Stagnacja PKB w IV kw.

Stagnacja PKB w IV kw.

Zgodnie z finalnym szacunkiem GUS, dynamika PKB zwiększyła się do 1,0% r/r w IV kw. ub. r. wobec 0,5% r/r w III kw., kształtując się zgodnie z naszą prognozą i konsensusem rynkowym. Po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych PKB w IV kw. nie zmienił się w porównaniu z III kw., podczas gdy w III kw. odnotowano jego wzrost względem II kw. o 1,1%. Oznacza to, że mimo odnotowanej w 2023 r. łagodnej tendencji wzrostowej, PKB w IV kw. ub. r. był wyższy niż w IV kw. 2021 r. (a więc w okresie poprzedzającym wybuch wojny w Ukrainie) jedynie o 2,8%. Stanowi to dobrą ilustrację negatywnego wpływu wojny w Ukrainie na aktywność gospodarczą w Polsce, która była w latach 2022-2023 ograniczana głównie przez wysoką inflację, pogorszenie klimatu inwestycyjnego, zaostrzenie polityki pieniężnej i osłabienie popytu zewnętrznego (będące również w znacznym stopniu efektem zaostrzenia sytuacji geopolitycznej).

Wzrost skłonności gospodarstw domowych do oszczędzania

W danych o PKB w IV kw. na uwagę zasługuje obniżenie tempa wzrostu konsumpcji prywatnej, która obniżyła się o 0,1% r/r wobec wzrostu o 0,8% w III kw. Wyhamowanie wzrostu konsumpcji w IV kw. jest zaskoczeniem w świetle odnotowanego w IV kw. silnego przyspieszenia wzrostu realnego funduszu płac w gospodarce. Sugeruje to, że w IV kw. skłonność gospodarstw domowych do oszczędzania znacząco wzrosła. Naszym zdaniem wzrost ten był nietrwały i w I poł. 2024 r. zmniejszenie skłonności do oszczędzania będzie wsparciem dla ożywienia popytu konsumpcyjnego, dynamizowanego przez oczekiwany znaczący spadek inflacji, wysoką dynamikę płac nominalnych w sektorze przedsiębiorstw, podwyżki płac w sferze budżetowej i waloryzację programu 500+ na 800+.

Wkład przyrostu zapasów do dynamiki PKB nadal silnie ujemny

Do zwiększenia dynamiki PKB pomiędzy III i IV kw. w największym stopniu przyczynił się wzrost wkładu przyrostu zapasów z -7,7 pkt. proc. w III kw. do -5,4 pkt. proc. Ograniczanie przyrostu zapasów przez przedsiębiorstwa było zatem nadal czynnikiem hamującym wzrost PKB w IV kw., jednak wpływ tego czynnika zmniejszył się. Było to spójne z wynikami badań koniunktury (PMI). Wskazywały one, że w IV kw. firmy przetwórcze przestały obniżać poziom zapasów wyrobów gotowych, a redukcja stanu zapasów środków produkcji spowolniła. Oczekujemy, że w kolejnych kwartałach, wraz z ożywieniem popytu konsumpcyjnego, skłonność firm do zmniejszania zapasów będzie maleć, co znajdzie odzwierciedlenie w dodatnim wkładzie przyrostu zapasów do dynamiki PKB począwszy od I kw. br.

Unijny „dopalacz” podbił dynamikę inwestycji

Dynamika inwestycji zwiększyła się w IV kw. do 8,7% r/r wobec 7,2% w III kw. Uważamy, że istotnym czynnikiem oddziałującym w kierunku zwiększenia aktywności inwestycyjnej w IV kw. było dążenie jednostek sektora finansów publicznych do wykorzystania i rozliczenia w br. środków unijnych dostępnych w ramach poprzedniej wieloletniej perspektywy finansowej UE 2014-2020. Znalazło to odzwierciedlenie w zwiększeniu dynamiki wartości dodanej w budownictwie do 5,3% r/r wobec 2,8% w III kw. W kolejnych kwartałach oczekujemy wyraźnego spowolnienia inwestycji ogółem, co będzie związane z wygaśnięciem wspomnianego wyżej wpływu cyklu wydatkowania środków unijnych oraz – w mniejszym stopniu – spowolnieniem wzrostu inwestycji przedsiębiorstw.

Zaskakująco wysoka dynamika eksportu

Czynnikiem, który w IV kw. oddziaływał najsilniej w kierunku spowolnienia wzrostu gospodarczego, był spadek wkładu eksportu netto. Jego kontrybucja do dynamiki PKB obniżyła się z 5,9 pkt. proc. do 3,3 pkt. proc. Wyraźne zmniejszenie wkładu eksportu netto było zgodne z naszymi oczekiwaniami, choć dynamiki eksportu i importu ukształtowały się znacząco powyżej naszych prognoz. Szczególnie zaskakująca była relatywnie wysoka dynamika eksportu w IV kw., która wyniosła 2,7% r/r wobec -11,0% w III kw. Do zwiększenia dynamiki eksportu w IV kw. przyczyniły się ustąpienie efektu wysokiej bazy z III kw. 2022 r. oraz sygnalizowane w danych o bilansie płatniczym wyraźne przyspieszenie eksportu usług. Dane o polskim eksporcie w IV kw. ub. r. wskazują na jego wysoką odporność na odnotowane w IV kw. znaczące umocnienie kursu złotego i stagnację gospodarczą u głównych partnerów handlowych Polski.

Powrót ożywienia gospodarczego w I kw.

Oczekujemy, że w I kw. nastąpi powrót ożywienia gospodarczego w Polsce, wspieranego głównie przez wzrost konsumpcji i towarzyszące mu zwiększenie wartości dodanej w usługach. Znajdzie to odzwierciedlenie we wzroście PKB kw/kw po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych oraz zwiększeniu rocznej dynamiki PKB z 1,0% w IV kw. do 1,5%. Podtrzymujemy prognozę, zgodnie z którą w 2024 r. PKB wzrośnie o 2,8%.

Dzisiejsze dane o PKB w IV kw. są neutralne dla kursu złotego i rentowności obligacji.