne. Wyższa inflacja byłaby bardzo dobrą wiadomością dla giełd i całej gospodarki globalnej.

W maju, wg sondaży, spadło prawdopodobieństwo wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, co przyczyniło się do poprawienia nastawienia inwestorów, szczególnie do akcji europejskich.

Dodatkowo, w maju Grecji udało się w końcu porozumieć z kredytodawcami. Przegłosowano w parlamencie potrzebne zmiany i reformy, w zamian latem uruchomiona zostanie kolejna transza finansowania dla Grecji. Łagodne nastawienie polityki monetarnej Europejskiego Banku Centralnego stanowi kolejne wsparcie dla ryzykownych aktywów, szczególnie w Europie.

Dla stóp zwrotu w maju bardzo istotna okazała się waluta. Większe prawdopodobieństwo podwyżek stóp w USA spowodowało, że dolar amerykański umocnił się do koszyka walut o 3%. Bardzo często waluta wpływała na stopę zwrotu z inwestycji zagranicznych.

Mocny dolar spowodował spadek ceny niektórych surowców, np. złota czy miedzi. Fakt, że cena ropy nie spadła w takim otoczeniu pokazuje, że poprawiają się fundamenty dla tego surowca.

W regionie dominował kolor czerwony

Maj był nie najlepszym miesiącem na rynkach CEE. Najsłabszym rynkiem w miesiącu był rynek turecki. Tu do ogólnej niechęci dla rynków rozwijających się, dołożyły się kolejny raz czynniki polityczne. Ze stanowiska Premiera ustąpił Ahmet Davutoglu, którego zastąpił bliski współpracownik Prezydenta Erdogana - Binali Yildirim. Wraz z nim dokonano kilku korekt w składzie rządu, osłabieniu uległa między innymi pozycja dotychczas odpowiedzialnego za reformy Mehmeta Simseka. Najważniejszym obecnie zadaniem nowego gabinetu będzie zmiana konstytucji i ustanowienie systemu prezydenckiego, który zinstytucjonalizuje nieformalną dotąd władzę Prezydenta.

Sukcesem w Czechach zakończyła się oferta publiczna szóstego największego banku w kraju - Moneta Money Bank. 58% udziałów sprzedał General Electric, za które pozyskał ponad 750 mln EUR. To największa oferta publiczna na tamtym rynku od blisko dekady.

Ważnym wydarzeniem na Węgrzech było podniesienie ratingu przez agencję Fitch z poziomu spekulacyjnego do najniższego poziomu inwestycyjnego. Do poprawy obrazu gospodarki węgierskiej dokłada się także prognozowany wzrost gospodarczy, który zdaniem Fitch ma w tym roku wynieść 2,1% r/r, spadające bezrobocie (6 proc.) oraz niska inflacja (0,9 proc.). Pozostałe czołowe agencje ratingowe - Standard & Poor's oraz Moody's - wciąż oceniają Węgry na poziomie spekulacyjnym.

Rynek polski

Zasada "Sell in May and go away" (sprzedawaj w maju i uciekaj) zdecydowanie sprawdziła się w 2016 roku. Główne indeksy warszawskiej giełdy odnotowały straty w maju, a największe spadki dotknęły spółki o dużej kapitalizacji. Ich indek, czyli WIG20 zniżkował o 4,7% w skali miesiąca. Indeks mWIG40 spadł w maju o 3,6%, sWIG80, najmniej, gdyż zaledwie o 0,8%. Indeks szerokiego rynku WIG zakończył miesiąc ze stratą rzędu 3,8%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Za inwestorami sezon wyników kwartalnych, który pomimo pierwszych pozytywnych publikacji okazał się ostatecznie słaby. Oczyszczony o zdarzenia jednorazowe zagregowany wynik ope-racyjny spółek skupionych w indeksie WIG20 spadł o przeszło 22% r/r. Warto zwrócić uwagę na słabe wyniki spółek segmentu energetycznego (zagrego-wany zysk operacyjny zniżkował o 20% r/r) oraz banków, po raz pierwszy będących pod wpływem podatku bankowego (zagregowany zysk netto sektora spadł o ponad 27% r/r). Z drugiej strony, utrzymuje się dobra passa wynikowa spółek-eksporterów, których działalności sprzyja osłabienie się polskiego złotego. W tym gronie na uwagę zasługują m.in. Amica (+6% w maju), czy producent mebli Forte (+2,3%).

Na poziomie korporacyjnym, warto odnotować ponowne uruchomienie realizacji projektu budowy nowego bloku energetycznego w Ostrołęce przez Energę. Spodziewane spore wydatki inwestycyjne, jak również niższa od oczekiwań rynku propozycja wypłaty dywidendy sprowadziła swoistą falę wyprzedaży na akcjach spółki, czyniąc ją najgorszym komponentem spośród spółek znajdujących się w indeksie WIG20 w maju (-20,8%).

Rynek długu

Kluczowym tematem inwestycyjnym w maju na rynkach obligacji była kwestia rozbieżności polityk monetarnych banków centralnych w USA i strefie euro. Zagadnienie to nie jest nowe, jednak po słabszym pierwszym kwartale w gospodarce Stanów Zjednoczonych i przecenie na rynkach finansowych inwestorzy, nieco życzeniowo, nie dawali wiary, że FED będzie chciał w dalszym ciągu podwyższać w tym roku stopy procentowe. Dopiero publikacja zapisu z dyskusji z kwietniowego posiedzenia komitetu Rezerwy Federalnej, w której ujawniono, że większość członków realnie rozważa podniesienie stóp w czerwcu, podziałała na rynek otrzeźwiająco. W rezultacie rentowności 10-letnich obligacji USA wzrosły w okolice 1,84% niwelując zyski z początku miesiąca.

W tym samym czasie Europejski Bank Centralny kontynuował luźną politykę monetarną, która w czerwcu ma zostać poszerzona o skup obligacji korporacyjnych.

Początek maja był pozytywny dla inwestorów na rynku polskich obligacji skarbowych, których ceny rosły w ślad za umacniającym się długiem na rynkach bazowych. Optymizm wyparował jednak w połowie miesiąca wraz z rosnącym prawdopodobieństwem podwyżki stóp procentowych na najbliższym posiedzeniu FED. Niewiele pomogła decyzja agencji Moody’s o pozostawieniu ratingu Polski bez zmian. Rentowności obligacji 10-letnich wzrosły do poziomu 3,11%, 5-letnich do 2,31%, a 2-letnich do 1,61%.

Ropa motorniczym rynków

Miniony miesiąc przyniósł lekkie wzrosty na większości parkietów na świecie. Indeks akcji zagranicznych MSCI ACWI zyskał 1,3% w dolarze. Na rynkach wschodzących stopa zwrotu wyniosła 0,4%.

Dobra atmosfera panowała na giełdzie w Nowym Jorku, gdzie rozpoczął się sezon wyników. Indeks S&P500 był o krok od rekordowych poziomów z pierwszej połowy 2015 roku. Spośród spółek, które opublikowały już raporty kwartalne, prawie 3/4 pokazała zyski lepsze od oczekiwań analityków.

Nie wszędzie nastroje inwestorów są tak pozytywne. Niepokoić mogą spore spadki na giełdzie w Japonii. Pod koniec miesiąca Bank Japonii rozczarował brakiem decyzji o dalszym łagodzeniu polityki monetarnej. Po wystąpieniu prezesa banku centralnego, giełda w Tokio zareagowała dziennym spadkiem o 3,6%, a jen - umocnieniem wobec dolara aż o 3%.

W ostatnim tygodniu kwietnia zaczęły się ukazywać publikacje dotyczące dynamiki PKB w pierwszym kwartale w największych gospodarkach. W USA, wzrost był zaskakująco niski, wyniósł zaledwie 0,1% kw/kw. Lepsze od oczekiwań były natomiast wyniki w strefie euro. Tu dynamika PKB w pierwszych trzech miesiącach roku wyniosła 0,6% kw/kw, m.in. dzięki silnej dynamice konsumpcji we Francji oraz Hiszpanii.

Na rynku surowców warto odnotować spore wzrosty cen ropy (16,2% m/m do ok. 47$ za baryłkę). Brak porozumienia między największymi eksporterami ropy zszedł na dalszy plan. Główny wpływ na wzrosty miał słaby dolar oraz kolejny spadek produkcji w Stanach, co zostało odebrane jakoś światełko w tunelu do zbilansowania rynku w przyszłości.

Zielono w regionie

Kwiecień był kolejnym dobrym miesiącem dla giełd regionalnych Europy Środkowo - Wschodniej. Powrotowi kapitału na rynki wschodzące pomaga między innymi spadające prawdopodobieństwo podwyżek stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych.

W Turcji, w rozpoczętym właśnie sezonie publikacji wyników dobrze radzą sobie banki. Dzięki dobrej kontroli kosztów oraz niższym rezerwom podają wyniki lepsze od oczekiwań rynkowych. Pozytywem dla sektora są ostatnie odczyty inflacji. W kwietniu w stosunku rocznym wyniosła ona 6,6%. To najniższy poziom od maja 2013 roku. Daje to pole do dalszego luzowania ze strony Banku Centralnego, co powinno przyczynić się do spadków kosztu finansowania i poprawy marż w bankach w kolejnych kwartałach.

Dobre wyniki za I kwartał podały także banki regionalne Komercni oraz Erste Bank. Oba zaskoczyły pozytywnie niższymi rezerwami na złe kredyty oraz podtrzymały swoje oczekiwania całoroczne. Wyższą od oczekiwań dywidendę rekomenduje zarząd spółki CEZ - 40 CZK na akcję co daje jedną z najwyższych stóp dywidendy (9,1%) dla dużych spółek w regionie.

Rynek polski

W kwietniu inwestorzy powrócili do starych przyzwyczajeń - wyprzedawane były spółki dużej kapitalizacji, z kolei relatywnie lepiej zachowywały się akcje spółek małych i średnich. W rezultacie, indeks WIG20 zniżkował o przeszło 5%, ciągnąc za sobą statystykę indeksu szerokiego rynku, WIG (-2,8%). Na przeciwnym biegunie znajdowały się indeksy mWGI40 oraz sWIG80, które zyskały w skali miesiąca odpowiednio 0,1% i 1,2%.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Słabość indeksu blue chipów wynikała przede wszystkim z presji podażowej utrzymującej się na bankach. Subindeks WIGBanki zniżkował w kwietniu o 7,9%. Na rynek powróciły obawy o ostateczny kształt ustawy frankowej. Pojawiły się też pierwsze komentarze odnośnie wpływów z tytułu podatku bankowego. Te ostatnie wskazują na możliwość zmian w sposobie jego poboru tak, aby zwiększyć wartość pobieranej daniny. Na tle sektora, wyraźnie na plus wyróżniały się walory Alior Banku (6,3%), który na początku miesiąca poinformował o podpisanej umowie kupna Banku BPH. Rynek pozytywnie przyjął tę informację, gdyż cena transakcji w stosunku do możliwych do uzyskania efektów synergii wygląda atrakcyjnie.

Za uczestnikami rynku pierwsze publikacje wyników za I kwartał 2016 roku. Napawają one optymizmem, gdyż większość z raportów zaskakuje pozytywnie publikowanymi liczbami. Taka sytuacja miała miejsce chociażby w przypadku budowlanego Budimeksu (+0,5% w kwietniu), czy też Grupy Lotos (6,6%). W przypadku tej drugiej spółki warto odnotować, że po 14 latach z funkcji prezesa spółki odwołany został Pan Paweł Olechnowicz.

Rynek długu

W kwietniu, na uwagę zasługiwały utrzymujące się wzrosty na ryku obligacji korporacyjnych. Obligacje spółek z wysokim ratingiem denominowane w euro przyniosły miesięczną stopę zwrotu w wysokości 0,5% (po uwzględnieniu zabezpieczenia wahań EUR/PLN). Pozytywny impuls dla tej klasy aktywów przyniosło ostatnie posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego.

Poprawa na rynku obligacji korporacyjnych zbiegła się w czasie z częściowym odwrotem inwestorów od obligacji skarbowych (istotnym czynnikiem mógł być spadek awersji do ryzyka oraz wzrost oczekiwań inflacyjnych w związku z odbiciem cen surowców). Rentowności na rynkach bazowych rosły. W Niemczech, dziesięciolatki mają rentowność ok. 0,3% podczas gdy kwiecień rozpoczynały na poziomie ok. 0,1%. Miesięczna stopa zwrotu z indeksu niemieckich skarbówek wyniosła ok -0,5%. Podobną stopę zwrotu uzyskali w poprzednim miesiącu inwestorzy posiadający US Treasuries.

Cała naprzód...

Marzec był udanym miesiącem dla globalnego rynku akcji głównie za sprawą działań EBC oraz wypowiedzi szefowej amerykańskiego FED. Akcje z krajów rozwiniętych zanotowały wzrost o ponad 7%, a MSCI EM zyskał aż 13%.

Głównym wydarzeniem miesiąca było wprowadzenie istotnych zmian do programu skupu aktywów przez Europejski Bank Centralny. Oprócz obniżki stopy depozytowej o 10 punktów bazowych do -0,4%, EBC ogłosił zwiększenie skali miesięcznego skupu aktywów z 60 do 80 mld euro. Poza tym, aktualizacji uległa kompozycja QE. Od kwietnia, EBC skupuje także obligacje korporacyjne z ratingiem powyżej BBB-. Zmiany polityki monetarnej w tak szerokim zakresie nie były oczekiwane przez rynek i spowodowały pozytywną reakcję na wielu parkietach, nie tylko w Europie.

W drugiej połowie miesiąca, dodatkowego wsparcia dostarczyła rynkom Janet Yellen. W swoim wystąpieniu przed Economic Club of New York, szefowa FED podkreśliła, że sytuacja na rynkach międzynarodowych wciąż daleka jest od normalności. W związku z tym należy spodziewać się odejścia od zakładanego tempa zacieśniania polityki monetarnej. Powszechne stało się już mówienie nie o czterech, a o dwóch podwyżkach stóp w tym roku.

Pomimo słabego początku, pierwszy kwartał 2016, można uznać za udany. Poprawa nastrojów związana była z odbiciem cen surowców w lutym. Na koniec kwartału, ceny większości surowców znajdują się powyżej poziomów z początku roku. Dotyczy to m.in. cen ropy (+0,2%) oraz miedzi (+3%).

Ostatnie 3 miesiące były pozytywne dla światowych giełd, zwłaszcza dla rynków wschodzących (MSCI EM wzrósł od początku roku o 5,4%). Niestety, pomimo dalszego łagodzenia polityki monetarnej przez EBC, giełdom europejskim nie udało się wyjść na plus (Euro Stoxx 50 spadł o 8% w pierwszym kwartale).

Zielono w regionie

To był bardzo dobry miesiąc dla giełd regionalnych. Odroczenie podwyżek stóp w Stanach Zjednoczonych znów przyciąga kapitał na rynki CEE.

Mimo kolejnych zamachów terrorystycznych, ciągle mocny jest rynek turecki. Pozytywnie zaskakują ostatnie odczyty makro. CPI za marzec w końcu odnotował spadek m/m (-0,04%) podczas gdy rynek oczekiwał +0,5%. Pozytywnie zaskoczył także odczyt PKB za 4 kwartał, który wyniósł +5,7% r/r. Cały rok 2015 zakończył się na poziomie +4,0% r/r, co należy uznać za bardzo dobry wynik, biorąc pod uwagę niesprzyjające czynniki wewnętrzne (dwukrotne wybory parlamentarne), jak i zewnętrzne. Negatywem pozostaje marcowy spadek wskaźnika PMI ponownie poniżej 50 pkt oraz duży spadek rezerwacji w hotelach, co będzie miało negatywny wpływ na tureckie przychody z turystyki w tym roku.

Rynek węgierski był najmocniejszym rynkiem w marcu. Solidne wzrosty odnotowały kursy rafinerii MOL oraz banku OTP. Pomagały odpowiednio: wzrost cen ropy oraz dobre wyniki finansowe za czwarty kwartał i podtrzymanie mocnych prognoz banku na bieżący i przyszły rok.

Cały pierwszy kwartał należy uznać za udany. Brak podwyżek stóp procentowych w USA spowodował że inwestorzy wrócili na rynki rozwijające się. Największe wzrosty odnotował rynek turecki. Po bardzo słabym 2015 roku, rynkowi pomagały niskie wyceny spółek oraz uspokojenie sytuacji w Syrii.

Rynek polski

Pozytywne nastroje na światowych giełdach znalazły odzwierciedlenie w marcu również na rodzimym parkiecie. Główne indeksy zakończyły miesiąc na wyraźnych plusach (rzędu 4,1-9,5%), dzięki czemu od początku roku każdy z nich odnotował pozytywną stopę zwrotu: indeks mWIG40 zyskuje 1,3%, sWIG80 3%, a prawdziwą siłę pokazuje indeks spółek o dużej kapitalizacji, WIG20, ze wzrostem 7,5%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zyskał w skali kwartału 5,5%.

Marzec był miesiącem kończącym publikacje przez spółki wyników dotyczących 2015 roku. Warto podkreślić, że interpretację wielu z nich utrudniały zdarzenia jednorazowe, przysłaniające nieco kondycję spółek w ostatnim kwartale ubiegłego roku. Tym niemniej, korygując o te właśnie zdarzenia, zagregowany wynik operacyjny spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 wzrósł o 15%, co należy uznać na dobry rezultat. Ciekawą sytuację można zaobserwować w przypadku spółki KGHM, której raportowane wyniki były słabe, m.in. za sprawą odpisów aktywów, jednakże nie przeszkodziło to spółce być jedną z najsilniejszych spółek marca (+12%) i zarazem najlepszym komponentem indeksu WIG20 w I kwartale 2016 roku, z wynikiem +19,9%!

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Na drugim biegunie znaj-dują się Turcja i Grecja. Ta pierwsza straciła w marcu w USD aż -7,3% . Daje o sobie znać ryzyko polityczne oraz pogarszający się obraz makro. IV kwartał pokazał spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego. Wzrost PKB wyniósł w IV kwartale 2,6% r/r, a w całym 2014 roku 2,9%. Wskaźniki wyprzedzające nie pokazują poprawy, wskaźnik PMI spadł kolejny miesiąc z rzędu, z poziomu 49,6 do poziomu 48 pkt.

Kolejny raz mieliśmy do czynienia z dużą zmiennością w Grecji . To najsłabszy rynek w marcu: stracił prawie -12% (-15,6% w USD). Trwające negocjacje między nowym greckim rządem a przedstawicielami krajów strefy euro odnośnie zakładanych reform nadal nie przyniosły oczekiwanego porozumienia.

W całym pierwszym kwartale najsłabszymi rynkami okazały się Grecja, głównie za sprawą słabego marca i trwających negocjacji z UE, oraz Turcja, gdzie rośnie ryzyko polityczne (presja na Bank Centralny i coraz bardziej autorytarne zapędy prezydenta Erdogana), a gospodarka zwalnia . Najsilniejsze były rynki węgierski oraz rosyjski, gdzie mamy do czynienia z odreagowaniem spadków po słabym 2014 roku.

Polska: trzy miesiące wzrostu indeksów

To był bardzo udany pierwszy kwartał roku . Każdy z pierwszych trzech miesięcy zamykał się wzrostami indeksów warszawskiej giełdy, dzięki czemu od początku roku indeks szerokiego rynku WIG wzrósł o 5,2%. Warto zauważyć zainteresowanie inwestorów akcjami spółek o małej i średniej kapitalizacji: indeks sWIG80 zwyżkował od początku roku aż o 11%, a mWIG40 o 7,1%. Gorzej na tym tle wypada indeks blue chipów, WIG20, ze wzrostem rzędu 3,5%.

Podobne tendencje kreują statystykę marca: indeks sWIG80 wzrósł o 1,4%, mWIG40 o 2,1%, z kolei WIG20 jedynie o 1,2%. Indeks WIG zakończył miesiąc z 1,5-procentowym wzrostem.

W minionym miesiącu nastroje uczestników rynku były budowane przede wszystkim kończącym się sezonem wyników kwartalnych spółek . Okazał się on umiarkowanie pozytywny - wyłączając straty spółek rafineryjnych (PKN Orlen, Grupa Lotos) odzwierciedlające spadek cen ropy, zagregowany zysk netto spółek wzrósł w IV kwartale roku o 12% w ujęciu rok do roku. Spośród największych przedsiębiorstw pozytywne wyniki zaprezentowała Energa, co wraz z propozycją wypłaty wyższej od pierwotnych wskazań zarządu dywidendy pchnęło kurs spółki o blisko 11% w górę. Na przeciwnym biegunie znalazły się walory Bogdanki, która zapowiedziała rewizję dotychczasowej polityki dywidendowej w związku z trudną i niepewną sytuacją na rynku węgla. Kurs spółki zniżkował w marcu o blisko 14%.

Dobrą koniunkturę na GPW starają się wykorzystać emitenci . Warto odnotować pierwsze od dłuższego czasu oferty publiczne, jakie pojawiają się na rynku. W marcu sporym zainteresowaniem cieszyła się oferta PE Managers, w przypadku której stopa redukcji zapisów złożonych w transzy inwestorów indywidualnych wyniosła ponad 90%.

Główny gracz na rynku długu: EBC

W marcu, Europejski Bank Centralny rozpoczął realizację nowego programu QE . Był to główny czynnik powodujący wzrost cen obligacji skarbowych krajów z wysokim ratingiem. Zyskiwały przede wszystkim obligacje niemieckie i francuskie, zwłaszcza te z odległym terminem wykupu. Obligacje krajów "peryferyjnych" nie zanotowały aż tak pokaźnych wzrostów, mimo że Włochy czy Hiszpania także uczestniczą w nowym programie. Wydaje się, że pozytywny wpływ QE na te kraje został już zdyskontowany na początku stycznia, po tym jak EBC ujawnił swoje zamiary odnośnie luzowania ilościowego.

Kontynuacja spadku rentowności (a więc wzrostu cen) obligacji niemieckich z pewnością była zaskoczeniem dla wielu inwestorów . 18 punktów bazowych powyżej zera na "dziesięciolatce" oraz ujemne rentowności w przypadku obligacji o krótkich terminach do wykupu świadczą o tym, jak silny jest popyt na niemieckie papiery skarbowe. Wejście EBC w rolę kupującego nie spowodowało jak na razie efektu wypychania i zwiększania ekspozycji inwestorów na bardziej ryzykowne aktywa (np. obligacje korporacyjne).

Powiew optymizmu

W lutym, na rynkach akcji dominowały wyjątkowo zmienne nastroje. Miesiąc rozpoczął się zaczął się bardzo nerwowo. Przeważały spadki, zarówno w krajach rozwiniętych jak i w gospodarkach rozwijających się. Dodatkowo, nastrój napędzała wyraźna wyprzedaż akcji instytucji finansowych. Najmocniej taniały papiery banków, które notowały straty w segmencie bankowości inwestycyjnej (Deutsche Bank, Credit Suisse, BNP Paribas) oraz bankowości korporacyjnej, ze względu na wyższe odpisy na kredytach dla branży wydobywczej (HSBC). W Europie, indeks Europe 600 Banks znalazł się na najniższym poziomie od 2012 roku.

Druga połowa miesiąca przyniosła długo wyczekiwane odbicie. Sygnałem do wzrostów był zestaw dobrych danych makro z USA oraz wzrost cen ropy i miedzi. Dużym wsparciem dla rynków był zwłaszcza ostatni odczyt indeksu aktywności w amerykańskim przemyśle (ISM Manufacturing). Dane zamknęły usta analitykom i inwestorom, którzy przestrzegali przed nadejściem recesji w USA jeszcze w tym roku. Dobre dane ze Stanów minimalnie zwiększają ryzyko podwyżki stóp procentowych przez FED w marcu. Brak podwyżki nadal jest jednak dominującym scenariuszem wśród większości obserwatorów rynku.

Surowce

Na początku lutego, dawała o sobie znać również przecena na rynku surowców. Cena ropy spadła poniżej 30 dolarów za baryłkę. W drugiej połowie miesiąca ceny surowców odbiły na fali spadku awersji do ryzyka. W efekcie, ropa oraz miedź były najmocniejsze od prawie dwóch miesięcy. Warto odnotować, że pomimo trwającej ostatnio fazy "risk-on" (oznaczającej większy popyt na ryzykowne aktywa) dużą popularnością cieszyło się także złoto, a więc aktywo kojarzone raczej z okresami "risk-off" (czyli okresami większego popytu na bezpieczne inwestycje). Wzrosty cen złota (11% w lutym) mogą być kontynuowane w kolejnych tygodniach lecz trzeba pamiętać, że ogranicza je perspektywa mocnego dolara.

Turcja nie zwalnia tempa...

Luty charakteryzowało mieszane zachowanie giełd w regionie. Relatywnie mocny wciąż był rynek turecki. Pomagają dobre wyniki spółek za 4 kwartał 2015. Duża część z nich przewyższa oczekiwania analityków. Jest coraz więcej firm dla których stopy dywidend sięgają od 8-10%, co także świadczy o atrakcyjnych wycenach na tamtejszym rynku.

Słabiej zachowywały się rynek węgierski i czeski. W Czechach największy spadek, ze względu na spadające ceny prądu odnotował koncern CEZ. Na Węgrzech spadek mimo ciągle sprzyjających danych makro. Opublikowany wzrost PKB za 4 kwartał wyniósł 1,0% r/r. Mimo że nie zachwyca to i tak był to odczyt powyżej oczekiwań określonych na poziomie 0,7% r/r. Stopa bezrobocia w styczniu wyniosła 6,2% (niezmieniony poziom w stosunku do grudnia), zaś inflacja 0,9% r/r co sprzyja utrzymywaniu ekspansywnej polityki monetarnej przez tamtejszy Bank Centralny.

Rynek polski

GPW w lutym była jednym z najlepszych parkietów giełdowych na świecie. Świeży powiew optymizmu przełożył się na równomierne wzrosty głównych indeksów, sięgające 2,3-2,9%. Indeks szerokiego rynku, WIG, zyskał w minionym miesiącu 2,6%.

Poprawa globalnych nastrojów na surowcach została odzwierciedlona głównie przez wyniki miedziowego konglome-ratu. Akcje KGHM, ze wzrostem przekraczającym 18% w skali miesiąca, przyczyniły się do wzrostów głównego indeksu.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Jeszcze lepszą statystyką miesiąca może pochwalić się inny z tak zwanych blue chipów, CCC - lepsze od oczekiwań wyniki kwartalne oraz poprawa miesięcznych dynamik sprzedażowych spółki spowodował wzrost kuru spółki o blisko 26%!

W dalszym ciągu polski rynek uważnie obserwowany jest przez potencjalnych inwestorów pod kątem transakcji fuzji i przejęć. W lutym mieliśmy kolejne tego przykłądy - ogłoszenie wezwań do sprzedaży akcji spółki Ferro (+19% w skali miesiąca) oraz DTP (+19%). Warto również podkreślić przejęcie głównego pakietu (blisko 66%), a następnie wezwanie do sprzedaży reszty akcji ogłoszone przez Cyfrowy Polsat w kontekście wyniku Spółki Midas (+16%).

Rynek długu

Podobnie jak na rynku akcji, także na globalnym rynku obligacji nastroje w drugiej połowie miesiąca uległy wyraźnej poprawie. Inwestorzy zwiększyli apetyt na bardziej ryzykowne aktywa. W ostatnich tygodniach lutego i na początku marca rosły obligacje skarbowe krajów peryferyjnych (czyli Włoch, Hiszpanii, Portugalii) oraz umacniały się obligacje korporacyjne, także te z segmentu High Yield.

W lutym optymizm powrócił na polski rynek obligacji skarbowych. Wzrostom cen sprzyjał dobry klimat na rynkach obligacji skarbowych krajów strefy euro. Cała krzywa rentowności przesunęła się wyraźnie w dół. Obligacje 10-letnie zakończyły miesiąc na poziomie rentowności równym 2,96% czyli 18 punktów bazowych niżej niż w styczniu, natomiast rentowność 5-letnich i 2-letnich wyniosła odpowiednio 2,21% i 1,45%.

Nowy rok, a nastroje bez zmian...

Początek roku przyniósł wyraźny wzrost awersji do ryzyka. W dużym stopniu, niepokój inwestorów miał uzasadnienie w słabszych danych napływających z Chin, deprecjacji juana oraz przecenie surowców.

W styczniu, rynek niedźwiedzia (spadek indeksu o 20% od szczytu) zapanował m.in. w Niemczech, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Także w USA, tak słabego początku roku nie pamiętają nawet najstarsi inwestorzy. S&P500 stracił w ciągu dwóch tygodni prawie 8%. W czasie trwającego sezonu publikacji raportów kwartalnych, duża liczba spółek obniżyła swoje prognozy wynikowe na ten rok.

W drugiej połowie miesiąca, na rynek akcji powrócił kolor zielony. Lepsze nastroje utrzymały się pomimo nerwowej reakcji amerykańskiej giełdy na komunikat FED. Z komentarza FOMC wynikało bowiem, że rada obawia się niższej dynamiki wzrostu gospodarczego oraz trudności w osiągnięciu zakładanego celu inflacyjnego. Na najbliższym posiedzeniu Rezerwy Federalnej zostaną przedstawione najnowsze prognozy makro-ekonomiczne. Wtedy też należy oczekiwać bardziej jednoznacznego komunikatu co do dalszych kroków w polityce monetarnej.

Surowce

Nie sposób przejść obojętnie obok tego co działo się na rynku surowców. Ropa naftowa jest najtańsza od ponad dekady. Chociaż średni poziom opłacalności produkcji dla wielu krajów wynosi 30 dolarów, wielu analityków oraz ekonomistów sądzi, że potencjał spadkowy nie jest jeszcze wyczerpany.

Dobre wyniki Turcji

W ślad za innymi rynkami, na giełdach w regionie dominowały spadki. Rynkiem, który zdołał się w styczniu obronić była Turcja. Pomogły wysokie oczekiwania zarządów tureckich banków co do wzrostu zysków w roku 2016. Większość z nich spodziewa się poprawy wyników o około 15-20% rok do roku. Inwestorów zachęcają także niskie wyceny i w dalszym ciągu utrzymujące się duże dyskonto do innych rynków rozwijających się. Po bardzo słabym roku 2015 odpływy portfelowe z tamtejszego rynku akcji wyhamowały.

Duże spadki w ubiegłym miesiącu odnotowała giełda w Wiedniu. Spora część notowanych tam spółek dużą część swojego biznesu prowadzi na rynkach rozwijających się, które w styczniu były pod presją. Mocno spadały zwłaszcza spółki surowcowe oraz spółki silniej uzależnione od sytuacji na rynku rosyjskim.

Ciągle relatywnie mocny jest rynek węgierski oraz czeski, czyli te gdzie sytuacja makroekonomiczna wygląda najbardziej stabilnie. Świadczą o tym chociażby ostatnie wysokie odczyty PMI za styczeń (odpowiednio 53,0 pkt dla Węgier oraz 56,9 pkt dla Czech).

Rynek polski

W styczniu warszawskiej giełdzie nie udało się odciąć od nastrojów na globalnych rynkach. Za inwestorami zatem słaby start roku, bowiem w skali miesiąca główne indeksy straciły po ok. 5%. Coraz bardziej zauważalne jest relatywnie lepsze zachowanie się spółek o dużej kapitalizacji, których indeks WIG20 spadł w styczniu "jedynie" o 4,2%.

Poza czynnikami zewnętrznymi, lokalnie nowy rok przyniósł kontynuację problemów z końca 2015 roku. Na pierwszy plan wysuwa się w tym kontekście oczywiście polityka. Tym razem źródłem pogorszenia nastrojów można doszukiwać się w prezy-denckim projekcie "ustawy frankowej". Strona podażowa (przewaga sprzedających) uwypukliła swoją aktywność i spowodowała, iż subindeks WIGBanki rozpoczął nowy rok od spadku o 6,9%. Po przeci-wnej stronie rynku znalazł się sektor energetyczny (indeks WIG-Energia +3,9%), który stał się beneficjentem zapowiedzi o utrzymaniu przez Skarb Pań-stwa dotychczasowej polityki dywidendowej w spółkach energetycznych.

* Indeks zaufania konsumentów (The Conference Board Consumer Confidence Index) - wskaźnik obliczany na podstawie comiesięcznej ankiety wśród gospodarstw domowych; obejmuje ocenę bieżącej kondycji gospodarstwadomowego oraz oczekiwań co do jej zmiany za 6 miesięcy (rok 1985 = 100).

Niewątpliwym pozytywem stycznia okazała się aktywność inwestorów po stronie rynku fuzji i przejęć. Już na jego początku ogłoszone zostały wezwania na sprzedaż akcji spółek Duon oraz Magellan. To po pierwsze pokazuje atrakcyjność wycen akcji spółek na GPW, a po drugie wskazuje na ciekawe perspektywy rozwoju polskich spółek w ocenie potencjalnych inwestorów, lokujących kapitał w Polsce.

Rynek długu

W styczniu, inwestorzy na rynku obligacji wyraźnie preferowali papiery uznawane za najbezpieczniejsze, a więc obligacje skarbowe krajów wysokorozwiniętych. Rentowność obligacji niemieckich, będąca już i tak na niskim poziomie spadła dodatkowo do zaledwie 0,3%. Silny popyt zdominował także rynek US Treasuries, rentowność amerykańskich dziesięciolatek spadła do 1,9%.

Zachowanie inwestorów było w dużym stopniu podyktowane ostatnimi komunikatami FED oraz EBC. W USA, bank centralny zdecydował pozostawić stopę referencyjną bez zmian potwierdzając jednocześnie akomodacyjne (dostosowawcze) nastawienie do polityki pieniężnej. Rynek oczekuje, że w świetle podwyższonej zmienności na światowych rynkach, FED dokona jednej, maksymalnie dwóch podwyżek stóp w tym roku. Także w odniesieniu do EBC, inwestorzy oczekują, że czeka nas dalsze łagodzenie warunków monetarnych poprzez zwiększenie programu QE.