Wzrost gospodarczy, inwestycje i konsumpcja spowalniają

Finalne dane o PKB zgodne ze wstępnym szacunkiem

Zgodnie z dzisiejszą publikacją GUS, tempo wzrostu PKB w III kw. wyniosło 3,9% r/r wobec 4,6% w II kw., a tym samym było ono zgodne z opublikowanym wcześniej wstępnym szacunkiem. Oczyszczony z wpływu czynników sezonowych PKB wzrósł w III kw. o 1,3% kw/kw wobec wzrostu o 0,8% w II kw. Inwestycyjna niespodzianka…

Do spowolnienia wzrostu gospodarczego w największym stopniu przyczyniło się obniżenie dynamiki inwestycji z 9,1% r/r w II kw. do 4,7% w III kw. Czynnik ten spowodował zmniejszenie rocznej dynamiki PKB pomiędzy II i III kw. o 0,7 pkt. proc. Tak silny spadek tempa wzrostu nakładów inwestycyjnych w III kw. jest dużym zaskoczeniem (nasza prognoza wynosiła 8,1% r/r). W naszej ocenie obniżenie dynamiki inwestycji miało szeroki zakres. Przyczynił się do niego zarówno wolniejszy wzrost nakładów przedsiębiorstw (w firmach zatrudniających co najmniej 50 pracowników nominalne tempo wzrostu inwestycji spadło z 17,2% r/r w II kw. do 13,6% w III kw.), jak i inwestycji publicznych (por. MAKROpuls z 21.11.2019). Uważamy, że główną przyczyną wolniejszego od naszych oczekiwań wzrostu inwestycji było obniżenie dynamiki inwestycji publicznych. Spadkowa tendencja dla dynamiki publicznych nakładów inwestycyjnych jest związana z cyklem wydatkowania środków unijnych, efektem wysokiej bazy dla inwestycji jednostek samorządu terytorialnego i opóźnieniami w realizacji inwestycji drogowych i na kolei. Struktura wzrostu produkcji budowlano montażowej w III kw. nie wskazywała jednak na tak silne obniżenie inwestycji publicznych, co w znacznym stopniu tłumaczy błąd naszej prognozy.

… i konsumpcyjne zaskoczenie

W kierunku obniżenia tempa wzrostu gospodarczego oddziaływało również spożycie prywatne. Jego dynamika w ujęciu rocznym zmniejszyła się w III kw. do 3,9% wobec 4,4% w II kw. Tym samym dynamika konsumpcji ukształtowała się na poziomie wyraźnie niższym od naszych oczekiwań (4,6%) i jej spowolnienie nastąpiło mimo bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy (w III kw. realny fundusz płac poza rolnictwem zwiększył się o 5,2% r/r wobec 4,7% w II kw.), rekordowego optymizmu gospodarstw domowych i wzrostu ich dochodów związanego z wypłatą transferów socjalnych w ramach rozszerzonego programu 500+. Niemniej jednak III kw. był drugim z rzędu, w którym tempo wzrostu konsumpcji ukształtowało się wyraźnie poniżej naszych oczekiwań. Może to świadczyć o zwiększonej skłonności gospodarstw domowych do oszczędzania, która osłabia wpływ znaczącego zwiększenia transferów socjalnych na konsumpcję.

Wkład przyrostu zapasów wciąż ujemny

Czynnikiem spowolniającym wzrost PKB w III kw. była niższa kontrybucja zapasów (-0,7 pkt. proc. wobec -0,2 pkt. proc. w II kw.). III kw. był zatem czwartym kwartałem z rzędu, w którym wkład przyrostu zapasów do wzrostu gospodarczego był ujemny. Z taką sytuacją mamy do czynienia po raz pierwszy od 2013 r. Naszym zdaniem utrzymujący się ujemny wkład zapasów wynika z pogorszenia koniunktury w przetwórstwie przemysłowym w Niemczech, którego skala wymusiła wolniejszy wzrost zapasów w ostatnich kwartałach. Biorąc pod uwagę niskie prawdopodobieństwo wyraźnej poprawy koniunktury w światowym handlu i niemieckim przetwórstwie w najbliższych kwartałach, wkład przyrostu zapasów do dynamiki PKB w Polsce w IV kw. 2019 r. i w I poł. 2020 r. pozostanie najprawdopodobniej niski.

Zgodnie z naszymi oczekiwaniami, mimo spowolnienia wzrostu gospodarczego u głównych partnerów handlowych Polski, w III kw. odnotowano przyspieszenie wzrostu eksportu do 5,0% r/r wobec 3,2% w II kw. Dynamika importu również wzrosła (z 3,1% r/r do 3,9%), jednak skala tego wzrostu była mniejsza niż w przypadku eksportu, co przyczyniło się do wyraźnego zwiększenia wkładu eksportu netto do dynamiki PKB (z 0,2 pkt. proc. do 0,8 pkt. proc. w III kw.).

Znaczące ryzyko w dół dla prognoz wzrostu gospodarczego w latach 2019-2020

Dzisiejsze dane o PKB w III kw. sygnalizują znaczące ryzyko w dół dla naszych prognoz wzrostu gospodarczego w latach 2019 (4,4%) i 2020 (3,5%). Ryzyko to jest związane głównie z niższą niż oczekiwaliśmy dynamiką inwestycji i konsumpcji. Nasz najnowszy scenariusz makroekonomiczny dla polskiej gospodarki przedstawimy w MAKROmapie w dn. 9.12.2019.

Dzisiejsze dane o PKB są lekko negatywne dla kursu złotego i rentowności polskich obligacji