Firmy ograniczają zatrudnienie w reakcji na rosnące koszty pracy
Wzrost wynagrodzeń poniżej oczekiwań
Zgodnie z opublikowanymi dziś danymi GUS, nominalna dynamika wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 9 osób obniżyła się w październiku do 5,9% r/r wobec 6,6% we wrześniu, kształtując się poniżej konsensusu rynkowego (6,2%) oraz naszej prognozy (6,3%). W ujęciu realnym, po skorygowaniu o zmiany cen, wynagrodzenia w firmach zwiększyły się w październiku o 3,3% r/r wobec wzrostu o 3,8% we wrześniu.
Spadek dynamiki płac w znacznym stopniu wynikał z efektu wysokiej bazy sprzed roku (w październiku 2018 r. miesięczna dynamika wynagrodzeń osiągnęła drugi najwyższy poziom w historii). Do zmniejszenia tempa wzrostu płac pomiędzy wrześniem a październikiem przyczynił się również efekt statystyczny w postaci niekorzystnej różnicy w liczbie dni roboczych (we wrześniu br. liczba dni roboczych była o 1 większa niż w 2018 r., podczas gdy w październiku br. była ona taka sama jak przed rokiem), który oddziaływał w kierunku obniżenia dynamiki płac pracowników zatrudnionych na akord.
Uważamy, że w ostatnich miesiącach rosnący negatywny wpływ na nominalną dynamikę wynagrodzeń mają również obniżający się stopień wykorzystania mocy wytwórczych, a także coraz ostrożniejsza polityka płacowa firm, które przygotowują się na zmiany instytucjonalne na polskim rynku pracy. Zmiany te, oddziałujące w kierunku wzrostu kosztów pracy obejmują wejście w życie Pracowniczych Programów Kapitałowych, a także zapowiadany silny wzrost płacy minimalnej w kolejnych latach. Negatywna dla dynamiki wynagrodzeń jest również utrzymująca się niepewność wokół planów zniesienia ograniczenia dla rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe – tzw. trzydziestokrotności). Choć rząd wycofał projekt ustawy to wypowiedzi jego przedstawicieli sugerują, że nie zrezygnował z jej wprowadzenia i wkrótce zostaną uruchomione konsultacje społeczne w tej sprawie.
Firmy ograniczają zatrudnienie w reakcji na rosnące koszty pracy
Według danych GUS dynamika zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw obniżyła się w październiku do 2,5% r/r wobec 2,6% we wrześniu, kształtując się poniżej konsensusu rynkowego równego naszej prognozie (2,6%). W ujęciu miesięcznym zatrudnienie zmniejszyło się w październiku o 2,7 tys. osób wobec spadku o 3,6 tys. osób we wrześniu. Tym samy był to już trzeci miesiąc z rzędu, w którym zatrudnienie obniżyło się w ujęciu miesięcznym. Warto odnotować, że ostatni raz zatrudnienie w październiku obniżyło się w 2012 r. Uważamy, że obserwowany w ostatnich miesiącach spadek zatrudnienia w firmach w znacznym stopniu wynika z postępujących procesów restrukturyzacyjnych będących reakcją przedsiębiorstw na rosnące koszty pracy. W warunkach utrzymującej się niskiej inflacji wśród głównych partnerów Polski, firmy mają ograniczone możliwości przerzucenia wyższych kosztów pracy na konsumentów bez utraty konkurencyjności cenowej swoich produktów. Problem ten dotyczy w szczególności firm o dużym udziale sprzedaży eksportowej w przychodach. Uważamy, że procesy restrukturyzacyjne przyspieszą w kolejnych miesiącach, do czego przyczyni się silny wzrost płacy minimalnej w styczniu 2020 r. W konsekwencji, w najbliższych kwartałach prawdopodobieństwo dalszego spadku zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw jest wysokie.
Wzrost konsumpcji spowolni w IV kw.
Szacujemy, że realna dynamika funduszu płac (iloczynu zatrudnienia i przeciętnego wynagrodzenia) w przedsiębiorstwach obniżyła się w październiku do 5,9% r/r wobec 6,5% we wrześniu i 6,7% w III kw. Stanowi to ryzyko w dół dla naszej prognozy zakładającej obniżenie tempa wzrostu konsumpcji do 4,4% w IV kw. wobec 4,6% w III kw.
Inwestycje w przetwórstwie trzymają się mocno
Nominalna dynamika inwestycji w polskim sektorze przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 50 osób obniżyła się w III kw. do 13,6% r/r wobec 17,2% w II kw. Wynikało to przede wszystkim z niższej dynamiki inwestycji w sektorze usług, która zgodnie z naszymi szacunkami obniżyła się w III kw. do 10,3% r/r wobec 24,2% w II kw. Wzrost dynamiki inwestycji odnotowano natomiast w przetwórstwie (12,8% r/r wobec 12,7%), górnictwie (22,6% wobec 13,3%), energetyce (24,5% wobec 19,8%) , budownictwie (-16,3% wobec -20,4%) oraz dostawie wody, gospodarowaniu ściekami i odpadami, i rekultywacji (34,8% wobec 15,0%). W strukturze danych na uwagę zasługuje utrzymująca się wysoka dynamika inwestycji w przetwórstwie, mimo wyraźnego pogorszenia koniunktury w tym sektorze w Polsce i w strefie euro. Dane o dynamice inwestycji w firmach 50+ stanowią wsparcie dla naszej prognozy, zgodnie z którą dynamika inwestycji ogółem obniżyła się w III kw. do 8,1% r/r wobec 9,0% w II kw.
Dzisiejsze dane o wynagrodzeniach i zatrudnieniu w sektorze przedsiębiorstw oraz inwestycjach w firmach 50+ są w naszej ocenie neutralne dla kursu złotego i rentowności obligacji.